Wydajny transport publiczny nie jest cechą charakterystyczną Afryki, jednak mimo tego są na tym kontynencie wyjątki. Jednym z takich jest metro w Kairze –pierwszy i jak dotąd jedyny system tego typu na tym kontynencie.
Zamieszkiwany przez przeszło 8 milionów mieszkańców Kair to nie tylko stolica liczącego 81 milionów obywateli Państwa, to również jeden z największych ośrodków miejskich na Świecie. Jednak pomimo tak rekordowych rozmiarów transport publiczny nie stoi na najwyższym poziomie. Liczne przepełnione i grzęznące w korkach linia autobusowe, przestarzały i o małym zasięgu system tramwaju / lekkiej kolejki nie stwarzają dogodnych warunków do podróżowania. Jedynie sieć metra, pierwsza i jedyna tego rodzaju w Afryce (do czasu otwarcia metra w Algierze), pozwala miastu „złapać drugi oddech”. Pierwotne plany metra powstały już w 1930 roku, jednak dopiero w 1969 roku podjęto decyzję o wykonaniu studium wykonalności. Zakończone w 1973 roku studium przewidywało budowę trzech linii, z czego pierwsza miała w dużej mierze bazować na istniejącej infrastrukturze kolejowej. Prace projektowe trwały w latach 1975-81 a po ich zakończeniu ruszyły prace budowlane lecz dopiero w 1987 roku oficjalnie zainaugurowano pierwszą linię metra. Trasa wykorzystywała dwie podmiejskie linie kolejowe kończące na dworcach czołowych, które połączono tunelem w jedną całość. Składający się z dwóch linii system był otwierany fazami od 1987 roku. Wtedy to otwarto odcinek przyszłej pierwszej linii metra. Tunel pod miastem ma długość 4,5 km i pięć przystanków podziemnych o długości 200 metrów. Do tych samych standardów dostosowano pozostałą część sieci kolejowej. Ponieważ linia wywodzi się z kolejowej, więc ma standardowy rozstaw szyn i zasilanie z wykorzystaniem sieci napowietrznej. Trasę obsługują 52 trójwagonowe składy umożliwiające stosowanie trakcji ukrotnionej do trzech składów (9 wagonów). W 2007 roku Alstom wygrał przetarg na modernizację tych pojazdów. Rozbudowa pierwszej linii została oficjalnie zakończona w 1989 roku i obecnie trasa ma 43 km długości i 35 przystanków. Maksymalna dopuszczalna prędkość wynosi 100 km/h.
W 1990 roku rozpoczęto budowę drugiej linii metra, której pierwszy 8 kilometrowy odcinek otwarto w 1996 roku. Rozbudowa linii trwała aż do roku 2005. Trasa o długości 21,5 km z 20 przystankami składa się w większości z tuneli drążonych, stanowiących około 11 km długości. Około 2,4 km poprowadzono estakadą, natomiast 4,2 km znajduje się na powierzchni gruntu. Pozostałe odcinki znajdują się wykopach lub tunelach budowanych metodą odkrywkową. W przeciwieństwie do linii pierwszej linia druga posiada zasilanie z trzeciej szyny, typowe dla systemów metra. Taka zmiana pozwala na znaczne zmniejszenie przekroju tuneli, ponieważ nie wymaga dodatkowej przestrzeni na sieć trakcyjną. Drugą zasadniczą różnicą jest skrócenie długości peronów do 150 metrów. Zmienione wymagania zaowocowały zastosowaniem innego taboru, gdzie pociąg składa się z dwóch wagonów czołowych oraz sześciu środkowych. Prędkość maksymalna składów wynosi 80 km/h. Linia ta jest również znana z pierwszego tunelu przechodzącego pod dnem Nilu.
Od 2006 roku prowadzone są również prace nad budową trzeciej linii metra, która w pierwszej fazie połączy centrum miasta z międzynarodowym lotniskiem, natomiast niedawno zaaprobowana do budowy faza druga przewiduje przedłużenie trasy na drugą stronę Nilu. Docelowo trasa ma mieć 33 km długości i 27 przystanków. Linia trzecia ma być technicznie tożsama z drugą. W listopadzie 2007 roku w konsorcjum firm Mitsubishi, Kinki Sharyo oraz Toshiba złożono zamówienie na dostawę siedmiu składów metra złożonych z ośmiu wagonów, które zakupiono dla pierwszej fazy. Jednak dniu 18 sierpnia 2010 roku to samo konsorcjum otrzymało zamówienie na dodatkowe 11 składów, z których siedem zostanie przeznaczonych do obsługi drugiej fazy trzeciej linii metra, natomiast pozostałe 4 składy trafią do drugiej linii metra, gdzie pozwolą zmniejszyć zatłoczenie. Dostawy mają zostać zrealizowane w latach 2012-13. W ramach konsorcjum Mitsubishi odpowiada za całościową realizację kontraktu, budowa pudeł i wózków odbędzie się w zakładach Kihki Sharyo, natomiast Toshiba dostarczy wyposażenie elektryczne. Finalny montaż odbędzie się w Egipcie.
Powszechne opinie o metrze w Kairze są pozytywne, a sam system pozwala bezpiecznie i sprawnie przemieszczać się po mieście. Dlatego nie powinny dziwić inwestycje w odnowę istniejącej sieci, jak również w rozbudowę systemu. Nowa trzecia linia da znaczącą poprawę w zakresie komunikacji z lotniskiem, jak również pozwoli częściowo odciążyć linię drugą. Jednak plany rozwoju systemu są znacznie ambitniejsze. Bowiem do 2022 roku sieć metra w Kairze ma mieć aż sześć linii. Jednak zważywszy na pewne opóźnienia w realizacji linii trzeciej wizja otwarcia w 12 lat kolejnych trzech linii jest mało realna. Mimo tego warto powstrzymać się od nadmiernej krytyki, ponieważ już obecnie sieć metra w Kairze jest większa od metra w Warszawie i raczej nic nie wskazuje by metropolia znad Wisły miała w tym zakresie wyprzedzić tą znad Nilu.