Zaktualizowana lista systemów tramwajowych we Francji
Nieco ponad 2 lata temu publikowaliśmy na łamach infotram.pl zestawienie systemów tramwajowych we Francji. Jednak w tak krótkim okresie wiele się zmieniło w związku z czym warto uaktualnić tą listę oraz ocenić postępy.
W przeciągu zaledwie dwóch lat długość czynnych tras tramwajowych (z wyłączeniem tras tramwajów dwusystemowych) we Francji wzrosła o 52,9 km z 419 km do 471,9 km. Jednak pomimo tego w budowie nadal znajduje się 262 km tras tramwajowych , dla porównania dwa lata wcześniej było to 298,6 km. Wraz z tymi wskaźnikami znacząco w górę poszła liczba eksploatowanego taboru, który w przeciągu zaledwie dwóch lat zwiększył się o 202 pojazdy czyli z 773 w połowie 2009 roku do 975 w połowie 2011 roku. Jednak wraz z dalszą ekspansją systemów tramwajowych niesłabnącym zainteresowaniem cieszą się nowe tramwaje, które w bieżącym roku obejmują 279 pojazdów podczas gdy dwa lata wcześniej było to 111 tramwajów. Dokładne zestawienie systemów tramwajowych we Francji znajduje się w poniższej tabeli.
Systemy tramwajowe
Miasto
|
Populacja miasta / aglomeracji (w tys.)
|
Rok otwarcia
|
Aktualna długość sieci (km)
|
Linie w budowie i projektowane (km)
|
Tabor w ruchu
|
Tabor zamówiony
|
Angers
|
157 / 283
|
2011
|
12,3
|
0
|
17 (Citadis 302)
|
0
|
Besancon
|
122 / 180
|
2014
|
0
|
14,5
|
0
|
15-18 (CAF Urbos III – 3 sekcje)
|
Bordeaux
|
230 / 600
|
2003
|
44,3
|
22,9
|
62 (Citadis 402)
12 (Citadis 302)
|
|
Brest
|
147 / 210
|
2012
|
0
|
14,7
|
0
|
20 (Citadis 302)
|
Dijon
|
146 / 246
|
2013
|
0
|
18,9
|
0
|
32 (Citadis 302)
|
Grenoble
|
158 / 560
|
1987
|
33,6
|
11,8
|
53 (TFS 2)
50 (Citadis 402)
|
0
|
Hawr
|
195 / 296
|
2012
|
0
|
13
|
0
|
20 (Citadis 302)
|
Le Mans
|
145 / 293
|
2007
|
15,4
|
3
|
23 (Citadis 302)
|
0
|
Lens
|
36 / 552
|
2014
|
0
|
37,4
|
0
|
45
planowane
|
Lille
|
224 / 1143
|
1909
|
22,4
|
0
|
24 (AnsaldoBreda)
|
0
|
Lyon
|
466 / 1648
|
2000
|
58
|
Konwersja linii kolejowych na tramwaje dwuststemowe
|
73 (Citadis 302)
6 (Tango dla Leslys)
|
24 (Citadis Dualis)
10 (Citadis 402)
|
Marsylia
|
828 / 1516
|
1876
|
11,5
|
0
|
26 (Flexity Outlook)
|
0
|
Montpellier
|
258 / 600
|
2000
|
35
|
22,4
|
30 (Citadis 401)
27 (Citadis 302)
23 (Citadis 402)
|
0
|
Miluza
|
110 / 271
|
2006
|
13,4 + 22 (tr. dwusyst.)
|
0
|
27 (Citadis 302)
12 (Avanto)
|
0
|
Nantes
|
276 / 804
|
1985
|
43,5
|
Konwersja linii kolejowych na tramwaje dwuststemowe
|
46 (TFS 1)
33 (Incentro)
15 (Citadis Dualis)
|
8+4 (CAF Urbos III – 5 sekcji)
|
Nicea
|
347 / 479
|
2007
|
8,7
|
9,8
|
28 (Citadis 302)
|
0
|
Orlean
|
113 / 271
|
2000
|
17,9
|
11,4
|
22 (Citadis 301)
21 (Citadis 302)
|
0
|
Paryż
|
2153 / 12067
|
1992
|
33,6 + 7,9 (tr. dwusyst.)
|
43,8
|
35 (TFS 2)
60 (Citadis 302)
21 (Citadis 402)
15 (Avanto)
|
25 (Citadis 402)
70 (Citadis 302)
|
Reims
|
187 / 291
|
2011
|
11,2
|
0
|
18 (Citadis 302)
|
0
|
Rouen
|
102 / 380
|
1994
|
15,1
|
0
|
28 (TFS 2)
|
27 (Citadis 402)
|
Saint – Etienne
|
199 / 321
|
1881
|
11,7
|
0
|
35 Alstom/Vevey
|
0
|
Strasburg
|
272 / 451
|
1994
|
55,2
|
6
|
36 (Eurotram 8x)
17 (Eurotram 10x)
41 (Citadis 403)
|
0
|
Tuluza
|
435 / 1117
|
2010
|
10,9
|
4,1
|
18 (Citadis 302)
|
0
|
Tours
|
142 / 297
|
2013
|
0
|
15,3
|
0
|
21 (Citadis 402)
|
Valenciennes
|
38 / 337
|
2006
|
18,3
|
13
|
21 Citadis 302)
|
7 (Citadis 302)
|
W sumie
|
|
|
471,9
|
262
|
975
|
279
|
Zmiany w tabeli są wszelakiego rodzaju, jednak najbardziej cieszą całkowicie nowe systemy, które w przeciągu dwóch lat zostały zainaugurowane w Angers, Reims, oraz w Tuluzie. Równie pozytywnymi sygnałami są postępujące prace nad budową kolejnych nowych systemów tramwajowych, czego objawem są zawierane kontrakty na dostawy taboru. Obejmują one miasta Besancon, Brest, Dijon, Hawr i Tours. Za wyjątkiem Besancon, które zakontraktowało tramwaje Urbos III hiszpańskiej firmy CAF to wszystkie pozostałe sieci będą wykorzystywały tramwaje Citadis produkowane przez Alstom. W zasadzie jedynie Lens jeszcze nie wyłoniło dostawcy taboru, jednak zważywszy na przesunięcie planowanego otwarcia na 2014 rok czasu na ten krok jest jeszcze wystarczająco.
Pozostałe sieci przeżywają mniejsze lub większe programy ekspansji, za wyjątkiem Lille (gdzie czas się niemal zatrzymał), Marsylii (choć w zeszłym roku otwarto drobne przedłużenie sieci), Saint Etienne, Rouen i Strasburgu (jedynie drobna rozbudowa systemu). Choć Rouen nie planuje rozbudowy sieci tramwajowej, to jednak zakontraktowało dostawę 27 nowych tramwajów Citadis, które pozwolą na całkowite zastąpienie obecnie eksploatowanych pojazdów TFS 2. W Bordeaux trwa realizacja ambitnego planu rozbudowy, natomiast niedawno zamówiono dodatkowe pojazdy. W Grenoble wraz z budową nowych torowisk (planowana inauguracja 2012-16) trwa rozbudowa taboru, która objawia się zwiększeniem liczny składów Citadis 302 o 15 jednostek do łącznej liczby 50. Drobny program ekspansji jest również realizowany w Le Mans, jednak nie przynosi on jakichś diametralnych zmian. Z kolei w Lyonie ruszyły niedawno szybkie tramwaje Leslys łączące centrum miasta z lotniskiem. To spowodowało pojawienie się pierwszych tramwajów Tango we Francji, natomiast obecnie trwają przygotowania do wprowadzenia tramwajów dwusystemowych co wiąże się z dostosowaniem do nich linii kolejowych oraz zakupem stosownych pojazdów. Dodatkowo zwiększające się przewozy sprawiły, iż przewoźnik miejski zdecydował się zakontraktować kolejne 10 tramwajów Citadis, choć tym razem w dłuższej siedmioczłonowej wersji 402. Na rozbudowę floty pojazdów związanej z realizacją nowych linii zdecydowano się również w Montpellier, gdzie również pojawiły się siedmioczłonowe pojazdy Citadis 402.
Tramwaje dsusystemowe stały się we Francji poważną alternatywą, czego efektem była niedawna inauguracja w Miluzie tego typu przewozów, co wymagało także dostosowania infrastruktury tramwajowej. W efekcie tego wzrosła długość sieci miejskiej, jak również rozbudowany został tabor o stosowne pojazdy. Więcej na ten temat piszemy tutaj. Podobne inwestycje prowadzone są również w Nantes, gdzie już przeprowadzono testy nowych tramwajów dwusystemowych Citadis Dualis, teraz trwa dostosowywanie infrastruktury do rozpoczęcia tego typu przewozów. Oprócz tego przewoźnik miejski zamówił 8 pięcioczlonowych tramwajów Urbos III produkcji CAF. Z kolei w Nicei zwiększono liczbę taboru o 8 sztuk, co jest efektem przygotowań związanych z rozbudową systemu, która odbędzie się w latach 2013-16. Podobne działania wystąpiły w Orleanie, gdzie w ramach przygotowań do nowej linii B zakupiono 21 nowych tramwajów Citadis 302, dla porównania wcześniejsze pojazdy były serii 301, czyli były trójczłonowe z wózkami skrętnymi w członach skrajnych. Podobne działania występują w Valenciennes, gdzie w ramach przygotowań do inauguracji w przyszłym roku linii drugiej (C) zakontraktowano dostawę dodatkowych 7 pojazdów typu Citadis 302.
Jednak bez wątpienia największe zmiany zachodzą w Paryżu, gdzie w wyniku realizacji ambitnych planów budowy nowych linii tramwajowych, oraz zwiększającego się zapotrzebowania na usługi transportowe na istniejących liniach poczyniono duże inwestycje. Przykładowo w przeciągu zaledwie dwóch lat liczba tramwajów Citadis 302 dla obsługi linii 2 uległa zwiększeniu z 26 do 60, choć w między czasie otwarto jedynie krótki nowy odcinek tej linii, aczkolwiek docelowo linia zostanie znacznie wydłużona. Jednak wraz z realizacją ambitnych projektów opisywanych szerzej tutaj, zamówienia na nowe pojazdy jeszcze się zwiększyły. Dla potrzeb wydłużanej linii trzeciej dokupione zostanie kolejne 25 pojazdów Citadis 402, natomiast niedawno zamówiono 70 tramwajów Citadis 302 dla potrzeb linii T7 i T8.
Zaprezentowane w artykule dane po raz kolejny podkreślają jak bardzo popularne we Francji stały się tramwaje i z jaką dynamiką przystępuje się do ich odbudowy czy też rozbudowy. O takiej dynamice w Polsce możemy jedynie pomarzyć, choć w naszym kraju głównym problemem jest bardziej konieczność doprowadzenia istniejących systemów do standardów zachodnich (tak jakościowych jak i efektywnościowych), choć nawet pod tym względem mamy się czego wstydzić.