90 mln zł dotacji unijnej na pomorski bilet FALA

Ogromny sukcesPomorza – 90 mln zł dofinansowania z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko uzyskał projekt pod nazwą:”Zwiększenie dostępności regionalnego transportu kolejowego w województwiepomorskim poprzez jego integrację z transportem lokalnym – budowaelektronicznej platformy zintegrowanych usług mobilności”.

Oznacza to, że w województwie pomorskim już w przyszłym rokurozpocznie funkcjonowanie jeden z najbardziej nowoczesnych zintegrowanychsystemów płacenia za przejazdy w transporcie publicznym.

Informacja o przyznaniu dofinasowania na realizację projektuogłoszona została 1 sierpnia 2019 r., po tym jak 31 lipca 2019 roku listaprojektów wybranych do dofinansowania została zatwierdzona przez CentrumUnijnych Projektów Transportowych. Projektpotocznie nazywany jest zintegrowanym biletem, a kwota przyznanej dotacji toponad 90 mln zł. Koszt całości przedsięwzięcia to 106,5 mln zł netto.

Na co dokładnie mająbyć przeznaczone te pieniądze?

Przede wszystkim na utworzenie wysoko zaawansowanegotechnologicznie systemu, który umożliwi pasażerom podróż po województwiepomorskim u różnych przewoźników bez znajomości ich taryf i bez poszukiwaniapunktów sprzedaży biletów. W systemie znajdą się m.in. konta pasażerów,informacje o cenach biletów, trasach przejazdów autobusów, tramwajów,trolejbusów i pociągów, rozkładach jazdy. Mechanizm będzie zawierał aplikacjębillingową, która pozwoli rozliczyć pasażera za przejazdy na danej trasie napodstawie identyfikowania go w różnych środkach komunikacji. Identyfikacja tabędzie wymagała od podróżującego „odbijania się” w pojeździe lub na przystankukolejowym na specjalnym czytniku (walidatorze). Istotnym elementem projektubędzie też aplikacja mobilna, umożliwiająca zaplanowanie trasy oraz pełnerozliczenie kosztów przejazdu różnymi środkami lokomocji.

Dofinansowanie z POIiŚ ma pokryć koszt nie tylko systemu,ale także zakup urządzeń walidujących zainstalowanych na przystankachkolejowych w województwie pomorskim i na wybranych stacjach sąsiadujących województw, w pojazdachkomunikacji lokalnej aglomeracji trójmiejskiej jak również w Lęborku, Malborku,Słupsku, Tczewie i Wejherowie, wydania 300 tys. kart (nośników identyfikacjiNFC), zorganizowania ok. 30 punktów obsługi klienta oraz przeprowadzeniakampanii edukacyjno-informacyjnej w całym województwie.

Podstawowe założenia są następujące: system ma umożliwićpasażerowi dokonanie płatności za przejazdy bez konieczności znajomości cenbiletów (taryf) obowiązujących na danych trasach i w określonych miastach.Oznacza to, że wsiadając do pojazdu i wysiadając z niego, podróżujący będziemusiał jedynie „odbić się” na specjalnym walidatorze (kasowniku). Elektronicznenarzędzie ustali, jaki to pojazd, do którego przewoźnika należy, jak długotrwała podróż i jaką opłatę trzeba naliczyć.

Nadrzędnymi cechami funkcjonalnymi systemu mają być: łatwośćobsługi, intuicyjność, niezawodność i precyzja rozliczeń.

Za realizację projektu odpowiada spółka InnoBaltica, będącapodmiotem należącym do Województwa Pomorskiego, Gdańska i Gdyni, a także dotrzech uczelni: Uniwersytetu Gdańskiego, Politechniki Gdańskiej i GdańskiegoUniwersytetu Medycznego.

Nowe elementy wprzestrzeni publicznej

Podstawowymi elementami, z jakimi na co dzień będą miećstyczność zarówno pasażerowie, jak i przewoźnicy, będą urządzenia końcowe(m.in. walidatory) oraz nośniki identyfikacji pasażera. Walidatory to nowe elementy, które pojawiąsię w przestrzeni publicznej. Będą urządzeniami zamontowanymi w pojazdach(autobusach, tramwajach i trolejbusach) oraz na przystankach kolejowych naterenie całego województwa pomorskiego.

Pasażer do odbijania będzie używał jednego z czterechnośników identyfikacji. Do wyboru będzie miał aplikację w smartfonie,dedykowaną kartę, kartę kredytową oraz bilet z kodem QR. Każdy z tych nośnikówidentyfikacji zasygnalizuje systemowi podróż pasażera, a urządzenie walidująceokreśli, na jakiej linii i w jakim miejscu pasażer wsiadł i wysiadł z pojazdu.

Choć duża część obsługi systemu płatności zostanie zzałożenia przeniesiona na elektroniczne systemy, wspomaganiu pasażerów służyćbędą Punkty Obsługi Klienta, które rozlokowane zostaną w największych węzłachkomunikacyjnych. W punktach tych każdy pasażer będzie mógł zarówno kupićpojedynczy bilet z kodem QR, jak i pozyskać identyfikator wielokrotnego użytku.

Obsługa punktu pomoże w założeniu konta oraz aktywowaniuaplikacji lub karty. Korzyści nie tylkodla pasażerów Warto w tym miejscuwymienić podstawowe korzyści, jakie zyskają główni interesariusze transportupublicznego.

Pasażerowie

Podstawową korzyścią dla tej grupy będzie możliwośćswobodnego podróżowania pojazdami różnych organizatorów transportu bezkonieczności znajomości cen biletów i bez posiadania gotówki. Pasażer niebędzie tracił czasu na poszukiwanie kasy czy punktu sprzedaży biletów, ponieważwszystkie formalności związane z opłatą za podróż będzie mógł załatwićelektronicznie.

System nie tylko naliczy i pobierze odpowiednie kwoty, alebędzie miał także możliwość optymalizacji taryf, dostosowując je do uprawnieńdanego pasażera, dzięki czemu w wielu przypadkach podróż stanie się tańsza.

Planer podróży to narzędzie, które współdziałając z systememrozliczeniowym pozwoli pasażerom zaplanować podróż w różnych wariantach, np.uwzględniających optymalizację odległościową, cenową czy czasową. Istotnymelementem planera podróży będą udogodnienia dla osób niepełnosprawnych (np.możliwość sprawdzenia bez wychodzenia z domu, który kurs obsługiwany jest przezpojazd niskopodłogowy i jak jest on skomunikowany z kolejnymi kursami o tymstandardzie).

Funkcjonować też będzie aktualizowana na bieżąco informacjapasażerska on-line. Wszystko to złoży się na uproszczenie korzystania z usługkomunikacyjnych i sprawi, że transport publiczny stanie się znacznie bardziejprzyjazny dla pasażera niż obecnie.

Organizatorzytransportu

Jedną z podstawowych korzyści dla organizatorów transportubędzie precyzyjne i automatyczne rozliczanie wpływów z biletów. Zakłada siętakże wzrost efektywności ekonomicznej dopłat do regionalnego transportu orazzautomatyzowanie i uszczelnienie systemu rozliczania dopłat dla operatorówprzewozów z tytułu honorowania ulg ustawowych. Ma to służyć podniesieniurentowności oraz efektywności oferty komunikacyjnej przy jednoczesnymzachowaniu autonomicznych taryf poszczególnych organizatorów.

Informacje przekazywane on-line pozwolą na bieżącą kontrolępracy taboru, jego zapełnienia, optymalizację organizacji przewozów na postawieanalizy danych o faktycznym obciążeniu lokalnych linii komunikacyjnych.Równocześnie system umożliwi organizatorom i operatorom pozyskiwanieszczegółowych danych statystycznych dotyczących przewozów, co z kolei powinnoprzełożyć się na optymalizację układu tras komunikacyjnych województwapomorskiego.

Dzięki zintegrowaniu danych możliwe będzie zsynchronizowanierozkładów jazdy na najważniejszych węzłach komunikacyjnych.

Dane pozyskiwane przez system będą też wykorzystywane dowprowadzania rozwiązań taryfowych, służących zmniejszeniu zatłoczenia nadrogach w niektórych obszarach województwa pomorskiego, a także dostrategicznego planowania transportu.

Nazwę wybralimieszkańcy

Nowy system płacenia za bilety będzie nosił nazwę FALA. Takądecyzję podjęli mieszkańcy Pomorza, bowiem nazwa ta została wyłoniona w drodzekonkursu spośród ponad trzech tysięcy nadesłanych propozycji.

Warto w tym miejscu podkreślić, że rady największych miastwojewództwa pomorskiego podjęły już uchwały deklarujące przystąpienie dowspólnego systemu poboru opłat, a także uchwały rezerwujące środki finansowe (wramach wieloletnich prognoz finansowych) na utrzymanie systemu.

Nie tylko POIiŚ

Spółka InnoBaltica współfinansuje realizację opisywanegocelu także z innych źródeł. W ramach projektu Interconnect (program InterregPołudniowy Bałtyk) współpracuje z Niemcami, Danią, Litwą, Estonią i Szwecją,aby wypracować taki model płacenia za przejazdy komunikacją publiczną, którypozwoli turystom i biznesmenom ze wszystkich tych krajów na bezproblemowekorzystanie z transportu publicznego w ruchu transgranicznym. Na prace w tymzakresie uzyskano już 6,7 mln zł i aktualnie trwają prace pilotażowe nadwdrożeniem rozwiązań technicznych w tym zakresie. InnoBaltica uzyskała równieżdofinansowanie z instrumentu finansowego ELENA w kwocie blisko 10 mln zł napomoc techniczną przy opracowaniu i wdrożeniu systemu.

„