Co celnik najczęściej znajduje u pasażera?

Ubiegły rok dla funkcjonariuszy celnych pełniących służbę w Porcie Lotniczym Wrocław-Strachowice był pracowity. Dane statystyczne dotyczące ilości odprawionych pasażerów zamknęły się liczbą 1.486.442, co w porównaniu z rokiem ubiegłym oznacza przyrost o 16,1%. Natomiast ilość operacji lotniczych wyniosła 32.000, co przełożyło się na 17 procentowy ich wzrost. Większość z operacji dokonywanych w Porcie Lotniczym wymaga nadzoru funkcjonariuszy celnych, którzy głównie odprawiają podróżnych oraz ich bagaż oraz dokonują odpraw przewożonych drogą lotniczą przesyłek. Ich obecność jest także nieodzowna przy odprawie podróżnych w ruchu wewnątrzunijnym, ponieważ część z nich przemieszcza się w ruchu tranzytowym i w porcie docelowym są zobowiązani do zgłaszania celnikom towarów importowanych spoza Unii Europejskiej. Wiele czynności realizowanych przez Służbę Celną poza poborem ceł i podatków, zmierza do ochrony interesów rodzimego rynku, który jest już przecież od blisko 5 lat rynkiem wspólnotowym. Oznacza to przejęcie w całości odpowiedzialności za każdy towar dopuszczony do obrotu na obszarze Wspólnoty, ponieważ Port Lotniczy stanowi integralną część granicy zewnętrznej Unii Europejskiej. W roku 2008 celnicy przyjęli 27.511 zgłoszeń celnych we wszystkich procedurach, co przekłada się na blisko 83 000 ton odprawionych towarów o łącznej wartości 2.352.469.665 PLN.

Jak pokazują statystyki nie ma reguły, czy jest to ruch osobowy czy też przemieszczanie towarów drogą powietrzną, wszędzie można natknąć się na próby wprowadzenie lub wyprowadzenia z terenu Wspólnoty towarów, co do których istnieją różnorakie ograniczenia. Celnicy sprawdzają przykładowo, czy towary z krajów trzecich spełniają normy bezpieczeństwa produktów. Przykładem takich działań może być zatrzymana w październiku we wrocławskim Dworcu Towarowym Cargo przesyłka 720 pluszowych misiów wyprodukowanych w Hongkongu. Powodem takiej decyzji celników był brak odpowiednich oznaczeń potwierdzających, że wyrób jest w pełni bezpieczny i nie zagraża bezpieczeństwu konsumentów. Po naszej interwencji importer przedłożył stosowne certyfikaty a następnie oznakował, zgodnie z wymogami unijnymi, każdą zabawkę etykietą z symbolem CE. W takiej formie cała dostawa mogła zostać zwolniona a misie trafiły do sklepów. Innym razem zatrzymane towary w postaci części elektronicznych i wyrobów medycznych po uzyskaniu pozytywnych opinii wyspecjalizowanych organów zostały dopuszczone do obrotu.

Przykładem innych działań celników były zatrzymania towarów z związku naruszeniem praw własności intelektualnej. Tym razem funkcjonariusze zadbali o to aby na polski, lub jak kto woli europejski rynek nie trafiły towary podrabiane i pirackie. W okresie wojaży wakacyjnych celnicy mieli zastrzeżenia do zawartości bagażu podróżnych, w których ujawnili 59 par obuwia sportowego, 14 sztuk torebek damskich, 18 sztuk zegarków posiadających znaki markowych firm. Jak się okazało po konsultacji z pełnomocnikiem właściciela praw własności intelektualnej wszystkie okazały się towarami podrabianymi. Na większą skalę próby wprowadzenia towarów podrabianych były podejmowane w przesyłkach towarowych. Celnicy zanotowali 13 prób wprowadzenia do obrotu towarów, co do których mieli uzasadnione wątpliwości. Zazwyczaj chodziło o posługiwanie się znakiem towarowym bez zgody właściciela. I tak zatrzymania dotyczyły to elektroniki: telefonów komórkowych, odtwarzaczy DVD, zasilaczy, odtwarzaczy samochodowych, dyktafonów, tonerów do drukarek i w jednym przypadku pirackiego oprogramowania Windows oraz części garderoby w postaci markowych torebek damskich i oprawek do okularów. Finał w takich sprawach bywa różny i zależy od decyzji pełnomocnika właściciela praw –są to zazwyczaj kancelarie prawne, które mogą skierować sprawę do prokuratora lub zawrzeć ugodę z importerem.

O blisko 40% wzrosła liczba lotów czarterowych, które zwłaszcza w sezonie urlopowym cieszą się dużą popularnością. Dominowały tradycyjnie loty do krajów z rejonu Morza Śródziemnego i co ciekawe w porównaniu z latami ubiegłymi zmalała liczba zatrzymań okazów roślin i zwierząt chronionych konwencją CITES i jest to stała tendencja, co oznacza sukces, ponieważ prowadzone na szeroką skalę akcje informujące w biurach podróży i na lotnisku przynoszą oczekiwany rezultat. Warto nadmienić, że podróżny pokonujący w ruchu tranzytowym trasę pomiędzy portami lotniczymi znajdującymi się na terenie Wspólnoty, jest zobowiązany w porcie docelowym dokonać zgłoszenia towarów celnych przywożonych z krajów trzecich. Podróżni, którzy nie zgłosili przewożonych towarów nie zawsze mieli szczęście i tak celnicy w Ruchu Osobowym interweniowali w 37 przypadkach, zajmując towary zazwyczaj z Dalekiego Wschodu i Stanów Zjednoczonych o łącznej wartości ponad 50.000 USD. O ile laptopy i sprzęt komputerowy nie budzą już zdziwienia celników, to części zamienne do maszyn leżały w centrum uwagi wrocławskich funkcjonariuszy, bowiem jak już okazywało się wiele razy z pozoru mała niewinna część stanowi istotny element linii produkcyjnych i oprócz dużej wartości ma strategiczne znaczenie dla utrzymania produkcji zakładów, których na Dolnym Śląsku jest sporo. Oprócz elektroniki papierosy należą do najczęściej przemycanych towarów, których nie zabrakło także w minionym roku. Celnicy zajęli łącznie 83.477 sztuk papierosów tj. 4.174 paczki. Były to najczęściej papierosy, które trafiły do Polski przez granicę wschodnią – najwięcej z Ukrainy. Ponieważ podróżni przekroczyli limity ilościowe a papierosy nie posiadały polskich znaków akcyzy zostały one zdeponowane w magazynie celnym. Najczęściej celnicy znajdują takie wyroby tytoniowe w bagażu podróżnych udających się na Wyspy Brytyjskie. Mimo kryzysu ekonomicznego, który spowodował, że część przewoźników z przyczyn ekonomicznych zrezygnowała z lotów z wrocławskiego lotniska, od lat wzrasta liczba podróżnych oraz ilość dokonywanych odpraw celnych. Aby sprostać tym wyzwaniom również celnicy oczekują z nadzieją na nowy terminal pasażerski, którego budowa ma się zakończyć w roku 2011.