Budapeszt laureatem nagrody Europejskiego Tygodnia Mobilności 2008

23 lutego br. Budapeszt uhonorowano główną nagrodą Europejskiego Tygodnia Mobilności 2008. Niezależny panel ekspertów uznał, że właśnie w stolicy Węgier zrobiono w ramach Europejskiego Tygodnia Mobilności najwięcej dla zwiększenia publicznej świadomości w kwestii zanieczyszczenia powietrza wskutek ruchu samochodowego oraz dla promowania czystszych alternatyw. Drugie nagrody otrzymały Almada w Portugalii oraz Zagrzeb, stolica Chorwacji. Uroczystego wręczenia nagród dokonał w Brukseli komisarz ds. nauki i badań naukowych, Janez Potočnik. Komisarz Dimas powiedział: „Europejski Tydzień Mobilności w widoczny sposób przyczynia się do rozwiązywania doskwierających naszym miastom problemów zanieczyszczenia powietrza, korków ulicznych i hałasu generowanego przez pry­watny transport. Skala uczestnictwa w zeszłorocznym Tygodniu Mobilności była rekordowa. Moim zdaniem świadczy to o rzeczywistym dążeniu władz lokalnych do poprawy jakości życia mieszkańców. Gratuluję Budapesztowi zdobycia nagrody w konfrontacji z bardzo silnymi konkurentami, jakimi były Almada i Zagrzeb.”

Łącznie w Europejskim Tygodniu Mobilności 2008, którego tematem było „Czyste powietrze dla wszystkich”, wzięło udział ok. 2102 miast i miejscowości europejskich i pozaeuro­pejskich, liczących łącznie 218 mln mieszkańców. Nagroda Europejskiego Tygodnia Mobilności jest uhonorowaniem władz lokalnych, które zdaniem panelu ekspertów zrobiły najwięcej w kierunku zwiększenia świadomości publicznej w kwestiach zrównoważonej mobilności oraz w kierunku realizacji projektów na rzecz komunikacji miejskiej zgodnej z zasadą zrównoważonego rozwoju. O nagrodę ubiegały się władze 66 miejscowości, spośród których panel ekspertów wybrał dziesięciu finalistów.

Miasto Budapeszt i jego dzielnice –wierni uczestnicy Europejskiego Tygodnia Mobilności od czasu jego pierwszej edycji w 2001 r. –stworzyły cały wachlarz imprez i działań promujących zrównoważoną komunikację miejską, ze znacznym udziałem lokalnych organizacji i artystów.  W ramach Tygodnia zorganizowano dwa kolejne „dni bez samochodu”, zawody dla VIP-ów pod hasłem „Jak mądrze dojeżdżać do pracy”, mające na celu wykazanie efektywności komunikacji zbiorowej, plenerową wystawę przyjaznych dla środowiska i energooszczędnych pojazdów, konferencję poświęconą tworzeniu map jakości powietrza i hałasu oraz „dzień stref dla pieszych”, zachęcający do spacerów po Starym Mieście i naddunajskich bulwarach. Władze stolicy Węgier realizowały i promowały szereg stałych działań wykazujących ich zaangażowanie na rzecz zrównoważonego transportu, np. rozszerzenie strefy dla pieszych i podwyższenie opłat za parkowanie w centrum miasta, poprawę funkcjonowania infrastruktury i usług w zakresie metra i tramwajów oraz utworzenie nowych ścieżek rowerowych i obiektów typu „park and ride”. Na czas Europejskiego Tygodnia Mobilności władze Budapesztu zamknęły również wewnętrzną obwodnicę miasta, co spowodowało zmniejszenie ruchu tranzytowego w mieście o ok. jedną czwartą.

Wykorzystując okazję, jaką stanowił Europejski Tydzień Mobilności 2008, władze Almady ustanowiły stare miasto strefą dla pieszych, uruchomiły trzy linie lekkiej kolejki, zmieniły organizację przestrzeni drogowej na korzyść zrównoważonych rodzajów transportu i wprowadziły nowe wiaty na przystankach autobusowych. We współpracy z uniwersytetem miasto uruchomiło stały system monitorowania jakości powietrza. Zorganizowane imprezy obejmowały m.in. „Dzień Transportu Zbiorowego”z muzyką na żywo, darmową kawą i prezentami dla pasażerów, „Dzień Dojazdów na Rowerze”, „Dzień Zarządzania Mobilnością”i „Dzień Lokalnych Zakupów”. W ramach dnia bez samochodu (22 września) dzielnica uniwersytecka została zamknięta dla ruchu samochodowego oraz zorganizowano serię działań uświadamiających dla studentów i uczniów.

Władze Zagrzebia, miasta aktywnie promującego sieć 11 miast Chorwacji uczestni­czących w Europejskim Tygodniu Mobilności, wprowadziły nowe tramwaje i autobusy, dokonały poprawy jakości komunikacji zbiorowej i rozbudowały infra­strukturę dla rowerzystów i pieszych. Podwyższono również opłaty za parkowanie, a także wprowadzono ograniczenia parkowania i stałe ograniczenie ruchu samo­chodowego w górnej części miasta. Przeprowadzono szeroko zakrojoną debatę publiczną na temat jakości powietrza, a także zorganizowano „dzień komunikacji zbiorowej”w celu promowania korzyści wynikających z komunikacji zbiorowej oraz uświadomienia kierowcom samochodów osobowych pierwszeństwa tramwajów i autobusów na wydzielonych dla nich pasach ruchu. W dniu bez samochodu zamknięto ruch na ulicach o długości 6 km, zamieniając je w strefy dla pieszych, a także zorganizowano wielki przejazd rowerami przez centrum miasta;wydarzeniom tym towarzyszyły publiczne dyskusje, wykłady, imprezy sportowe i wystawy. 

Może w tym roku? Europejski Tydzień Mobilności 2009 odbędzie się w dniach od 16 do 22 września, a jego głównym tematem będzie przyczynianie się komunikacji miejskiej do zmian klimatycznych (szczegóły na http://www.mobilityweek.eu/). W historii tego ogólnoeuropejskiego happeningu mocno zapisały się już takie aglomeracje z naszego regionu, jak Wilno, Praga, Budapeszt czy chorwacka Koprivnica lub Zagrzeb. Może już czas na polskie miasto?