2010: tylko spersonalizowane karty miejskie w Warszawie
2010: tylko spersonalizowane karty miejskie w Warszawie
Rada Warszawy 15 stycznia br. przyjęła uchwałę, na mocy, której wszyscy Warszawiacy będą korzystać ze spersonalizowanych warszawskich kart miejskich od 30 czerwca 2010 roku, a więc ciut ponad dwa lata od wprowadzenia tego udogodnienia i nowej taryfy. Już od 1 stycznia 2010 pasażerom będą wydawane tylko spersonalizowane warszawskie karty miejskie.
O ile karty miejskie w polskiej komunikacji miejskiej oraz w miastach są coraz popularniejsze o tyle personalizuje się je praktycznie tylko w Warszawie. Co to jest personalizacja? To nic innego jak naniesienie na plastikowy kartonik, na którym kodowane są bilety komunikacji miejskiej, danych osobowych użytkownika: zdjęcia, imienia i nazwiska. Dzięki temu, oprócz tego, że taka karta zastępuje dokument tożsamości (w trakcie kontroli biletów, pasażerowie posługujący się spersonalizowanymi kartami nie będą musieli mieć przy sobie żadnego dokumentu tożsamości. W przypadku braku dokumentu ze zdjęciem, bilet okresowy na Karcie Miejskiej niespersonalizowanej jest nieważny i w takiej sytuacji kontroler może wystawić wezwanie do zapłaty), jej użytkownik otrzymuje szereg korzyści. Najważniejszą z nich jest możliwość zablokowania karty (od dnia zgłoszenia tego faktu w ZTM) i odzyskania niewykorzystanej części biletu w przypadku utraty karty. Jednakże należy pamiętać, że wtedy będzie pobierana opłata w wysokości 10 zł, jak przy normalnej wymianie. Ponadto być może już wkrótce spersonalizowana karta miejska będzie służyć jako tzw. 'elektroniczna portmonetka’, czyli np. będzie mogła służyć jako karnet wejściowy do ośrodków sportu i rekreacji (baseny, hale sportowe itp.). Jak spersonalizować kartę miejską? Wystarczy wypełnić specjalny wniosek, dołączyć zdjęcia i złożyć go w jednym z Punktów Obsługi Pasażera ZTM. Można wypełnić go także w internecie i przesłać drogą elektroniczną do stołecznego organizatora komunikacji miejskiej. Podczas personalizacji każdy użytkownik może wybrać jeden z pięciu wzorów spersonalizowanej karty, a w niedalekiej przyszłości paleta wzorów będzie modyfikowana –być może zostanie wprowadzone również rozwiązaniu umożliwiające własnoręczne zaprojektowanie karty. Także w niedalekiej przyszłości będzie można kodować więcej rodzajów biletów. Dziś można na niej mieć następujące: 30 dniowy imienny na 1 strefę (normalny 78 zł, ulgowy 39 zł), 30 dniowy na 1 i 2 strefę (normalny 116 zł, ulgowy 58 zł), 30 dniowy imienny na 1 linię na 1 strefę (normalny 52 zł, ulgowy 26 zł), 30 dniowy na 1 linię na 1 i 2 strefę (normalny 70 zł, ulgowy 35 zł), 90 dniowy na 1 strefę (normalny 196 zł, ulgowy 98 zł), 90 dniowy imienny na 1 i 2 strefę (normalny 290 zł, ulgowy 145 zł). Pierwsza spersonalizowana karta wydawana jest bezpłatnie. Także od tych pasażerów, którym zmieniły się dane osobowe również nie pobiera się dodatkowej opłaty. Duplikat będzie bezpłatny także w przypadku, gdy karta uległa zniszczeniu nie z winy pasażera, a także po 10 latach od wydania pierwszej (na 10 lat przewidywana jest trwałość karty). W pozostałych sytuacjach, także w przypadku zgubienia lub kradzieży, za wyrobienie duplikatu pasażer będzie musiał zapłacić 10 zł.
Dlaczego?
Dlaczego pasażerom każde się personalizować Warszawską Kartę Miejską? Odpowiedź jest prosta –zadecydowały o tym kwestie finansowe. Z punktu widzenia interesów ekonomicznych m. st. Warszawy, wprowadzenie do obiegu jedynie spersonalizowanej karty przyczyni się do redukcji wydawanych nieodpłatnie kart i tym samym obniżenia wydatków ponoszonych na komunikację miejską. Obecnie niespersonalizowane karty WKM wydawane są nieodpłatnie, co oznacza konieczność wprowadzania do obiegu blisko 500 tys. nowych kart rocznie, bowiem ich użytkownicy w niektórych przypadkach przy każdorazowym nowym doładowaniu pobierają nową kartę. Koszt nowych kart to kwota wynosząca ponad 1,2 mln zł rocznie. Masowa personalizacja spowoduje, że wzrośnie przywiązanie użytkownika do karty z jego zdjęciem i danymi, a tym samym zmniejszy liczbę wydawanych kart. Docelowe korzystanie tylko ze spersonalizowanych WKM pozwoli uniknąć sytuacji, w których pasażerowie korzystają z biletów imiennych na zasadach właściwych dla biletów na okaziciela. Obecnie dla ważności biletu imiennego konieczne jest umieszczenie na WKM danych osobowych t.j. imienia, nazwiska oraz numeru i serii dokumentu ze zdjęciem potwierdzającego tożsamość pasażera. Zdarza się jednak niestety, że pasażerowie, celowo lub też niecelowo, nie podpisują WKM twierdząc, że dane naniesione na kartę ulegają ścieraniu. W przypadku posiadania spersonalizowanej WKM nie będzie konieczności podpisywania przez pasażera WKM ponieważ jego dane w postaci zdjęcia, imienia i nazwiska będą trwale naniesione na karcie poprzez odpowiedni nadruk. Posługiwanie się przez pasażerów kartami spersonalizowanymi wyeliminuje wszystkie obecne problemy związane z użytkowaniem przez pasażerów imiennych WKM.
Inne miasta
Wzorem do naśladowania przy wprowadzania spersonalizowanych kart miejkich w Polsce są niewątpliwie dwa miasta: Rybnik i Kraków. Rybnicka Elektroniczna Karta Miejska to projekt zrealizowany przy wykorzystaniu dofinansowania z Unii Europejskiej, dzięki któremu można płacić za szereg usług w mieście, np. za przejazdy autobusami. Można dokonywać opłat za wstęp na basen, na parking, opłat miejskich i skarbowych. Dzięki e–karcie możnelektroniczne załatwianie spraw w urzędzie. Generalnie wprowadzenie biletu zostało podzielone został na dwa etapy: uruchomienie e–biletu umożliwiającego płacenie za przejazd autobusami Zarządu Transportu Zbiorowego (ZTZ). E–bilet działa od listopada 2006 r. oraz uruchomienie pozostałych usług oraz możliwości korzystania z podpisu elektronicznego –prace zostały zakończone 31 marca 2007 r. Aktualny zakres karty to: Elektroniczna karta miejska jako nośnik podpisu elektronicznego, bilet okresowy, elektroniczna portmonetka;Wirtualne Biuro Urzędu Miasta –aplikacje on-line w UM Rybnika umożliwiające interaktywne wypełnianie wniosków, formularzy i składanie podpisu elektronicznego;Sieć Publicznych Punktów Dostępu do Internetu zapewniających obsługę karty miejskiej w aplikacjach Wirtualnego Biura. Za pomocą karty może płacić za: przejazd miejskimi środkami transportu, parkingi, korzystanie z miejsc targowych, za wstęp do jednostek rekreacyjnych MOSiR i CRiR Bushido. Karta działa również jako elektroniczny podpis.
Krakowska Karta Miejska w przyszłości ma zintegrować wiele usług dostępnych w aglomeracji krakowskiej oferowanych przez gminę (komunikacja miejska, parkowanie w strefie ograniczonego postoju, instytucje kulturalne i inne) jak i podmioty gospodarcze działające w tej aglomeracji. System budowany jest jako otwarty, tak aby w przyszłości możliwa była jego rozbudowa o nowe zastosowania. Póki co karta jest nośnikiem biletów długookresowych na komunikację miejską. Całkowity koszt projektu to 9,2 miliona złotych brutto (7,4 mln zł netto). Obejmuje on nakłady na wdrożenie systemu elektronicznej karty miejskiej w postaci zakupu kart bezstykowych (zgodnych ze standardem MIFARE®) w liczbie ok. 300 tys sztuk oraz niezbędnej infrastruktury technicznej w postaci 60 sztuk automatów do sprzedaży i prolongaty biletów okresowych oraz sprzedaży biletów jednorazowych, a także 80 sztuk urządzeń do sprawdzania/weryfikacji kart (ważności biletów). Projekt obejmuje swoim zakresem także implementację rozwiązań technicznych umożliwiających pobieranie opłat parkingowych przez automaty, a także modernizację obecnie funkcjonującego oprogramowania służącego do obsługi systemu biletowego wraz z modernizacją centrum rozliczeniowego.
W grupie najbardziej zaawnasowanych kart miejskich w Polsce w najbliższych latach pojawią się systemy w Łodzi i we Wrocławiu. W tym roku Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (KZK GOP) wspólnie z samorządem województwa śląskiego planuje ogłoszenie przetargu na wprowadzenie Śląskiej Karty Usług Publicznych. Jej najważniejszym elementem będzie wspólny bilet w autobusach, tramwajach i pociągach aglomeracji śląskiej. Karta ta będzie umożliwiać także wejście do kina, teatru czy biblioteki.
Kolejny projekt, który ma szansę zamienić się w najbliższym czasie w prawdziwą, elektroniczną Kartę Miejską działa w Poznaniu. To KOMkarta, czyli rozwiązanie technologiczne oparte na bilecie elektronicznym (eBilet) zaprojektowane dla poznańskiej komunikacji miejskiej i dostosowane specjalnie do wymogów poznańskiego MPK. Sama karta jest nośnikiem informacji o rodzaju biletu wykupionego przez jej posiadacza. W przypadku kart imiennych, KOM KARTA zawiera także dane jej właściciela. Nowością jest możliwość wpięcia w ten system Elektronicznej Legitymacji Studenckiej, która jest wydawana przez uczelnie poznańskie dla studentów tych uczelni. Każdy student, który wyrazi chęć posiadania na legitymacji studenckiej opcji nośnika biletu elektronicznego będzie mógł uruchomić funkcję ładownia biletu w wybranym przez siebie punkcie sprzedaży biletów MPK, składając wniosek w tym punkcie. Dodajmy, że za e-LS nie jest pobierana ani oddawana kaucja, a jej personalizacja następuje w momencie wytworzenia karty. Drugim „elektronicznym bytem”, który funkcjonuje w Poznaniu jest karta turystyczna. Z nią teoretycznie zwiedzanie miasta powinno być łatwiejsze. Karta upoważnia do bezpłatnego korzystania z komunikacji miejskiej, bezpłatnego wstępu do Muzeów i wybranych atrakcji turystycznych, zniżek i rabatów w restauracjach, kinach, operze i innych instytucjach. Dołączony do Karty przewodnik zapewnia wszystkie niezbędne informacje o odwiedzanym obiekcie. Ceny Karty: jednodniowa (30 zł), dwudniowa (40 zł), trzydniowa (45 zł). Niestety jest ona bardzo słabo rozreklamowana i mimo, że dla turystów jest ona idealnym rozwiązaniem –mało kto o niej słyszał.
Podsumowując – elektroniczne karty miejskie (funcjonujące jednak bardziej jako e-bilety w komunikacji miejskiej) można spotkać w następujących miastach w Polsce: Wałbrzych (od 2004 r.);Gdańsk; Suwałki (Suwalska Karta Miejska od 2007 r., planowana także jako karta rabatowa, lojalnościowa i identyfikacyjna); Częstochowa, Piotrków Trybunalski, Jaworzno, Płock, Inowrocław, Głogów, Kołobrzeg, Kalisz, Radomsko, Wejherowo, Mielec. Zapewne w niedługim czasie te projekty będą rozwijane i personalizowane.
