Wytyczne UITP dla modernizacji systemów tramwajowych
Wytyczne UITP dla modernizacji systemów tramwajowych
UITP to stowarzyszenie działające na rzecz transportu publicznego. Jednym z elementów działalności tej organizacji jest tworzenie publikacji przydatnych dla przedsiębiorstw tramwajowych. Przykładem takiego dokumentu są wytyczne dotyczące modernizacji systemów tramwajowych.
UITP (Międzynarodowe Stowarzyszenie na rzecz Transportu Publicznego) istnieje od 1885 roku. Obecnie stowarzyszenie zrzesza więcej niż 3100 członów z ponad 90 państw świata. UITP jest dla swoich partnerów źródłem know-how i wiedzy o innowacjach. Dodatkowo, stowarzyszenie występuje w roli rzecznika interesów transportu publicznego.
W 2009 r. UITP opublikowało wytyczne dotyczące modernizacji systemów tramwajowych. Europejskie sieci tramwajowe powstały w większości ponad 100 lat temu i spełniały najwyższe ówczesne standardy techniczne. W ostatnich dziesięcioleciach w wielu miastach rozwój i odnowa taboru i infrastruktury zatrzymały się, pozostając w tyle za wzrastającymi standardami. Istnieje kilka głównych przyczyn takiej sytuacji:
- niespójny i niezrównoważony rozwój miast,
- zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym miast (upadek stref przemysłowych, rozwój nowych obszarów zabudowy),
- niepowstrzymany rozwój motoryzacji indywidualnej ponad jakikolwiek przewidywany poziom.
Rozbudowa miast z naciskiem na rozwój motoryzacji i infrastruktury drogowej pogarsza pozycję tramwajów w transporcie miejskim. Tymczasem, transport szynowy jest efektywnym rozwiązaniem problemów transportowych, ze względu na dużą zdolność przewozową, niską terenochłonność (istotną w przestrzeni miejskiej) oraz przyjazność dla środowiska.
Aby umożliwić tramwajom uzyskanie konkurencyjnej pozycji w transporcie miejskim, UITP wysuwa następujące wytyczne i wskazania:
- tramwaje nie są środkiem transportu przestarzałym ani przeszkodą dla transportu miejskiego. W ostatnim okresie powstało w Europie wiele nowych systemów tramwajowych, co udowadnia, że istniejące sieci tramwajowe mogą być bazą dla rozwoju miast;
- tramwaje są środkiem transportu, który umożliwia zaoferowanie w gęsto zabudowanych obszarach dużej zdolności przewozowej przy akceptowalnych kosztach inwestycyjnych i eksploatacyjnych;
- aby zachować konkurencyjność miasta, nie należy likwidować tramwajów, lecz utrzymywać je i modernizować;
- zmodernizowane linie tramwajowe, o standardzie lekkiej kolei (light rail), są nie tylko przyjazne dla środowiska, ale dodatkowo oferują wysoki standard usług przewozowych i zapewniają dobrą dostępność obszarów miejskich;
- najlepszą strategią dla miasta z historycznie istniejącym systemem tramwajowym jest utworzenie mapy rozwoju sieci tramwajowej, która nakreśli długoterminowe wskazania dla miejskiej polityki transportowej;
- dla najbardziej przestarzałych systemów tramwajowych priorytetem inwestycyjnym jest odnowa infrastruktury. Modernizacja powinna uwzględniać wprowadzenie dla tramwajów priorytetu w ruchu ulicznym na skrzyżowaniach;
- budowa pilotażowej linii tramwajowej to sprawdzona metoda prezentacji wydajności i efektywności nowoczesnych systemów lekkiej kolei, zarówno dla władz lokalnych jak i społeczności lokalnej;
- tylko utrzymanie standardu obsługi trasy na wysokim poziomie może zapewnić zachowanie istniejących tras w eksploatacji. Zarząd przedsiębiorstwa tramwajowego musi skoncentrować się na efektywnych i racjonalnych działaniach;
- zarząd przedsiębiorstw transportu miejskiego powinien być na tyle niezależny od wpływów politycznych, na ile to możliwe. Instytucje polityczne powinny zapewniać jedynie odpowiednie wytyczne i nadzór, przy najmniejszym możliwym wpływie na bieżącą eksploatację;
- w fazie restrukturyzacji systemów tramwajowych inwestycje powinny być wspierane środkami zewnętrznymi;
- rywalizacja kilku operatorów transportu publicznego na jednym obszarze negatywnie wpływa na efektywność transportu miejskiego;
- opłaty za przejazdy powinny być dofinansowane;
- miasta, które przekształciły swoje sieci tramwajowe w systemy nowoczesne i wydajne, są wraz z UITP gotowe, by pomagać innym miastom planującym modernizację i rozwój sieci tramwajowych;
- proces modernizacji sieci tramwajowych musi być dokładnie zaplanowany i profesjonalnie przeprowadzony.
Powyższe wytyczne powstały w wyniku zgromadzenia doświadczeń członków UITP w Europie.
