Zamówienie taboru kolejowego na przykładzie ŁKA
W październiku 2012 r. ogłoszono, iż zwycięzcą przetargu Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej na zakup 20 elektrycznych zespołów trakcyjnych został Stadler. Pełna nazwa zamówienia była następująca:
Dostawa 20 sztuk elektrycznych zespołów trakcyjnych wraz ze świadczeniem usług ich utrzymania oraz projektowanie i budowa Zaplecza Technicznego w ramach projektu 'Budowa systemu Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej’
|
- dostawa 20 sztuk ezt wraz z usługą utrzymania przez okres 15 lat,
- projektowanie i budowa Zaplecza Technicznego.
Wymogi postawione w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) są przykładem wymogów prawnych i technicznych stawianym wobec nowego taboru kolejowego.
Spełnione muszą być wymagania wynikające z następujących aktów prawnych:
- Polskie Normy (PN), wydawane przez Polski Komitet Normalizacyjny z siedzibą w Warszawie (publikuje normy od 1925 r.), funkcjonujący na podstawie Ustawy o normalizacji (http://www.pkn.pl/),
- normy europejskie (EN) wydawane przez Europejski Komitet Normalizacyjny (siedziba w Brukseli, od 1975 r.), uznawany przez Unię Europejską (http://www.cen.eu)
- Techniczne Specyfikacje dla Interoperacyjności (interoperacyjność to spójność systemu kolejowego danego państwa w skali Unii Europejskiej) –specyfikacje interoperacyjności są standardami wprowadzanymi decyzjami UE (lista decyzji wprowadzających m. in. na stronie Urzędu Transportu Kolejowego – http://www.utk.gov.pl/portal/pl/101/430/Techniczne_Specyfikacje_dla__Interoperacyjnosci.html)
- karty UIC –standardy techniczne ustalane przez Międzynarodową Unię Kolei –International Union of Railways (http://www.uic.org/)
- Ustawa o transporcie kolejowym z 2003 r.
Pojazdy muszą też posiadać:
- terminowe lub bezterminowe dopuszczenie do eksploatacji podsystemu wydane przez prezesa UTK (Ustawa o transporcie kolejowym), przekazane w momencie dostawy,
- świadectwo sprawności technicznej (Ustawa o transporcie kolejowym, rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie świadectw sprawności technicznej pojazdów kolejowych) lub dokument równoważny.
Pierwszy z tych wymogów dopuścił do udziału pojazdy, które nie są obecne jeszcze na polskich torach, poszerzając grono konkurentów.
Wymagane terminy gwarancyjne są następujące:
Element pojazdu
|
Czas trwania gwarancji
|
System rejestracji
|
2 lata
|
Monitoring
|
|
Klimatyzacja
|
|
System kasowo-walidacyjny (kasowniki)
|
|
Intercom
|
|
Sterowanie drzwi
|
|
Klimatyzacja
|
|
Automaty biletowe
|
|
System zliczania pasażerów
|
|
Monitory reklamowe
|
|
Kompletny pojazd
|
3 lata
|
Przekładnie osiowe
|
|
Układ napędowy
|
|
Maszyny elektryczne
|
|
Nadwozie
|
5 lat
|
Rama wózka
|
7 lat
|
Zestawy kołowe z maźnicami
|
Najkrótsza gwarancja obejmuje wyposażenie elektroniczne, systemy komfortu oraz systemy biletowe, a najdłuższa –ramy wózków i nadwozie.
Średni roczny przebieg pojazdów przewidziano na 150 000 km, co miało umożliwić wykonawcy oszacowanie kosztów utrzymania.
Usługi dotyczące utrzymania pojazdów objęły nie tylko same czynności naprawcze. W SIWZ wliczono do nich też inne czynności, sprytnie ukrywając aranżację dyspozytorni. Podobnie rozwiązany na lata jest problem sprzątania pojazdów i obsługi automatów biletowych. Oto lista czynności:
- dostawa narzędzi naprawczych niezbędnych do utrzymania pojazdów
- dostawa dokumentacji
- wyposażenie zaplecza technicznego i socjalnego w meble
- wyposażenie dyspozytorni
- przeszkolenie pracowników
- utrzymanie pojazdów do poziomu P4 ze wskaźnikiem gotowości na poziomie kwartalnym 95%, rocznym 98%
- sprzątanie pojazdów i obsługę automatów biletowych
Należy wspomnieć jeszcze o samym zapleczu. Będzie ono wynajmowane zamawiającemu za narzuconą w SIWZ kwotę najmu 100 tys. zł, waloryzowaną rocznie wg wskaźnika inflacji z GUS. Koszty utrzymania obiektów zaplecza technicznego przerzucono na wykonawcę (w praktyce uwzględnione są w kosztach eksploatacji pojazdów). Zaplecze techniczne powstanie na stacji Łódź Widzew. Co interesujące, pierwsze pojazdy mają być dostarczone do 28 grudnia 2013 r., podczas gdy zaplecze oddane będzie 31 maja 2014 r. Tym samym, nim powstanie obiekt do obsługi pojazdów, na stanie ŁKA będzie już prawdopodobnie 6 sztuk zespołów. Zabiegi utrzymania na poziomie P1 i P2 trzeba będzie do tego czasu wykonywać w innym obiekcie.
Poziomy utrzymania, wykonywane po określonym czasie lub przebiegu (zależnie co nastąpi pierwsze) są następujące:
Poziom
|
Czas przybliżony (dokładny)
|
Przebieg
|
P1
|
tydzień (6 dni + 12h)
|
3 500 km
|
P2
|
miesiąc (32 dni + 3h)
|
18 000 km
|
P3
|
2,5 roku (880 dni + 5 dni)
|
425 000 km
|
P4
|
9,5 roku (114 miesięcy + 45 dni)
|
1 400 000 km
|
Usługi z zakresów P1-P3 będą wykonywane na terenie zbudowanego zaplecza technicznego, a poziom P4 może być wykonywany w innym miejscu (np. fabryce producenta).
W ocenie ofert uwzględniono:
- cenę brutto pojazdu,
- cenę brutto usługi utrzymania,
- współczynnik masy pojazdu,
- liczbę miejsc siedzących stałych.
Uwaga: nazwy kryteriów uproszczono w stosunku do oryginalnych z SIWZ.
Waga punktowa ceny pojazdu przy ocenie końcowej wynosiła 50%, waga kosztu utrzymania –30%, waga masy odniesionej do długości –10%, a liczbę siedzeń –10%. W rezultacie, największy nacisk położono na początkową cenę zakupu pojazdu, a w dalszej kolejności na koszt eksploatacji i masę pojazdu, bezpośrednio wpływającą na koszty zużycia energii. Tym samym, z punktu widzenia wykonawcy opłacało się zaoferować lekki, tani w eksploatacji pojazd, który mógł być względnie droższy w zakupie.
Punktację ceny pojazdu odnoszono do ceny oferty najtańszej, analogicznie postąpiono z punktacją kosztu utrzymania. Punkty za masę przyznawano, jeśli stosunek masy w tonach do długości był mniejszy niż 2. W praktyce żaden z oferowanych pojazdów nie spełnił tego warunku Punkty za miejsca siedzące przyznawano, jeśli pojazd posiadał więcej niż 80 stałych miejsc siedzących.
Oceny ofert PESY i Stadlera były następujące (przedstawiono uzyskane liczby punktów):
Oferent
|
Cena dostawy
|
Koszt utrzymania
|
Współczynnik masy
|
Miejsca siedzące
|
Razem
|
Stadler
|
41,15
|
30,00
|
0
|
10
|
81,15
|
PESA
|
50,00
|
12,40
|
0
|
0
|
62,40
|
W rezultacie, pomimo zaoferowania wyższej jednostkowej ceny za pojazd (m. in. ze względu na aluminiowe pudło), Stadler dzięki większej liczbie stałych siedzeń i niższym zadeklarowanym kosztom utrzymania wygrał przetarg.
W kolejnym artykule opisane zostaną planowane zaplecze oraz szczegółowe wymogi techniczne dotyczące pojazdu.