Zlikwidowane systemy tramwajowe w krajach byłego ZSRR cz.1

Kołomyja
Kołomyja to niewielkie, 60 tys. miasto położone na zachodniej Ukrainie w obwodzie Iwano-Frankowskim. Pod koniec XIX wieku znajdowało się pod zaborem austriackim. Prowadzono wówczas intensywne poszukiwania złóż ropy w Galicji. W 1883 roku rozpoczęto wydobycie ropy w miejscowości Peczeniżyn, położonej 14 kilometrów na zachód od Kołomyi. W 1885 roku właściciel rafinerii Stanisław Szczepanowski rozpoczął budowę tramwaju towarowego na trasie Peczeniżyn –Kołomyja. Tramwaj miał ułatwić komunikację między rafinerią i miastem, a także pobliską kopalnią. Budowa linii trwała 7 miesięcy. Pracę powierzono austriackiej spółce. Zdecydowano się na rozstaw szyn 1435mm oraz lokomotywy parowe typu KkStB-98. Tramwaj uruchomiono 1 października 1886 roku. Służył on głównie do przewożenia ropy naftowej z szybów w Peczeniżynie do rafinerii w Kołomyji –tylko okazyjnie woził pasażerów. Pomimo tego stał się chlubą miasta. Z okazji świąt przyozdabiano lokomotywę stosownymi dodatkami co z czasem stało się atrakcją turystyczną. Po wyczerpaniu złóż ropy tramwaj pełnił rolę pomocniczą przy transporcie drewna z położonych za miastem tartaków. Podczas II wojny światowej miasto trafiło w ręce ukraińskich nacjonalistów, którzy częściowo rozebrali tory. Po wejściu do miasta Armii Czerwonej tory odbudowano i przywrócono ruch tramwajowy. Tramwaje były jednak bardzo powolne –prędkość przelotowa wynosiła około 5-10km/h. Ostatecznie tramwaj zlikwidowano w maju 1967 roku, jednocześnie rozbierając torowiska.
Czerniowce

Czerniowce to miasto położone na wzgórzach w południowo-zachodniej części Ukrainy. Tramwaje uruchomiono 18 lipca 1897 roku. Trasa prowadziła z mostu nad rzeką Pruta przez centrum miasta do dworca kolejowego. Linia o rozstawie 1000mm liczyła łączenie 8 kilometrów. Trasa była zelektryfikowana. Obsługiwały ją wagony niemieckiej oraz austriackiej produkcji. Łącznie do Czerniowców trafiły 33 pojazdy szynowe. W 1964 roku zdecydowano się na budowę infrastruktury dla trolejbusów, które miały się lepiej sprawdzić na stromych podjazdach, oblodzonych zimą. Już w początkowym okresie trolejbusy kursowały na liniach o łącznej długości 22 kilometrów, systematycznie wypierając z miasta tramwaje. W kolejnych latach sukcesywnie rozbudowywano sieć trolejbusową, prowadząc jednocześnie zakupy taboru. Nielubiane przez władze radzieckie tramwaje wąskotorowe ostatecznie zlikwidowano w marcu 1967 roku. Obecnie przy ulicy Gagarina można spotkać zabytkowy wagon #10, który odnowiono w setną rocznicę uruchomienia tramwajów w mieście.
Kercz
Kercz to obecnie 150 tys. miasto położone we wschodniej części półwyspu krymskiego. W 1934 rozpoczęto budowę pierwszej linii tramwajowej łączącej dwa duże kombinaty. Prace ukończono dopiero w listopadzie 1935 roku oddając do użytku blisko 6 kilometrowy odcinek sieci. Szyny miały rozstaw 1524mm. W 1937 roku linię przedłużono do dworca kolejowego, a w kolejnych latach do centrum miasta. W 1940 roku sieć zelektryfikowano, a łączna długość linii wynosiła 7,2 kilometra. W parku taborowym znajdowało się łącznie 12 pojazdów. Podczas II wojny światowej infrastruktura została zniszczona. Pomimo nadania Kerczowi tytułu „Miasta Bohatera”sieci nigdy nie odbudowano. Dopiero w latach 70. zdecydowano się powrócić do elektrotransportu, jednak w wersji trolejbusowej. W 1978 roku rozpoczęto budowę trakcji, którą ostatecznie zawieszono i dokończono dopiero w 2004 roku. Obecnie w mieście funkcjonuje 11 kilometrowy odcinek trakcji, którego obsługę zapewnia czternaście trolejbusów JuMZ.
Stachanów
Stachanów leży na Ukrainie w obwodzie Ługańskim, na terenie Donieckiego Zagłębia Węglowego. Miasto liczy obecnie 77 tys. mieszkańców z tendencją wyraźnie spadkową. Tramwaje w Stachanowie uruchomiono 15 lutego 1937 roku. Linia prowadziła z centrum do miasteczka Irmino. Do końca roku oddano jeszcze dwie odnogi sieci prowadzące do sąsiadujących osad. Tory miały rozstaw 1524mm. Przed II wojną światową posiadano 6 tramwajów silnikowych oraz 5 doczepek. Podczas wojny sieć ucierpiała w niewielkim stopniu, toteż ruch przywrócono w listopadzie 1945 roku. Lata powojenne przyniosły dostawy nowych wagonów, co wyraźnie poprawiło częstotliwość. W 1965 roku ukończono budowę nowej zajezdni przygotowanej do obsługi 50 wagonów. W 1970 roku na ulice miasta wyjechały pierwsze trolejbusy. Pozwoliło to na wycofanie najstarszych wagonów, dzięki czemu od 1977 roku w eksploatacji pozostały jedynie wagony KTM-5. Po rozpadzie ZSRR przedsiębiorstwo szybko odczuło skutki kryzysu. Brak systematycznych dostaw nowego taboru (ostatnie w 1989 r.) oraz niska kultura eksploatacji spowodowały kryzys już w 1991 roku. W konsekwencji zlikwidowano linię nr 3, a rok później linię nr 2 do Ałmazny, którą zastąpiono trolejbusem. Linia nr 1 o długości 18,4 kilometra przetrwała do listopada 2007 roku. Została zamknięta z powodu katastrofalnego stanu taboru oraz infrastruktury.