Inauguracja tramwajów w Rabacie

Dobrych wiadomości dla miłośników tramwajów jest coraz więcej. W poprzednim wydaniu informowaliśmy o inauguracji tramwajów w Algierze, natomiast 18 maja miała miejsce oficjalna inauguracja tramwajów w mieście Rabat, a dokładniej Rabat i Sale. Rabat to stolica Maroka, która „zrosła się”z położonym po północnej stronie rzeki miastem Sale. Łącznie aglomeracja liczy prawie 1,7 miliona mieszkańców, jednak typowo w afrykańskim stylu jeszcze do niedawna polegała wyłącznie na transporcie „na gumowych kołach”. Dopiero w 2006 roku na bazie linii kolejowych ONCF stworzono linię kolei miejskiej o długości 32 km posiadającej 6 przystanków i kursującej co 15 minut, jednak pomimo jej bardzo korzystnego przebiegu linia nie jest w stanie zaspokoić typowo miejskich potrzeb transportowych. Oczywiście w swojej przeszłości również Rabat posiadał system tramwajowy, jednak informacji o nim jest niewiele oprócz tego, iż został zamknięty w pierwszej połowie XX wieku.

Jednak problemy transportowe pojawiły się bardzo szybko i już w 1976 roku prowadzono badania nad efektywnością i przyszłością systemu transportu publicznego w mieście, które niestety nie przełożyły się na czyny. Kolejne prace studyjne miały miejsce w 1982 oraz 2003 roku. Oczywiście dopiero ostatnie plany trafiły na podatny grunt w postaci nowoczesnych tramwajów niskopodłogowych, które mogą stanowić atrakcyjną alternatywę dla kosztownego metra oraz niezbyt wydajnych systemów autobusowych, nawet w systemie BRT. Dzięki temu w latach 2005-06 została opracowana ostateczna dokumentacja obejmująca przyszły system tramwajowy miast Rabat i Sale, który docelowo ma się składać z czterech linii. Ponieważ system jest budowany z niemal 50 % udziałem kapitału Europejskiego (EBI, UE), więc linia jest budowana z dużym udziałem firm europejskich a dokładniej francuskich. Przykładowo operatorem linii jest Veolia Transdev, natomiast głównym wykonawcą systemu jest Alstom.

W dniu 18 maja 2011 roku miała miejsce oficjalna inauguracja pierwszego etapu budowy systemu, który obejmował całą linię pierwszą oraz główną część linii drugiej. Po tym wydarzeniu były 3 dni darmowych przejazdów, natomiast normalna działalność operacyjna ruszyła w dniu 23 maja 2011. System tramwajowy w Rabacie jest budowany według współczesnych standardów, czyli rozstaw szyn 1435 mm, trasy dwutorowe w głównej mierze wydzielone z ruchu ulicznego, czy też napięcie zasilania 750 V DC. Jednym z największych wyzwań konstrukcyjnych była budowa nowego mostu przez rzekę Bouregreg, która fizycznie dzieli aglomerację na miasta Rabat i Sale. Wraz z projektem tramwajowym powstał więc nowy most Hassana II o długości 1215 metrów który oprócz dwóch torów tramwajowych posiada również sześć pasów ruchu dla samochodów (po 3 w każdym kierunku), ścieżkę rowerową i chodnik dla pieszych. Zainaugurowana pierwsza faza docelowego systemu kosztowała 792 miliony dirham marokańskich i obejmowała trasę o długości 19,5 km z 31 przystankami, gdzie 2,9 km przypada na wspólny odcinek linii 1 i 2. Pozostały odcinek linii 2 o długości 2,5 km i posiadający 5 przystanków ma zostać oddany do ruchu w połowie czerwca. Dodatkowo umowa koncesyjna obejmuje budowę do 2013 roku przedłużeń linii 1 i 2, natomiast docelowo miałyby powstać kolejne linie 3 i 4, których termin realizacji nie został jeszcze sprecyzowany. Tramwaje linii 1 kursują w takcie 15-17 minut, natomiast linii 2 co 30 minut, choć docelowo ma to być częstotliwość 10 minutowa. Warto również nadmienić, iż w ramach linii 4 ma powstać kolejny most nad rzeką Bouregreg.

Integralną częścią systemu jest zawsze tabor je obsługujący. Docelowo w Rabacie mają kursować 44 tramwaje Citadis, z czego 38 zostało skonstruowanych do pracy w parach, natomiast pozostałe 6 może być eksploatowane pojedynczo. Mamy więc do czynienia z rozwiązaniem podobnym do tego zastosowanego w Tunisie, gdzie tramwaje są dwustronne lecz jedynie jednokierunkowe, natomiast po złączeniu ich tyłami uzyskuje się długi pociąg dwukierunkowy.  Taki skład ma długość 64,75 metra (szerokość 2,65 m), co również determinuje konieczność budowy stosunkowo długich peronów. Ponieważ system jest bez pętli końcowych, więc nie ma możliwości eksploatacji takich tramwajów pojedynczo, dlatego w celu optymalizacji obsługi poza godzinami szczytu zamówiono sześć pięcioczłonowych składów dwukierunkowych o długości około 32 metrów, czyli posiadających kabiny motorniczego z obu końców. Oczywiście istnieje możliwość ich eksploatacji także w składzie ukrotnionym co daje operatorowi dużą swobodę.

Nowy system tramwajowy w Rabacie i Sale ma przyczynić się do diametralnej poprawy jakości życia, gdzie zakłada się, iż 80% pasażerów przesiądzie się z wolniejszych autobusów i grzęznących w korkach taksówek. Oprócz tego liczy się na rezygnację przez niektóre osoby z własnych samochodów. Dzięki temu nie tylko atmosfera w mieście ulegnie poprawie ale również oczekuje się zmniejszenia kongestii ruchu drogowego. Dodatkowo system zaprojektowany przez firmy francuskie obejmuje również parkingi typu parkuj i jedź. Szybka realizacja i dobre założenia konstrukcyjne –czego chcieć więcej.