Łączne dostawy nowych pojazdów szynowych do pasażerskich przewozów miejskich do III kw. 2007 roku
Łączne dostawy nowych pojazdów szynowych do pasażerskich przewozów miejskich do III kw. 2007 roku
Badaniem zostały objęte wszystkie fabrycznie nowe pojazdy szynowe przeznaczone do ruchu miejskiego. Na rynek ten składają się tramwaje, kolejki miejskie i dojazdowe (w tym WKD) oraz pociągi metra. W zestawieniu ujęto wszystkie pojazdy, które w okresie od 1 stycznia do 30 września zostały odebrane przez odbiorcę. Na rynek szynowych pojazdów miejskich składają się trzy segmenty. Pierwszy to najliczniejsze tramwaje, drugi stanowią kolejki miejskie i dojazdowe, gdzie zaliczamy również WKD, natomiast segment trzeci stanowią pojazdy metra. Wielkość tych segmentów jest różna. Pierwszy z nich, czyli tramwajowy, obejmuje około 3300 wagonów tramwajowych. Zakładając 30 letni okres ich eksploatacji rocznie powinno się więc wymieniać 110 tramwajów, czyli na trzy kwartały powinno zostać zakupionych 82-83 tramwaje. Oczywiście większość obecnie kursujących pojazdów to tramwaje 105N i pochodne, natomiast nowe tramwaje mają różną długość. Dlatego czasami jeden tramwaj może zastąpić dwa starsze. W segmencie kolejek miejskich i dojazdowych ocena zapotrzebowania jest nieco bardziej skomplikowana. Sieci wąskotorówek dojazdowych praktycznie przestały istnieć, a pojedyncze jeszcze funkcjonujące nie stwarzają licznego rynku. Jedynym liczącym się tutaj odbiorcą jest warszawska WKD, której potrzeby roczne można szacować na poziomie 1 –2 pojazdy, przy założeniu 30 letniej eksploatacji. Tak więc w tym segmencie zamówienia będą miały raczej charakter jednorazowy na kilka lat. Podobnie wygląda sprawa w segmencie metra, gdzie o wyglądzie rynku decydują zamówienia Metra Warszawskiego, które jednak ma stosunkowo nowy tabor, a nowe zamówienia są związane jedynie z rozbudową linii. Jednak jak naprawdę kształtowała się sprzedaż?
Tablica 1: Udział producentów w rynku nowego szynowego taboru miejskiego w III kw. 2007r.
|
Lp
|
Dostawca
|
% łączny udział w jednostkach
|
% łączny udział w długościach
|
% łączny udział w jednostkach segmentu tramwajowego
|
% łączny udział w długościach segmentu tramwajowego
|
|
1
|
Fabryka Pojazdów Szynowych
|
44,62
|
32,60
|
61,7
|
44,14
|
|
2
|
Pesa
|
9,23
|
14,44
|
12,76
|
19,55
|
|
3
|
Bombardier/ Kiepe/ Solaris
|
1,54
|
1,98
|
2,13
|
2,66
|
|
4
|
Protram
|
1,54
|
1,98
|
2,13
|
2,71
|
|
5
|
Škoda
|
15,38
|
22,85
|
21,28
|
30,94
|
|
6
|
Metrowagonmash
|
27,69
|
26,15
|
nd
|
nd
|
Wykres 1: Udział w rynku nowych jednostek miejskich pojazdów szynowych.
Wykres 2: Udział w rynku nowych miejskich pojazdów szynowych pod względem długości.
Łącznie w badanym okresie dostarczono 65 szynowych pojazdów miejskich. Największy udział w rynku zdobyła Fabryka Pojazdów Szynowych osiągając 44,62% udział. Drugie miejsce zajął Metrowagonmash z udziałem na poziomie 27,69%. Trzecie miejsce przypadło równocześnie Škodzie która osiągnęła poziom 15,38%. Na czwartej pozycji znalazła się Pesa, która rozpoczęła dostawy do Warszawy i osiągnęła poziom 9,23%. Całą stawkę zamyka konsorcjum Bombardier/ Kiepe/ Solaris, oraz Protram, które dostarczając po jednym tramwaju uzyskały udział w rynku na poziomie 1,54%. Jednak są to udziały w ilości dostarczonych jednostek, a jak wiadomo długości pojazdów są różne. Dlatego dla celów porównawczych został oceniony również udział w długości taboru. Uwzględniając ten czynnik pozycje nie uległy zmianie, jednak zmianie uległy udziały. Tak więc udział FPS zmalał do 32,60%, nieznacznie stracił również Metrowagonmash uzyskując wynik 26,15%. Na trzeciej pozycji pozostała Škoda, której udziały wzrosły do 22,85%. Również Pesa dostarczyła dłuższe pojazdy, więc jej udział wzrósł do 14,44%. Nieznacznie wzrosły również udziały konsorcjum Bombardier/ Kiepe/ Solaris, oraz Protramu, które osiągnęły 1,98%.
Wykres 3: Udział w segmencie dostarczonych jednostek tramwajowych.
Wykres 4: Udział w segmencie tramwajów pod względem długości.
W segmencie tramwajów dostawy realizowało pięciu producentów. Do realizujących dostawy FPS, Škody oraz Protramu dołączyły Pesa oraz konsorcjum Bombardier/ Kiepe/ Solaris. Wiodącą pozycję w ilości dostarczonych jednostek zajęła Fabryka Pojazdów Szynowych, osiągając poziom 61,7%. Drugie miejsce zajęła Škoda z wynikiem 21,28%, natomiast na trzeciej pozycji uplasowała się Pesa z wynikiem 12,76%. Czwarte miejsce zajęły równorzędnie konsorcjum Bombardier/ Kiepe/ Solaris, oraz Protram, które dostarczyły po jednym tramwaju osiągając wynik 2,13%. Jednak w przypadku nowoczesnych tramwajów dysproporcje długościowe są znaczne i diametralnie zmieniają one udział w rynku. Tak więc korygując ilość dostarczonych jednostek o ich długości uzyskujemy zmieniony obraz rynku. Pierwsze miejsce zachowała FPS, której udział skurczył się do 44,14%. Drugie miejsce zachowała Škoda, której udział wzrósł do 30,94%. Podobnie jest z trzecią Pesą, której wkład wzrósł do 19,55%. Biorąc ten czynnik pod uwagę zachodzi zmiana na czwartej pozycji, gdzie Protram uzyskując 2,71% nieznacznie wyprzedza konsorcjum Bombardier/ Kiepe/ Solaris mające 2,66%. W segmencie kolejek miejskich oraz dojazdowych nie dostarczono żadnego pojazdu, natomiast w segmencie metra 100% udziału posiada Metrowagonmash.
Tablica 2: Wykaz dostarczonych typów i ilości taboru miejskiego do III kw. 2007 roku.
|
Lp
|
Dostawca
|
Typ
|
Trakcja
(przekładnia lub napięcie)
|
Rozstaw szyn
|
Odbiorca
(użytkownik)
|
Ilość dostarczonych jednostek
|
Ilość członów
|
Długość
|
Niska podłoga
|
|
1
|
Fabryka pojazdów szynowych
|
123N
|
Elektryczna
(600V=)
|
1435mm
|
Tramwaje warszawskie
|
28
|
1
|
14,3
|
nie
|
|
2
|
Fabryka pojazdów szynowych
|
118N
|
Elektryczna
(600V=)
|
1435mm
|
Pojazd pokazowy
|
1
|
3
|
30,4
|
tak
|
|
3
|
Pesa
|
120N
|
Elektryczna
(600V=)
|
1435mm
|
Tramwaje Warszawskie
|
6
|
5
|
31,8
|
tak
|
|
4
|
Bombardier/ Kiepe/ Solaris
|
NGT6
|
Elektryczna
(600V=)
|
1435mm
|
MPK Kraków
|
1
|
3
|
26,0
|
tak
|
|
5
|
Protram
|
205WrAs
|
Elektryczna
(600V=)
|
1435mm
|
MPK Wrocław
|
1
|
3
|
26,5
|
tak
|
|
6
|
Škoda
|
16T
|
Elektryczna
(600V=)
|
1435mm
|
MPK Wrocław
|
10
|
5
|
30,2
|
tak
|
|
7
|
Metrowagonmash
|
81
|
Elektryczna
(750V=)
|
1435mm
|
Metro Warszawskie
|
18
|
1
|
19,2
|
nie
|
|
w sumie
|
65
|
|
W zasadzie najbardziej liczącym się segmentem jest segment tramwajowy. Dostarczono łącznie 47 tramwajów. Z czego 27 odpowiada jednemu tramwajowi 105N, natomiast pozostałe 20 zastępuje dwa tramwaje tego typu. Tak więc dostawy te można szacować na poziomie 67 tramwajów zastępujących konstrukcje starsze. Co przy wymaganiach na poziomie 82-83 tramwaje oznacza, że nadal dostawy były mniejsze, niż naturalny tryb wymiany. Jednak mimo tego ten okres można uznać za udany, ponieważ ilość dostaw w bieżącym roku stale rosła, a do końca ma jeszcze nabrać tempa. Biorąc pod uwagę ilość zakontraktowanego taboru dobra passa będzie trwała również w kolejnym roku. Jednak również i tutaj zaczyna objawiać się brak kolejnych zamówień. Największe zapowiedzi prezentują Tramwaje Warszawskie, jednak konkretny przetarg jeszcze nie został ogłoszony.
Drugim z segmentów jest obszar kolejek miejskich i dojazdowych. Nie dziwi brak zamówień na pasażerskie wagony motorowe dla kolejek dojazdowych. Rozczarowuje jednak brak zamówień z WKD, której tabor jest już na granicy swojej żywotności. Aby zapobiec dalszej degradacji należałoby kupować rocznie jeden zespół trakcyjny zbliżony do EN95. Szczęśliwie ciągnące się dwa lata przejęcie spółki przez samorządy zostało dokonane, co miejmy nadzieję poskutkuje zamówieniami na nowy tabor. Dlatego należy mieć nadzieję na duże jednorazowe zamówienie w przyszłości.
Całe zestawienie zamyka segment wagonów metra. Niespodziewanie w III kw. br. Metrowagonmash dostarczył 4 wagony zwiększając w ten sposób swój udział w rynku. Wagony te miały zostać dostarczone dopiero w przyszłym roku, lecz zostały przyspieszone. Kolejne zamówione wagony mają dotrzeć jeszcze w tym roku co oznacza, że metro ciągle rozbudowuje swój park taborowy. Wiąże się to ze wzrostem przewozów oraz postępującymi pracami nad wydłużeniem obecnej linii. W przyszłym roku mają dołączyć również nowe wagony produkowane przez Wagonmash z St. Petersburga. Jednak to nie koniec zakupów w tym segmencie. Coraz poważniej słychać o rozpoczęciu budowy II linii metra, która ma zacząć kursować przed mistrzostwami Euro 2012.
Reasumując rynek szynowych pojazdów miejskich w Polsce w 2007 roku widać jasno, że nabiera on rozpędu. Po dostawach krótkich pojazdów w pierwszej połowie br. nastał boom odnośnie dłuższych, niskopodłogowych tramwajów. Niestety nadal dostawy są niższe, niż potrzeby wynikające z cyklu naturalnej wymiany taboru. Utrzymują się również dostawy wagonów metra. Jednak do utrzymania dobrej passy potrzeba kolejnych przetargów.
