Wagon roboczy na bazie typu K

Tramwaje Warszawskie eksploatują liczne wagony robocze, co odróżnia je od zachodnioeuropejskich przedsiębiorstw, gdzie eksploatowane są głównie samochody specjalne i dwudrogowe. Do użytkowanych pojazdów roboczych należą wagony typu K wyprodukowane około 1940 roku, które ze względu na solidną konstrukcję ramy wciąż pozostają w eksploatacji.

 

W 1939 r., bazując na eksploatowanych już seriach tramwajów F, H i J, zamówiono do Warszawy 60 tramwajów typu K, z solidną, stalową ramą podwozia i spawanym pudłem nadwozia. Napęd realizowany był za pomocą ręcznego nastawnika kierującego pracą 2 silników prądu stałego o mocy 54 kW każdy. W wyniku wybuchu wojny niedokończone wagony wykonywane w Gdańsku przejęli Niemcy i skierowali do Berlina, po przystosowaniu do rozstawu szyn 1435 mm (przed wojną w Warszawie torowiska były szerokotorowe, 1525 mm). Po wojnie dokonano rewindykacji wagonów do Warszawy. Szyny przekuto na normalny rozstaw i uruchomiono 51 wagonów K. Ze względu na karierę w stolicy Niemiec tramwaje określano Berlinkami. Pojazdy te umożliwiły uruchomienie regularnej komunikacji tramwajowej w zniszczonej Warszawie i służyły na szynach przez kolejne dziesięciolecia. W 1963 r. rozpoczęto przebudowy wagonów na jednokierunkowe, a od 1965 r. w miarę dostaw tramwajów 13N wycofywano wagony z przeznaczeniem na pojazdy gospodarcze.

O trwałości tramwajów zadecydował fakt, iż konstrukcja podwozia została wykonana jako solidna, ciężka, stalowa rama.

W okresie socjalizmu trudno było o samochody specjalne, a dostępne w kraju ciężarówki pozostawiały wiele do życzenia. Od lat 60. dokonywano szeregu rekonstrukcji wagonów. Berlinki przystosowywano do rozmaitych funkcji. Powstały pługi odśnieżne, tramwaje z wirnikiem do odśnieżania, specjalne wagony transportowe do przewozu szyn i wózków, czy też wagony robocze brygad torowych wykonujących nocne naprawy torowisk. Wykonano też samowyładowcze wagony do przewozu kruszywa. Pomimo rozwoju motoryzacji następującego od lat 70., szczególnie szybkiego od początku lat 90., wagony robocze pozostały w eksploatacji ze względu na przystosowanie do pełnienia specjalnych funkcji. Tramwaje mogły wykonywać transport i prace naprawcze bez zajmowania jezdni, co jest istotne chociażby podczas nocnych prac na torach. Dodatkowo, prąd jest tańszy niż paliwo, a obsługi techniczne wagonów można wykonywać we własnym zakresie, w przeciwieństwie do współczesnych samochodów ciężarowych naszpikowanych elektroniką.

Przykładem wagonu specjalnego jest Berlinka, tj. wagon typu K z numerem #2400. Tramwaj ten posiada obciętą tylną część nadwozia, w wyniku czego przypomina wyglądem samochody pick-up. Do podłogi z tyłu zamocowano odchylane burty. Tramwaj posiada specjalną funkcję –zamocowano w nim uchwyty umożliwiające przewóz wózków tramwajowych. Transport tego rodzaju jest realizowany pomiędzy zajezdniami a zakładem naprawczym T-3 na Woli, gdzie wykonuje się naprawy i rekonstrukcje wózków. Przewóz wózka z wagonu 105Na jest możliwy przy podniesionych burtach, a przewóz wózka ze Swinga wymaga opuszczenia burt. Tramwaj jest też wykorzystywany do holowania uszkodzonych lub kasowanych wagonów.

Wykaz tramwajów K na phototrans.eu – http://phototrans.pl/2415,65,357.html

Opis wagonu na tramwarze – http://mkm101.republika.pl/twk.html