Tramwaje Stadler

Szwajcarska firma Stadler została założona w 1942 r. W 1984 r. wyprodukowano pierwszy szynowy pojazd pasażerski, a w 1995 r. ruszyła produkcja modułowych pojazdów serii GTW. Niewiele później dołączyły do oferty elektryczne zespoły trakcyjne Flirt, a następnie również tramwaje Tango oraz Variobahn.
Variobahn

Historia rodziny Variobahn jest już dość długa i pełna zawirowań. Pierwszy tramwaj z tej serii powstał w 1993 r. dla Chemnitz i został wyprodukowany przez firmę ABB. Variobahn, wprowadzony do eksploatacji w kolejnym roku, wyróżniał się niską, płaską podłogą, szerokim nadwoziem oraz zastosowaniem napędu pozbawionego przekładni mechanicznych. Silniki napędzały bezpośrednio koła. W 1996 r. kolejowa część ABB przekształciła się w Adtranz, a od 1998 r. tramwaje Variobahn produkowano seryjnie, wyposażając je w komponenty Bombardiera. W 2001 r. firma Adtranz została wykupiona przez Bombardiera. Ze względu na zastrzeżenia urzędu antymonopolowego, licencję na Variobahna sprzedano Stadlerowi. W rezultacie, Variobahna produkują zarówno Bombardier (głównie dla Mannheim), jak i Stadler. Około 2005 r. szwajcarska firma zdobyła pierwsze zamówienia na Variobahny własnej produkcji. Dostawy ruszyły w 2007 r.

Variobahn to tramwaj o konstrukcji modułowej. Jak już nadmieniono, specyficzną cechą pojazdu jest zastosowanie bezpośredniego napędu kół przez silniki prądu zmiennego. W rezultacie, z konstrukcji wózków wyeliminowano osie i przekładnie, a przebieg podłogi w tramwaju jest zupełnie płaski. Stadler samodzielnie produkuje wózki do swojego pojazdu. Dostępne są warianty Variobahna o odmiennej długości i szerokości, dostosowane do zasilania 600 oraz 750 V, w wersji jedno- i dwukierunkowej oraz wąsko- i normalnotorowej. Występują 4 warianty designu ściany przedniej i 2 wersje wykończenia okien.

Lista referencji Variobahna produkcji Stadlera jest już całkiem pokaźna:

Łącznie referencje obejmują ponad 160 sztuk tramwajów. Stadler z modelem Variobahn bezskutecznie startował w przetargach Tramwajów Warszawskich i MPK Kraków.

Pierwszym przedstawicielem przyszłej rodziny Tango były tramwaje Stadler Be 4/6 z 2004 r., wyprodukowane dla kolei Forch. W tramwajach zastosowano rozwiązania techniczne z produkowanych od 1995 r. pojazdów GTW. Konstrukcja pierwszych pojazdów Be 4/6 była 3-członowa, przy czym tramwaje te były częściowo niskopodłogowe. W każdym z 3 członów znalazł się przedział o obniżonej podłodze.

Obecnie można wyróżnić 2 rodzaje konstrukcji z rodziny Tango. Pierwsza odmiana to tramwaje wysokopodłogowe, dostosowane do wysokich peronów przystankowych. Jednakowy poziom peronu i podłogi w tramwaju umożliwia dogodne wsiadanie, tak samo jak w niskopodłogowych konstrukcjach obsługujących standardowe przystanki. Wysokie perony tramwajowe spotkać można w niektórych niemieckich miastach. Wysokopodłogowe Tango są dwukierunkowe i występują w wariancie o długości 28 metrów, 3 członach i 3 wózkach, w tym 2 napędowych, oraz w wariancie o długości 39 metrów, 2 członach i 4 wózkach. Zastosowano w nich komfortowe zawieszenie pneumatyczne. Wózki posiadają tradycyjne, pełne osie.

Drugi rodzaj konstrukcji w rodzinie Tango to tramwaje częściowo niskopodłogowe (75%). Ta odmiana Tango odróżnia się od Variobahnu klasycznym rozwiązaniem wózków z zastosowaniem osi. Niskopodłogowe Tango występują w wersji 6-członowej, 45-metrowej (oparte na 5 wózkach, w tym 1 wspólnym) lub 3-członowej, 27-metrowej (oparte na 3 wózkach). Dłuższa wersja jest połączeniem dwóch modułów 3-członowych. Interesującym rozwiązaniem konstrukcyjnym jest zastosowanie zawieszenia pneumatycznego, zarówno w wózkach tocznych, jak i napędowych. Tramwaj występuje w wersji jedno- i dwukierunkowej. Krótkie wagony dla RhônExpress wyróżniają się pokaźną prędkością maksymalną –100 km/h.

Tango wysokoperonowe:

Tango częściowo niskopodłogowe:

Tango pierwszej generacji:

Łącznie zamówiono 128 tramwajów Tango.