3,78 mld transportowego zastrzyku, czyli finisz Programu Transport

Witamy PO Infrastruktura i Środowisko, a żegnamy Program Sektorowy Program Operacyjny Transport. Tak w skrócie można podsumować końcówkę grudnia br.
Efekty 5-letniej realizacji Programu Transport zostały przedstawione podczas konferencji prasowej, która odbyła się 11 grudnia 2008 r. w Warszawie. Dla transportu publicznego to m.in. modernizacja linii kolejowej Warszawa –Łódź oraz budowa I linii metra w Warszawie. –„Uważamy, że Program Transport, jeden z najbardziej zaawansowanych programów z perspektywy 2004-2006, kończy się dużym sukcesem –potwierdzili zgodnie wiceminister rozwoju regionalnego Janusz Mikuła oraz wiceminister infrastruktury Patrycja Wolińska-Bartkiewicz, którzy wspólnie wystąpili na konferencji prasowej. Obecnie Program Transport dobiega końca. Prawie wszystkie środki zostały wykorzystane. Do beneficjentów trafiło już 3,78 mld zł, co daje 90 proc. wartości środków przyznanych przez UE.–„Ostatnią transzę środków Komisja Europejska wypłaci nam jako saldo końcowe po zamknięciu programu –powiedział Janusz Mikuła. – Dzięki programowi udało się zrealizować 120 projektów drogowych, kolejowych oraz związanych z infrastrukturą portów morskich”–dodał. –„Większość projektów w Programie Transport przechodzi obecnie kontrole na zakończenie projektu, które mogą niekiedy skutkować korektami finansowymi w przypadku wykrycia uchybień –powiedziała wiceminister infrastruktury Patrycja Wolińska-Bartkiewicz. –Do każdego projektu podchodzimy jednak indywidualnie i staramy się, by wykrycie nieprawidłowości było dla beneficjentów jak najmniej dotkliwe”–dodała. Większość uchybień wiąże się z naruszeniem prawa zamówień publicznych. –„Tworzymy rezerwową listę wydatków kwalifikowanych. Dzięki temu, w razie oszczędności wynikających z nakładanych korekt, sfinansujemy inne projekty. Tym samym możemy wypłacić wszystkie środki z programu i rozliczyć się z Komisją Europejską”–stwierdziła Patrycja Wolińska-Bartkiewicz. –„Dysponujemy elastycznym mechanizmem, dzięki któremu nie utracimy żadnych środków w programie –potwierdził Janusz Mikuła. –A doświadczenia, jakie zyskaliśmy w Programie Transport, wykorzystamy przy realizacji dużo większego Programu Infrastruktura i Środowisko –zapowiedział wiceminister Janusz Mikuła. Ponadto wiceminister potwierdził, że w Programie Transport, podobnie jak w przypadku innych programów z perspektywy 2004-2006, zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, wystąpimy o wydłużenie do 30 czerwca 2009 r. okresu kwalifikowalności wydatków.

Efekty finansowe w transporcie
W październiku 2008 r. wartość podpisanych umów oraz decyzji o dofinansowaniu projektów osiągnęła poziom 4,36 mld zł (nadkontraktacja 2,88 proc), co w pełni wykorzystuje dostępną alokację w ramach SPO Transport. Łącznie od początku realizacji Programu do beneficjentów trafiło ponad 3,78 mld zł, co stanowi blisko 90 proc. wartości alokacji. Dotychczas ze 120 projektów realizowanych w ramach SPO Transport rzeczowo zakończonych zostało 99 projektów o łącznej wartości dofinansowania ponad 3 mld zł. Poziom wydatków certyfikowanych do Komisji Europejskiej w ramach SPOT (z uwzględnieniem płatności zaliczkowej w wys. 16% alokacji) przekroczył we wrześniu br. próg 95% dostępnych środków EFRR. Komisja zrefunduje 5% jako płatność końcową po rozliczeniu całego Programu. Według stanu na koniec czerwca 2008 r., od początku funkcjonowania Programu Transport osiągnięto m.in. następujące wskaźniki:
– przebudowano łącznie 63 km linii kolejowych
– zakupiono lub zmodernizowano 199 pojazdów szynowych
– przebudowano lub zbudowano łącznie ponad 230 km dróg krajowych (w tym
przebudowano 7,6 km autostrady).
– zakupiono 14 samochodów ratowniczych Państwowej Straży Pożarnej,
– 19 samochodów specjalnych służących do prowadzenia kontroli, w tym m.in. w zakresie przestrzegania przepisów o czasie pracy kierowców, przewozu materiałów niebezpiecznych oraz masy i nacisków osi
– zakupiono 10 radiowozów, 70 tys. narkotestów oraz 1 tys. alkotestów.

Dla transportu publicznego
Najważniejsze dla komunikacji publicznej w Polsce zrealizowane projekty Programu Transport to m.in.:
– Modernizacja linii kolejowej Warszawa – Łódź. Etap I: odcinek Skierniewice – Łódź Widzew. Beneficjentem są tutaj PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Wydatki kwalifikowane: 902 520 972,17 PLN. Dofinansowanie EFRR: 676 890 729,12 PLN. Projekt polegał na modernizacji odcinka linii kolejowej Skierniewice-Łódź Widzew o długości 64 km stanowiącego podstawowe połączenie dwóch aglomeracji miejskich: Warszawy i Łodzi i poprowadzenie ruchu pociągów z założoną projektowaną prędkością do 140 km/h.
– Budowa I linii metra, odcinek od szlaku B20 do stacji A23 Młociny wraz z torami odstawczymi i węzła komunikacyjnego Młociny. Beneficjent było Miasto Stołeczne Warszawa. Wydatki kwalifikowane: 727 702 638,76 PLN. Dofinansowanie EFRR: 320 584 696,26 PLN. Projekt obejmował budowę 4 stacji metra: A20 „Słodowiec’, A21 „Stare Bielany’, A22 „Wawrzyszew’ „Młociny’ oraz 4 odcinków szlakowych: B20, B21, B22 i B23 łączące wymienione istniejącym eksploatowanym odcinkiem I linii, a także budowę torów odstawczych. Węzeł komunikacyjny „Młociny’ składa się natomiast z wielopoziomowego parkingu dla samochodów oraz niezbędnych połączeń ze stacją tramwajową „Huta, pętli
autobusowej. Długość wybudowanej linii metra wynosi 3,87 km. Wybudowano również 4 przystanki komunikacji zbiorowej oraz 700 szt. miejsc postojowych „Parkuj i Jedź’.
Zamykanie pomocy z SPOT
Rok 2008 jest ostatnim rokiem realizacji Programu Transport. Czas na zamknięcie projektów mamy do końca tego roku, a w przypadku projektów intermodalnych (z udziałem pomocy publicznej) nawet do 30 kwietnia 2009 r. Natomiast ostatecznym terminem rozliczenia całego Programu z Komisją Europejską jest 31 lipca 2010 r. W związku z zawirowaniami na rynkach finansowych oraz pogorszeniem sytuacji gospodarczej w krajach Unii Europejskiej, Komisja Europejska wraz z państwami członkowskimi rozważa możliwość przesunięcia terminu kwalifikowalności wydatków o 6 miesięcy tj. do końca czerwca 2009 r. Polska, w tym dla projektów realizowanych w ramach SPOT, również wystąpiła z wnioskiem do KE o wydłużenie terminu i obecnie oczekuje na zgodę ze strony KE.
Na dzień 18 listopada br. w SPOT występują 2 projekty (Przebudowa Falochronu Głównego w Gdyni z modernizacją systemu nawigacyjnego, beneficjent: Urząd Morski w Gdyni, koszt całkowity 147 mln PLN, współfinansowanie EFRR 57 mln PLN oraz Modernizacja lini kolejowej nr 8. Etap I: odc. W-wa Okęcie – Radom – Kielce. Faza 1: przygotowanie dokumentacji, beneficjent: PKP PLK S.A., koszt całkowity 2,2 mln PLN, współfinansowanie EFRR 1,76 mln PLN), których realizacja rzeczowa wykracza poza termin kwalifikowalności wydatków. Oba projekty zgodnie z procedurami unijnymi będą realizowane w 2009 r. ze środków własnych beneficjentów.