Alstom modernizuje składy metra w Bukareszcie

infotram
15.06.2010 13:40
Alstom Transport zakończył modernizację pierwszych dwóch wagonów metra w Bukareszcie. W niniejszym artykule przyglądamy się mariażowi francuskiej i rumuńskiej technologii.
Aktualna sieć metra w Bukareszcie. Fot. Metrorex Dzień codzienny metra w Bukareszcie. Fot. Metrorex
Budowę metra w stolicy Rumunii rozpoczęto na początku lat 70 tych XX wiku. Ambitne plany bazowały na projektach opracowanych w latach 30-tych XX wieku, które jednak wcześniej nie zostały zrealizowane. Decyzji o budowie sprzyjał dynamiczny przyrost ludności z 1,35 miliona w 1966 roku do 1,8 miliona w 1977 roku. W związku z tym istniejąca w dużej mierze po dziś dzień rozbudowana sieć tramwajowa okazałą się być niewystarczającą. Pierwszy fragment linii M1 otwarto w 1979 roku a całą linię zakończono w roku 1983, kiedy to otwarto również linie M2 i M3. Pomimo ówczesnego położenia Rumunii w Bloku Wschodnim budowa metra postępowała bardziej według wzorów zachodnich, niż wschodnich. Ówczesne sieci metra w Bloku Wschodnim zakładały budowę skomplikowanych podziemnych stacji, które wykonywano jako schrony na wypadek wojny. Miało to swoje zalety w przypadku konfliktu zbrojnego, jednak znacznie wydłużało czas budowy i podrażało inwestycję. Jednak w Rumunii postanowiono wybudować system według znacznie uproszczonych założeń. Stacje o standardowej prostej konstrukcji budowano jako tymczasowe miejsce przebywania pasażera, który nie powinien długo oczekiwać na szybki pociąg kolejki podziemnej. Równie oryginalnie postąpiono w sprawie taboru, który postanowiono wyprodukować w Rumunii zamiast zamawiać standardowych składów produkcji ówczesnego ZSRR. Po upadku Bloku Wschodniego dopiero w roku 2000 otwarto pierwszy odcinek nowej linii czwartej, która obecnie jest dalej budowana. Wraz z tą linią postanowiono również uzupełnić i odmłodzić tabor, który tym razem zamówiono w firmie Bombardier. Łącznie przewoźnik posiada 44 seściowagonowe składy Movia (264 wagony), które są eksploatowane na liniach M1 i M2.
Skład Movia dla Bukaresztu. Fot. Bombardier Skład Movia dla Bukaresztu. Fot. Bombardier
Obecnie metro jest zarządzane przez spółkę Metrorex, która jest własnością Państwa i jest w gestii Ministerstwa Transportu. Metro w Bukareszcie ma długość 67,5 km i dziennie przewozi około 600 tysięcy pasażerów. Dużym utrudnieniem w codziennej eksploatacji jest kwestia istnienia odrębnych biletów na transport miejski organizowany przez RATB oraz państwowe metro. Niedawne plany integracji zostały odrzucone po protestach pracowników. Obecnie trwa rozbudowa systemu o kolejne przedłużenia oraz nową piątą linię. Trwają również rozmowy w sprawie budowy linii szóstej, która łączyłaby miasto z międzynarodowym lotniskiem.
Pomimo dużych inwestycji nadal eksploatowane są składy produkcji rumuńskiej. Dwuwagonowe zespoły były produkowane przez ASTRA Vagoane Arad w latach 1978-1993. Łącznie dostarczono 251 zespołów, jednak w wyniku dostaw nowych składów Movia część wagonów uległa kasacji i obecnie Metrorex eksploatuje 33 składy (66 wagonów) tego typu (dane z oficjalnej strony przewoźnika), które kursują na liniach trzeciej i czwartej. Dwuwagonowe składy mogą być eksploatowane w trakcji ukrotnionej do trzech oferując sześciowagonowy pociąg. Wagony o stalowej konstrukcji pudeł mają prędkość maksymalną 80 km/h i oferują 32 miejsca siedzące w jednym wagonie. Pomimo długiego okresu produkcji obecnie w eksploatacji pozostały składy z końcówki produkcji, które osiągnęły już połowę swojego okresu eksploatacji i wymagają modernizacji. W związku z tym Metrorex zlecił firmie Alstom Transport przebudowę 15 składów (30 wagonów) wraz z jednym zespołem przedprodukcyjnym.
Rumuński skład metra tuż przed opuszczeniem fabryki. Fot. ASTRA Vagoane Arad Zmodernizowany skład tuż przed opuszczeniem fabryki. Fot. Alstom
Z racji złożoności zadania prototypową przebudowę postanowiono wykonać w zakładach Alstom we Francuskim mieście Reichshoffen. Dzięki temu projektanci mieli możliwość zapoznania się z konstrukcją pojazdów, co pozwoliło na uniknięcie komplikacji związanych z montażem nowych komponentów w produkcji seryjnej. Z pierwotnego pojazdu pozostaje w głównej mierze pudło oraz wózki wraz z osiami i silnikami trakcyjnymi. Do takiej bazy montowane są nowoczesne przekształtniki trakcyjne jak również system sterowania pociągiem. Podczas modernizacji skład otrzymuje również nowy układ hamulcowy. Po dokonanej przebudowie wykonano testy statyczne a następnie modyfikacje pozwalające na pobór prądu z sieci toru testowego przy zakładzie. Dzięki temu wykonano próby dynamiczne przebudowanego składu, który następnie posłużył do uzyskania świadectwa dopuszczenia do ruchu. W przebudowę było zaangażowanych 10 pracowników zakładu w Reichshoffen oraz również 10 pracowników filii Alstom z Bukaresztu, gdzie będzie prowadzona seryjna modernizacja 15 składów. Prototypowy zespół opuścił w dniu 26 maja zakład w Reichshoffen i przez Niemcy, Austrię oraz Węgry dotarł do Rumunii, gdzie został rozładowany na terenie zajezdni Metrorex. Prototypowy skład ma rozpocząć planowe kursy w listopadzie 2010 roku, natomiast seryjna modernizacja pozostałych 15 składów rozpoczęła się 15 czerwca 2010 roku i ma zostać zakończona do marca 2012 roku.

Długa żywotność taboru szynowego kładzie duży nacisk na zakup właściwej technologii. Choć zakup taboru u krajowych dostawców był godny pochwalenia, to jednak produkowane składy nie stanowiły najnowszego poziomu technicznego, co obecnie zwiększa koszty modernizacji. Oczywiście wówczas dostępność technologii była mocno ograniczona, jednak Metrorex wyciągnął wnioski i dokonano zakupu nowego taboru produkcji Bombardiera, który odpowiada aktualnemu poziomowi technicznemu. Niestety odnośnie starszego taboru trzeba ratować sytuację modernizacjami.