Zeppelin wrócił do Krakowa
Norymberski wagon”Zeppelin” z początku XX wieku, który był eksploatowany w Krakowie od 1941 rokudo początku lat 70-tych XX wieku (woził pasażerów do lat 60., a następnie przezkilka lat był pojazdem technicznym) wraca do stolicy Małopolski, aby po razdrugi przejść renowację w Stacji Obsługi i Remontów MPK SA. Tramwaj naspecjalnej lawecie dotrze do MPK SA w nocy z 11 na 12 listopada.
Poprzednio ten sam wagon był remontowany w Krakowie w latach1983-1984 w ramach współpracy z przedsiębiorstwem komunikacyjnym VAG zNorymbergi. Po zakończonych pracach 30 czerwca 1984 roku, po kilku próbnychjazdach po ulicach miasta, zrekonstruowany tramwaj uroczyście przekazanodelegacji z Norymbergi. Była to ostatnia jazda tego unikatowego, wówczas blisko80-letniego wagonu w Krakowie. Tramwaj wzbogacił kolekcję zabytkowych tramwajóww niemieckiej zajezdni St. Peter. Był wprawdzie sprawny technicznie, aleniestety nie posiadał wyposażenia wymaganego w ruchu ulicznym przez niemieckieinstytucje, nie mógł więc być dopuszczony do jazdy z pasażerami. Dlategowłaśnie Towarzystwo Przyjaciół Tramwajów – Freunde der Nürnberg-FürterStraßenbhan e.v, które jest opiekunem tego pojazdu zdecydowało o powrocie”Zeppelina” do MPK SA w Krakowie i poddaniu go ponownej renowacji. Tym razemjednak efektem tych prac ma być wyposażenie tego wagonu we wszystkie elementy,wykonane zgodnie z wymaganą technologią, które umożliwią dopuszczenie go doruchu na ulicach Norymbergi i przewożenie pasażerów.
Pół roku na prace
Prace renowacyjne „Zeppelina” zostały zaplanowane na okresniemal półtora roku. Na tej operacji zyskają także krakowianie. Efektemporozumienia z norymberskim stowarzyszeniem jest też możliwość wykorzystaniaczęści tego tramwaju do odbudowy drugiego, dokładnie takiego samego wagonu,który pozostanie w Krakowie i jako pojazd zabytkowy będzie mógł kursować m.in.w ramach Krakowskiej Linii Muzealnej.
Historia „Zeppelinów” rozpoczęła się w 1906 roku wNorymberdze. W porównaniu z innymi tramwajami z początku XX wieku „Zeppelin”był cichszy, a dzięki ruchomym podwoziom łagodniej wchodził w zakręty i beztrudu pokonywał je nawet przy dużej prędkości. Do budowy tramwaju o długości 11metrów wykorzystano amerykańskie rozwiązanie – wózki skrętne. Jak na swojerozmiary był stosunkowo lekki, gdyż ważył 13 600 kilogramów. Dla zwiększeniaprzyczepności w czasie ruszania i hamowania, zamontowano w nim piasecznice ihamulec szynowy. Podobnie jak większość ówczesnych tramwajów był dwukierunkowy,tj. na każdym z pomostów miał nastawnik umożliwiający prowadzenie wagonu.Otrzymał także rozwiązanie, które miało zapobiegać przed wciągnięciem człowiekapod koła: belki osłaniające podwozie z boku oraz metalowe kraty z przodu i ztyłu. W oknach i drzwiach przedziału zastosowano system przeciwwagi ułatwiającyich zamykanie. Prąd pobierał za pomocą odbieraka krążkowego, kilkanaście latpóźniej zastąpionego pantografem. Najbardziej charakterystyczną cechą”zeppelina” było pięć bocznych okien: trzy kwadratowe okna rozdzielone dwomawielkimi, prostokątnymi o powierzchni dwóch kwadratowych.
Historia Zeppelinów w Krakowie
Do Krakowa „Zeppeliny” trafiły w 1941 roku. Z Norymbergiwysłano wtedy 10 istniejących wagonów silnikowych i dodatkowo 23 przyczepy.Początkowo skierowano je na linię nr 5 (Salwator – Osiedle Oficerskie), a wewrześniu na nowootwartą linię nr 8 biegnącą od Bronowic do CmentarzaRakowickiego. Jeździły po Krakowie z reguły bez przyczepek. Żywot norymberskichwagonów w Krakowie okazał się wyjątkowo długi. Nie zostały zniszczone podczaswojny i z powodzeniem wykorzystywano je również po wojnie. „Zeppeliny” zaczętowycofywać z eksploatacji dopiero w 1959 roku i trwało to do początku lat70-tych XX wieku. Dwa „Zeppeliny” przez kilka lat służyły jako wagony służbowe:nr 92 jako wagon wieżowy do napraw sieci trakcyjnej, a nr 96 jako pługodśnieżający. Ten drugi skreślono z inwentarza i zdemontowano w roku 1973.Wagon wieżowy, pierwotnie oznakowany 310, a potem raz jeszcze przenumerowany na1010, skreślono z inwentarza cztery lata później i odesłano do zajezdni w NowejHucie, gdzie oczekiwał na kasację.
W marcu 1976 roku niemieccy entuzjaści starych pojazdówzałożyli stowarzyszenie „Verein der Nürnberg-Führter Straßenbahn”(Stowarzyszenie Tramwajów Norymberga-Führt – obecnie Freunde derNürnberg-Fürter Straßenbhan e.v), stawiając sobie za cel dokumentowaniepoczątków komunikacji tramwajowej. Od turystów, którzy odwiedzili Krakówdowiedzieli się o istnieniu „Zeppelina” nr 92. Zwrócili się więc dokrakowskiego MPK z prośbą o bliższe informacje na jego temat. W efekcie umowy opartnerstwie pomiędzy Norymbergą a Krakowem mogła rozpocząć się pierwsza renowacjatego unikatowego wagonu.
Odbudowa wagonu norymberskiego oznaczonego w Krakowie SN3dała początek współpracy pomiędzy miastami Krakowem i Norymbergą, które dziś sąmiastami partnerskimi. Jego odbudowa zainicjowana przez miłośników niemieckich,zainspirowała MPK w Krakowie do stworzenia własnej kolekcji historycznychtramwajów i autobusów.
