Kolejka miejska w Salt Lake City

7 sierpnia bieżącego roku kolejka miejska w Salt Lake City została wydłużona o dwa nowe odcinki, dzięki czemu miasto ugruntowało swoją pozycję jako przodujące pod względem transportu publicznego.

Transport publiczny w USA jest za kilkoma wyjątkami na żenującym poziomie. Niewydolne połączenia autobusowe są często przepełnione i korzystają z nich w głównej mierze osoby uboższe, których nie stać na zakup i eksploatację samochodu. Jednak są chlubne wyjątki, gdzie świat toczy się nieco inaczej a zamiast samochodem można odbyć podróż wydajnym pojazdem szynowym. Jednym z takich wyjątków jest Salt Lake City. Miasto liczy ponad 180 tysięcy mieszkańców i stanowi centrum liczącej ponad milion obywateli aglomeracji. Z racji malowniczego położenia w dolinie, która z jednej strony jest ograniczana jeziorem Utah a z drugiej Wielkim Jeziorem Słonym (Great Salt Lake) problemy transportowe miasta można przyrównać do tych znanych z Trójmiasta. Linearne ułożenie miasta ograniczające jego możliwości rozwoju w bok powodowało zasadność budowy liniowej infrastruktury transportowej. Z racji licznych minerałów występujących w pobliskich górach oraz atrakcyjnego turystycznie i handlowo położenia miasto cieszyło się dużym prosperity. Dzięki temu już w 1872 roku ruszył pierwszy tramwaj konny (choć źródła mówią raczej o mułach a nie koniach), jednak z racji wielkości przewozów i dostępności środków finansowych już w 1889 roku ruszyły tramwaje elektryczne. W tym miejscu warto przypomnieć, że pierwszy tramwaj elektryczny został przedstawiony w 1879 roku, natomiast pierwsza regularna linia tego środka transportu ruszyła w 1881 roku o czym szerzej pisaliśmy tutaj. Tak więc Salt Lake City było jednym z pionierów w tym zakresie i drugim miastem w USA, które wprowadziło tego typu środek transportu. Niestety jak większość miast również w Salt Lake City pierwotny system został zlikwidowany. Pierwsze likwidacje miały miejsce już w latach 30. XX wieku, jednak do całkowitej likwidacji systemu doszło w 1941 roku. Ciekawostką może być fakt, iż likwidacja tramwajów w mieście nie miała nic wspólnego z Great American Streetcar Scandal, czyli masowym wykupywaniem przez przemysł motoryzacyjny firm tramwajowych i ich zamykaniem w celu zwiększenia sprzedaży pojazdów na gumowych kołach. Salt Lake City dokonało tego samo we własnym zakresie, choć z racji dużej zamożności mieszkańców krok ten wówczas mógł być pożądany.

Od tego momentu miasto przerodziło się w sprzymierzeńca transportu indywidualnego a jego osią transportową stała się droga międzystanowa I15. Choć w pierwotnym okresie takie rozwiązanie sprawdzało się w praktyce, to jednak wraz z rozwojem motoryzacji następował rozwój infrastruktury drogowej. Niestety w związku z szybszym przybywaniem samochodów niż przestrzeni drogowej już w latach 80. XX wieku najważniejsza dla miasta droga I15 stała się ważnym problemem. Już wówczas padł pomysł aby wzdłuż tej drogi wybudować linię lekkiej kolejki miejskiej, która dałaby alternatywę dla samochodu, jednak wówczas pomysł trafił na (jak się później okazało) falę niesłusznej krytyki. Szczęśliwie sam pomysł nie został zaniechany i w 1988 roku Kongres USA przyznał 5 milionów dolarów na wykup gruntów aby zarezerwować je pod przyszły system transportu zbiorowego. Niestety sama budowa była ciągle odwlekana i dopiero przyznanie w 1995 roku miastu praw do organizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2002 roku dało odpowiednią motywację. Dzięki pozyskaniu dofinansowania z Federal Transit Administration (FTA) prace budowlane ruszyły w 1997 roku i już w 1999 roku ruszyła pierwsza linia w układzie północ – południe mająca 16 przystanków. Wbrew pierwotnym negatywnym opiniom nowy system transportowy został przyjęty z dużym entuzjazmem przez mieszkańców, którzy zaczęli z niego regularnie korzystać i domagać się rozbudowy. W 2003 roku zainaugurowano linię do Uniwersytetu medycznego, natomiast w 2008 roku kolejka dotarła do centrum multimodalnego, czyli stacji kolejowej z której korzystają pociągi podmiejskie Front Runner, dalekobieżne Amtrak oraz autobusy miejskie i dalekobieżne.

Jednak największe jednorazowe wydłużenie systemu miało miejsce w dniu 7 sierpnia 2011 roku, kiedy oficjalnie zainaugurowano regularne przewozy na dwóch nowych odcinkach. Pierwszy West Valley Line ma długość 8,2 km i jest obsługiwany przez linię zieloną, natomiast drugi Mid-Jordan Line ma długość 17 km i stanowi część linii czerwonej. Po tych zmianach system lekkiej kolejki miejskiej w Salt Lake City, działający pod nazwą Trax, której operatorem jest Utah Transit Authority (UTA) ma sieć o długości 56,5 km na której znajduje się 41 przystanków a całość jest obsługiwana przez trzy linie. System jest obsługiwany za pomocą 146 kolejek miejskich. Najstarszymi (zamówione w 1996 roku) są 23 pojazdy SD-100 wyprodukowane w USA przez Siemensa. Ich pierwowzorem były pojazdy U2 zbudowane dla systemu we Frankfurcie nad Menem, choć sam pojazd wymagał dostosowania do lokalnych warunków. Składy SD-100 mają długość 24,8 metra i 2,654 m szerokości, składają się z dwóch członów posiadających wysoką podłogę i w zależności od zamówienia posiadają wejście w strefie wysokiej podłogi lub też zabudowane stopnie osłonięte drzwiami umożliwiające obsługę niskich peronów. Ponieważ w Salt Lake City zastosowano niskie perony, więc i pojazdy posiadają stopnie. Pozostałe parametry to moc 4×580 kW i prędkość maksymalna 80 km/h. W 1999 roku ogłoszono przetarg na dostawę dodatkowych pojazdów. W wyniku tego postępowania zakupiono 17 pojazdów typu SD-160, które są niemal tożsame z pojazdami serii SD-100. Niestety kolejne lata przynosiły jedynie ekspansję systemu i wzrastające przewozy, natomiast w zakresie taboru zapanowała stagnacja. Szukając tymczasowego rozwiązania zdecydowano się na wypożyczenie w 2002 roku dwóch kolejek miejskich zbudowanych przez Urban Transportation Development Corporation (UTDC), która została w późniejszym okresie wchłonięta przez koncern Bombardier. Oba składy pochodziły z Santa Clara County i potwierdziły ich zgodność z infrastrukturą, dzięki czemu w 2004 roku zakupiono 29 używanych pojazdów tego typu. Natomiast najnowszym dodatkiem do taboru stało się zawarte w 2008 roku zamówienie na dostawę przez koncern Siemens 77 składów typu Avanto S70. Trójczłonowe częściowo niskopodłogowe tramwaje znacznie podniosły jakość podróżowania w systemie Trax, choć całość zamówienia ma zostać zrealizowana dopiero w 2012 roku. Oprócz tego kontrakt zawiera również opcje na 180 dodatkowych pojazdów, z których część została zamówiona, choć przez zupełnie inną sieć.

System Trax może budzić wątpliwości jak go nazwać. Pierwotny był budowany według wytycznych dla kolejek miejskich, dzięki czemu możliwa jest eksploatacja bardzo długich pociągów w trakcji poczwórnej. Daje to dużą jego wydajność, która okazała się konieczna w wyniku znacznie większego niż zakładano zainteresowania wśród pasażerów. Jednak zastosowanie niskich peronów oraz zamówienie niskopodłogowego taboru, który można uznać za tramwajowy dodaje tutaj nutkę niejasności. Mimo tego niezależnie jak by system nazywać, to znacznie ważniejszy od tej kwestii jest fakt jego popularności wśród mieszkańców, którzy docenili alternatywę jaką daje on dla podróży samochodem.