Polska w Schengen!
W nocy z czwartku na piątek (20/21.12.2007) Polska wstąpiła do strefy Schengen! Na przejściach granicznych z Litwą, Niemcami, Czechami i Słowacją szlabany na zawsze poszły w górę! Właśnie spełnił się sen milionów europejczyków o prawdziwej swobodzie podróżowania. Polska w strefie Schengen –zapominamy o kontrolach granicznych!
Na granicach z Niemcami, Czechami, Słowacją i Litwą zniknęły szlabany i punkty kontrolne. Tu, w każdym miejscu i o każdej porze możemy przekroczyć granice państw. Według sondażu TNS OBOP ponad połowa Polaków (57 proc.) uważa wejście do strefy Schengen za sukces. Najwięcej z nich wskazuje na korzyści związane ze swobodnym przekraczaniem granic innych państw UE. Wśród obaw króluje strach przed zwiększeniem przemytu narkotyków i napływu niebezpiecznych towarów.
Co to jest układ z Schengen
Układ z Schengen jest to porozumienie znoszące kontrolę osób przekraczających granice między państwami członkowskimi. Wraz ze swobodą poruszania się wprowadzana jest również spójna polityka w zakresie bezpieczeństwa. Pierwszy raz takie porozumienie zostało zawarte w miejscowości Schengen, w Luksemburgu, 14 czerwca 1985 roku pomiędzy krajami Unii Gospodarczej Beneluksu, Francją i RFN. Na jego mocy od 1986 roku na granicach wprowadzono zwykłą kontrolę wzrokową, a 26 marca 1995 roku całkowicie ją zniesiono. Konwencja z Schengen została wprowadzona do systemu prawnego Unii Europejskiej na mocy Traktatu Amsterdamskiego z 1997 r., który włączył cały dorobek do wspólnotowego porządku prawnego. Dziś do układu z Schengen należą: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Islandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy.
Polskie starania…
Starania o wstąpienie do układu z Schengen Polska rozpoczęła 20 grudnia 2004 roku. 24 sierpnia 2007 roku Sejm uchwalił ustawę o Udziale Rzeczpospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Systemie Informacji Wizowej, a Senat nie wniósł do niej poprawek. 7 września 2007 roku Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej złożył podpis, zgodnie z którym Polska weszła do układu z Schengen 21 grudnia 2007 roku. Przez aklamację Sejm przyjął uchwałę w tej sprawie. Jak w niej podkreślono, przystąpienie Polski do Schengen 'to kolejny krok ku coraz głębszej integracji europejskiej oraz widoczna korzyść dla Polaków, wynikająca z członkostwa w UE’.
…i spełnienie marzeń
Stało się, 21 grudnia Polska wstąpiła do układu z Schengen. Na granicach z Niemcami, Czechami, Słowacją i Litwą zniknęły szlabany i punkty kontrolne. W czwartek o północy tysiące osób świętowało ten fakt. Na większości przejść hucznie świętowano otwarcia granic, wystrzeliły korki od szampana, a w niebo fajerwerki. Symbolicznie zdejmowano znaki o zakazie przekraczania granic, likwidowano szlabany. Władze Małopolski oraz słowackiego regionu preszowskiego zorganizowały uroczyste rozebranie szlabanu na polsko-słowackim przejściu granicznym na Łysej Polanie w Tatrach. Cieszyn i Czeski Cieszyn powitały wspólnie wejście obu państw do strefy Schengen, odwołując się do symbolicznego połączenia podzielonego miasta. W Kostrzynie nad Odrą wystawiono widowisko: “Granica –dzień ostatni”. Świętowano też na polsko-słowackim przejściu Ożenna –Niżna Polianka. Dotąd było pieszo-rowerowe, o północy otwarto je dla samochodów. W Świecku otworzono Polsko-Niemieckie Centrum Współpracy Straży Granicznej, Policji i Służb Celnych. W województwie lubuskim w fecie wzięły udział tysiące mieszkańców Słubic iFrankfurtu nad Odrą. W Kostrzynie nad Odrą symbolicznie odprawiono ostatni samochód –niemieckiego Trabanta i Fiata 125p. W Gubinie (Lubuskie) odbyła się polsko-niemiecka wigilia z występami chórów i wspólnym kolędowaniem. Na trasę wyruszył po raz pierwszy autobus Zielona Góra-Gubin-Cottbus. Władze estońskie uroczyście powitały pierwszy statek, który wpłynął do portu w momencie otwarcia granic. Był to prom 'Rosella’, który przypłynął z Finlandii i zacumował przy akompaniamencie orkiestry wojskowej. Otwarcie granic fetowano również na wielu innych małych i większych przejściach granicznych.
Oficjalne obchody odbyły się w piątek 22 grudnia. Na styku trzech państw, Polski, Niemiec i Czech, w Porajowie, spotkali się Angela Merkel (kanclerz Niemiec), Mirek Opolanek (premier Czech) oraz Donald Tusk (premier Polski). „Gdy razem z premierem Czech niszczyliśmy piłą ostatnią przeszkodę, miałem poczucie, że zaczyna się naprawdę coś wielkiego”–mówił premier Donald Tusk. –„Nikt tak dobrze jak Polacy, Niemcy i Czesi nie wie, jak wielkie znaczenie ma to nasze ostatnie cięcie. Tu, na styku trzech granic, jesteśmy w prawdziwym środku Europy”. Równolegle zorganizowano obchody na granicy polsko –litewskiej. W Budzisku szlabany podnieśli Valdas Adamkus (prezydent Litwy) i Lech Kaczyński (prezydent Polski). „Świat jeszcze bardziej się otworzył”–powiedział prezydent RP Lech Kaczyński – „Należę do pokolenia, które świetnie pamięta, czym był wyjazd za granicę, szczególnie na Zachód. Ale pamiętam również świetnie, że między Litwą a Polską nie było żadnego przejścia granicznego. Dziś tych przejść jest wiele, ale mają już tylko techniczne znaczenie”.
Specjalne wystąpienie Prezydenta RP
„Gigantyczna praca wykonana przez poprzedni rząd spowodowała, że Polska spełniła wszystkie niełatwe kryteria strefy Schengen. Chciałbym serdecznie podziękować poprzedniemu rządowi za pracę wykonaną w tym zakresie”- tak w telewizyjnym orędziu mówił prezydent Lech Kaczyński. W przemówieniu do narodu wyliczał zalety wejścia do strefy Schengen: „Kontrola graniczna na znacznej większości granic Rzeczypospolitej została zniesiona. Granica morska ze Szwecją, granice lądowe z Czechami, Litwą, Niemcami i Słowacją są otwarte. Dopełniła się integracja Polski z większością państw Unii Europejskiej. Od 21 grudnia każdy Polak będzie mógł przemierzać Europę, aż po jej najdalsze krańce, bez kontroli dokumentów”. Według Lecha Kaczyńskiego ostatnie wydarzenia pokazały: że Polska potrafi wpisać swój interes w interes całego kontynentu, że potrafi dbać o swoje sprawy, ale także dbać o przyszłość Europy. „Polska odnosi sukcesy. Polska pokazała, że potrafi być w czołówce tych, którzy zmieniają Europę, a więc i cały świat – na lepsze”- stwierdził.
Co na pamiątkę
Ogromnym zainteresowaniem cieszyły się ostatnie, pamiątkowe pieczątki Straży Granicznej. Momentami po nie tworzyła się nawet spora kolejka przy okienku odpraw. Warunkiem, który należało spełnić, była na ogół jedynie konieczność przejścia od terminala około 150 metrów na stronę niemiecką. W drodze powrotnej historyczną już teraz pieczęć stemplowano w paszporcie. 27 grudnia rozpoczęła się licytacja pamiątek z przejść granicznych. Wśród nich fragment szlabanu, który został przecięty na Łysej Polanie. Razem z Polską Akcją Humanitarną oddziały przygraniczne „Gazety”poprosiły władze i pograniczników o przekazanie kawałków granicy”tablic, fragmentów budek granicznych, elementów oświetlania strażnic. Jest ich 28. Licytacja odbywająca się na Allegro trwała do sylwestra. Oficjalne przekazanie granicy wraz z certyfikatami potwierdzającymi ich autentyczność nastąpi po 14 stycznia 2008 roku. Dochód z niej zasili fundusz stypendialny dla dzieci uchodźców.