Tramwaje w Hong Kongu

Hong Kong to wyjątkowe miasto stanowiące jeden z najbardziej znanych obrazów Świata. Jednym z nieodłącznych jego elementów są piętrowe tramwaje, jednak to nie jedyne ciekawostki szynowe które można tam znaleźć.

Hong Kong kojarzony jest z miastem, lecz obecnie jest to raczej duża konurbacja licząca 1104 km kwadratowe na półwyspie Kowlon oraz 234 otaczających wyspach. Centrum aglomeracji jest wyspa Hong Kong, jednak miasto już dawno rozrosło się poza jej granice, głównie na półwysep Kowlon. Hong Kong przez lata był pod brytyjską władzą, która została zapoczątkowana w 1842 roku, natomiast w 1889 roku podpisano z Chinami 99 letnią umowę o dzierżawę tych terytoriów. Miasto szybko stało się „pomostem”między światem zachodnim a Chinami, co stymulowało jego rozwój. Jednak niesamowite ubóstwo w Chinah sprawiło, iż Hong Kong stał się upragnionym miejscem azylu. Ludzie przybywający tysiącami stawali się coraz większym problemem dla zarządców kolonii, którzy postanowili na wprowadzenie budownictwa socjalnego oraz na industrializację regionu. Wytworzone w ten sposób miejsca pracy dały zajęcie dla imigrantów, jak również przyczyniły się do dalszego rozwoju aglomeracji. Obecnie Hong Kong liczy prawie siedem milionów mieszkańców. Brytyjska władza nad tym obszarem kończyła się w 1997 roku, dlatego już od 1984 roku prowadzono rozmowy z Chinami mające pozwolić na płynne przejście. Dzięki prowadzonym rozmowom udało się uzyskać dużą autonomię regionu aż do 2047 roku. Utrzymanie takich rozwiązań było konieczne z racji znacznej różnicy w zamożności Hong Kongu i Chin. Jednak nawet po tym okresie będą nadal istniały wyraźne różnice, przykładowo lewostronny ruch w Hong Kongu podczas gdy w Chinach obowiązuje ruch prawostronny.

Tak dynamicznie rozwijające się miasto potrzebowało wydajnego transportu. Dlatego już od 1881 roku prowadzono rozmowy nad wprowadzeniem tramwajów, które doprowadziły do uruchomienia tego środka transportu w 1904 roku. Podczas budowy linii zastosowano typowy kolonialny rozstaw szyn wynoszący 1067 mm. Tramwaje dla miasta zostały wyprodukowane w Wielkiej Brytanii, a następnie częściowo rozmontowane wysłane do Hong Kongu. Jednak zainteresowanie nowym środkiem transportu wzrosło na tyle, iż już w 1912 roku wprowadzono pierwsze tramwaje piętrowe. Konstrukcje tego typu były i są po dziś dzień specjalnością Brytyjczyków. Pierwotnie były to pojazdy z otwartym górnym pokładem, jednak od 1925 roku wprowadzano już pojazdy z zabudowanym piętrem. Zmiana ta znacznie poprawiała bezpieczeństwo eksploatacji, jak również pozwoliła na korzystanie z górnego pokładu również w okresie opadów deszczu i niepogody. Jednak wraz z dynamicznym rozwojem miasta nie postępowała rozbudowa tramwajów, natomiast znaczącą rolę odgrywał transport wodny. Dopiero w 1979 roku rozpoczęto budowę rozległego systemu metra, który obecnie pozwala dostać się do dowolnej części aglomeracji.

Jednak mimo budowy metra pozostawiono sieć tramwajową, która obecnie składa się z jednej dwutorowej linii o długości 13 km wzdłuż północnego brzegu wyspy Hong Kong. W połowie znajduje się jednotorowa, jednokierunkowa pętla o długości około 3 km, która jest obsługiwana okrężnie zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Pomimo niedużej długości istnieje aż 118 przystanków tramwajowych rozlokowanych średnio co 250 metrów. System jest obsługiwany za pomocą sześciu linii, przy czym pokonanie całej trasy zajmuje 80 minut. Według oficjalnej strony przewoźnika tramwaje zatrudniają około 700 pracowników, natomiast do przewozów wykorzystywane jest 161 tramwajów liniowych. Najmłodsze wyprodukowano w 2000 roku, aczkolwiek są także eksploatowane starsze generacje. Pomimo zaawansowanego wieku pojazdy przechodzą odbudowy i modernizacje tak, aby zapewnić ciągłość działalności przewozowej a jednocześnie zachować ten nie tylko środek codziennego transportu ale również olbrzymią atrakcję turystyczną. Dla potrzeb stricte ruchu turystycznego przewoźnik posiada dwa historyczne pojazdy. Obecnie operatorem przewozów jest Veolia Transport.

Pomijając rozległą sieć metra Hong Kong posiada również inne atrakcje szynowe, w tym rozległy system kolejki miejskiej zlokalizowany na zachodniej części półwyspu Kowlon. System o standardowym rozstawie szyn ma długość 36,2 km, 68 przystanków (z wysokimi peronami) i jest obsługiwany przez siedem linii. Inauguracja przewozów nastąpiła w 1988 roku. Ponieważ cały układ jest dwutorowy z pętlami na końcach, więc w ruchu są wykorzystywane pojazdy jednokierunkowe, jednostronne. Obecnie system jest obsługiwany przez cztery typy taboru, jednak w każdym przypadku mowa o pojedynczych wagonach o długości 20,2 metra z możliwością stosowania trakcji ukrotnionej. Pierwsze 70 pojazdów zostało wyprodukowanych w 1988 roku w Australii przez firmę Comeng. Drugą generację stanowi 30 pojazdów wyprodukowanych w 1992 roku przez Kawasaki Heavy Industries, z czego 20 posiada kabinę sterowniczą, natomiast pozostałe 10 jest jej pozbawionych i funkcjonują jako doczepa czynna. Trzecia generacja została wyprodukowana w 1997 roku w liczbie 20 pojazdów przez australijską firmę A. Groninan. Najnowsza czwarta generacja powstała przy współpracy firmy A. Groninan oraz chińskiego koncernu CSR. Kontrakt obejmuje dostawę 22 pojazdów.

Po stronie ciekawostek szynowych można również wymienić kolejkę linowo-terenową znajdującą się na wyspie Hong Kong. Kolejka zainaugurowana w 1888 roku jest eksploatowana po dziś dzień. Za wyjątkiem zastosowania napędu linowego jej cechą charakterystyczną jest rosyjski rozstaw szyn 1520 mm. Przy długości 1.4 km pokonuje 368 metrów wysokości przy maksymalnym nachyleniu 40%. Kolejka posiada sześć przystanków i jest obsługiwana przez dwa dwuwagonowe składy mogące pomieścić do 120 pasażerów. Podobnie do innych systemów tego typu również tutaj zastosowano pojedynczy tor z mijanką na środku, natomiast pokonanie całej trasy zajmuje niecałe 5 minut.

Hong Kong ma wiele do zaoferowania, nawet w zakresie lekkiego transportu szynowego. Znane na cały świat piętrowe tramwaje wiodą prym, jednak rozległy system kolejki miejskiej czy też kolej linowo –terenowa mogą być równie ciekawą atrakcją turystyczną.