Inekon – nierozerwalny twórca sukcesu czeskich tramwajów.

infotram
07.04.2007 15:52
Po zapoznaniu się z produktami Škody błędem byłoby ominięcie firmy Inekon, która to jest nierozerwalnym twórcą sukcesów zagranicznych w sprzedaży czeskich tramwajów na rynkach zagranicznych. W niniejszym artykule przyjrzymy się ofercie tej firmy w zakresie nowych tramwajów.

Grupa INEKON powstała w 1990 roku jako czysto komercyjne przedsięwzięcie nakierowane na sprzedaż produktów czeskiego przemysłu za granicą. Początkowo działalność skupiała się na sprzedaży pojazdów szynowych oraz importu surowców dla przemysłu chemicznego. Sprzedawane były głównie lokomotywy, gdzie prym wiodły spalinowe lokomotywy manewrowe, zarówno całkowicie nowe jak i modernizowane. Następnie ofertę rozszerzono o tramwaje produkowane przez Tatrę, jednak upadający zakład i duże problemy techniczne z nowymi tramwajami sprawiły, że zdecydowano się rozwiązać ten problem. Dzięki przejęciu kadry inżynierów z ČKD Tatra stało się możliwe utworzenie biura projektowego. Zdecydowano się wówczas wytwarzać własne tramwaje, w których budowę i rozwój zaangażowano również Škodę. O współpracy z tą firmą pisaliśmy w temacie poświęconym Škodzie. Jednak ta współpraca nie układała się zbyt pomyślnie, co zaowocowało przeniesieniem produkcji w 2000 roku do warsztatów DP Ostrava. Oprócz interesujących nas tramwajów grypa Inekon zaczęła również działać w innych obszarach. Na dzień dzisiejszy Inekon Group posiada własne biuro projektowe pojazdów szynowych (KolejováDoprava), oraz zakład budowy zlokalizowany w Ostrawie (Inekon Trams). W obszarze oczyszczania ścieków grupa ma większościowy udział w przedsiębiorstwie Druchema, a nowym działem jest sprzedaż biologicznych oczyszczalni ścieków. Eksportem produktów zajmuje się Inekon Group, natomiast w przemyśle energetycznym jest to również Inekon Power. Oprócz tych głównych dziedzin holding oferuje pośrednictwo w handlu chemikaliami, organizuje modernizacje pojazdów szynowych oraz torowisk. Bardzo ważnym działem w grupie Inekon jest Inekon Systems zajmujący się projektowaniem i wdrażaniem komputerowych systemów informatycznych.

Tramwaj Inekon 01 Trio. Fot. Inekon

Jednak w interesującym nas obszarze nie uniknie się powiązań ze Škodą. Podstawowy typ tramwaju to Inekon 01 Trio. Jest to wręcz brat bliźniak tramwaju 03T Škody. Jak już wcześniej informowaliśmy tramwaj 03T powstał przy ścisłej współpracy Inekona i Škody. Jego produkcję rozpoczęto w zakładach Škody w Pilźnie, jednak współpraca ta nie układała się na tyle pomyślnie, aby przetrwać próbę czasu. Głównym problemem była niemożność pogodzenia ze sobą dwóch sprzecznych stron. Inekon chciał zbudować tramwaj uniwersalny, w którym można zabudować komponenty od różnych dostawców w zależności od wymogów odbiorcy. Natomiast Škoda dążyła do unifikacji i stosowania wyłącznie jej komponentów. Drugim faktem był zbyt niski wpływ przedstawicieli Inekona na działania Škody. W efekcie sytuacja się zaogniała, a Inekon rozpoczął poszukiwanie zastępczego miejsca do produkcji. Już w połowie lat 1990-tych nawiązano współpracę z DP Ostrava, która układała się nader dobrze. Dlatego wraz z rozwiązaniem współpracy ze Škodą naturalnym było przeniesienie produkcji właśnie do Ostrawy. Podpisano stosowną umowę z DP Ostrava, gdzie udziały były podzielone między DP Ostrava, a Inekon. W późniejszym czasie Inekon wykupił udziały od DP Ostrava stając się jedynym właścicielem Inekon Trams.

W tramwaju Inekon 01 Trio pierwsze drzwi służą również pasażerom. Fot. Inekon Wnętrze tramwaju Trio. Fot. Inekon

Wraz z rozwiązaniem współpracy ze Škodą przeniesiono produkcję do Ostrawy, a nowy tramwaj zaczął być oferowany jako Inekon 01 Trio. W zasadzie z zewnątrz główne różnice, odróżniające Inekona od Škody dotyczą zastosowanych reflektorów oraz ich opraw. Wewnątrz udało się przesunąć kabinę motorniczego, dzięki czemu pierwsze drzwi służą pasażerom. W przypadku części elektrycznej różnią się zastosowaniem aparatury elektrycznej firmy Cegelec. Ogólnie dostarczono do Ostrawy 9 tramwajów tego typu. Jednak tramwaj ten jest nadal produkowany, więc ilość ta nie jest ostateczna. Zwłaszcza, że Inekon zdobywa powoli dawne rynki 03T. W zeszłym roku dostarczono 3 tramwaje Inekon 01 Trio do Ołomuńca.
 
Dane techniczne tramwaju 01 Trio
Długość
20,13 m
Szerokość
2,46 m
Wysokość
3,46 m
Masa własna
26 t
Pojemność całkowita
181 osób
Miejsc siedzących
41
Prędkość maksymalna
70 km/h

Ostrawskie tramwaje Trio. Fot. Inekon

Inekon był również dostawcą tramwajów Škody dla USA, Czyli miast Portland oraz Seattle. Po zaprzestaniu współpracy ze Škodą, Inekon zaczął dostarczać na ten rynek tramwaje własnej produkcji. Zostały one oznaczone jako Inekon 12 Trio. Pierwsze tramwaje tego typu trafiły do miasta Portland, które realizowało opcjonalne zamówienie. W ten sposób wyjechały pierwsze 3 tramwaje na eksport. Kolejne zamówienie dotarło z Waszyngtonu, gdzie zamówiono również 3 wagony. Do tych osiągnięć należy dodatkowo dopisać zamówienie na kolejne 3 tramwaje z miasta Seattle. Tramwaje na rynek amerykański kosztują 2 miliony USD. Wynika to z konieczności poniesienia dodatkowych kosztów związanych ze wzmocnieniem konstrukcji oraz kosztów badań i eksportu tramwajów.

Kolejną ofertą fabryki jest Inekon 11 Pento. Fot. Inekon

Kolejnym produktem oferowanym przez Inekon Trams jest tramwaj Inekon 11 Pento. Jest to nic innego jak rozwojowa wersja tramwaju trójczłonowego, rozbudowana do pięciu członów. Inekon postąpił podobnie jak Škoda. Człony wiszące zostały skrócone, człony wózkowe zostały nieco wydłużone. Niska podłoga znajduje się w członach 2, 3 i 4. Przy czym człon trzeci jest wózkowy. Również konstruktorzy Inekona postanowili umieścić siedzenia bokiem do kierunku jazdy w tej części. Tramwaj ten miał być głównym konkurentem dla 14T w przetargu ogłoszonym przez DP Praha. Jednak ostatecznie wygrała Škoda, natomiast pozostałe czeskie miasta nie posiadają takich potoków pasażerskich, aby zamawianie tak długich tramwajów było opłacalne. Z tych też powodów na dzień dzisiejszy żaden nabywca nie zdecydował się na zakup tramwajów Pento.
 
Dane techniczne tramwaju 11 Pento

Długość
30,21 m
Szerokość
2,46 m
Wysokość
3,46 m
Masa własna
36 t
Pojemność całkowita
259 osób
Miejsc siedzących
60
Prędkość maksymalna
70 km/h

Kolejny projekt Inekon 04 Superior. Fot. Inekon

Jednak tramwaje wieloczłonowe mają swoje wady, do których należy: zwiększone zużycie szyn, nierównomierne obciążenie wózków, bardzo duża czułość na wady torowiska, co wymaga zwiększonych kosztów na jej utrzymanie oraz zwiększone narażenie kręgosłupa motorniczego spowodowane większymi i bardziej gwałtownymi ruchami członu końcowego z kabiną. Te wszystkie problemy minimalizuje zbudowanie tramwaju z wózkami mogącymi się obracać względem pudła wagonu. Z tego też powodu Inekon zdecydował się opracować tramwaj Inekon 04 Superior. Jest to trzyczłonowy, ośmioosiowy pojazd wyposażony w klasyczne wózki. W Niemczech takie tramwaje określane są jako NGT8. Zastosowanie wózków skrętnych powoduje, że tramwaj mniej zużywa torowisko, sprawniej porusza się po gorszych jakościowo trasach oraz daje większy komfort podróży wynikający ze spokojniejszego biegu wagonu. Tramwaj posiada niską podłogę w części między drzwiami wejściowymi w członach 1 i 3 oraz na wysokości wejścia do członu 2. Jednak zastanawiające jest, że producent zdecydował się zaprezentować tramwaj jako właśnie wersję NGT8. Ten typ taboru jest bardzo popularny w Niemczech, jednak na rynku niemieckim tramwaj ma małe szanse powodzenia z dwóch faktów. Po pierwsze zastosowano szerokość 2,46 m., podczas gdy Niemcy preferują szerokości 2,3 i 2,4 metra. Drugą wadą jest zastosowanie podwyższonej podłogi nad wózkami środkowymi, podczas gdy Niemcy preferują niską podłogę w tej części. Dlatego znacznie bardziej praktycznym byłoby zaprezentowanie tramwaju w wersji NGT6, która bardziej odpowiadałaby mniejszym przedsiębiorstwom tramwajowym z Czech, ponieważ długością odpowiadałaby dwóm tramwajom T3. Jednak te mankamenty nie dyskwalifikują tramwaju z miana rynkowego sukcesu. Głównie dlatego, że sam producent zaznacza, że ostateczna specyfikacja tramwaju będzie zależeć od zamawiającego. Podwyższona podłoga pod wózkami środkowymi wynika z faktu, że możliwe jest zamówienie tramwaju z napędem na wszystkie osie. Dlatego można się spodziewać, że zamawiając tramwaj z napędem tylko na skrajne wózki producent może zastosować w tym miejscu niską podłogę. Również wariacje odnośnie wersji NGT6 są możliwe. Jeżeli producent będzie otwarty, wówczas człon środkowy zastąpi członem z Pento i powstanie tramwaj w bardzo popularnym w Polsce układzie NGT6. Jedynym cięższym do zrealizowania aspektem jest indywidualna szerokość pudła. Chcąc osiągać sukcesy eksportowe Inekon będzie musiał rozwiązać tą kwestię. Mimo tego Inekon przedstawiając całkowicie nowy tramwaj podkreśla dosyć mocno swoją pozycję i możliwości konstruktorów z własnego biura. Jednak na dzień dzisiejszy tramwaj 04 Superior pozostaje nadal na deskach kreślarskich. Oby nie za długo.
 
Dane techniczne tramwaju 04 Superior

Długość
32,62 m
Szerokość
2,46 m
Wysokość
3,40 m
Masa własna
42 t
Pojemność całkowita
277 osób
Miejsc siedzących
77
Prędkość maksymalna
70 km/h

Pierwszy tramwaj Inekon 01 Trio wyprodukowany w Ostrawie. Fot. Inekon

Analizując historię Inekona widzimy jak bardzo właściwi ludzie, na właściwych miejscach mogą stworzyć coś z niczego. Grupa Inekon powstała praktycznie z niczego, jednak dzięki dobremu zarządzaniu oraz inwestowaniu w zatrudnianie zdolnych ludzi stała się drugim pod względem udziałów producentem nowych tramwajów na rynku czeskim. Inekon to również kontrakty eksportowe, co pozwala na pozytywne rokowania odnośnie przyszłości firmy. Dodatkowo posiadając zdolną kadrę projektową Inekon może wprowadzać nowe konstrukcje. Co bardzo dobrze widać w obszarze nowych projektów. W zasadzie jedyny problem firmy to niska rozpoznawalność marki oraz nie do końca poznane potrzeby rynku. Zapewne inaczej byłby potraktowany 04 Superior gdyby był przedstawiany w wariancie NGT6, bardziej pożądanym przez mniejsze miasta. Dobrym rozwiązaniem byłoby również wyprodukowanie pokazowego prototypu. Oczywiście to wiąże się z kosztami, ale jak pokazuje praktyka nie zawsze tramwaj w fazie projektu uda się sprzedać. Jednak mimo tego Inekon ciągle powiększa udział w rynku, co raczej dobrze świadczy o produktach firmy.