W piątek 25 października uroczyście otwarto Poznań City Center –nową galerię handlową w bezpośrednim sąsiedztwie Dworca Głównego PKP. Inwestycja nie od dziś nazywana także Zintegrowanym Centrum Komunikacyjnym. I choć z całą pewnością zaspokoi potrzeby kupujących i konsumujących, może pozostawić jednak lekki niedosyt… u pasażerów.
Czym jest Zintegrowane Centrum Komunikacyjne czyli Poznań City Center? Przez wiele lat w bezpośrednim sąsiedztwie poznańskiego Dworca Głównego straszyły pozostałości obiektów kolejowych i nieużytki. Teren pod nazwą „wolnych torów”udało się zagospodarować dopiero teraz. Od ponad dwóch lat trwała na tym terenie budowa. Najpierw („na Euro”) powstał nowy dworzec kolejowy, później kontynuowano prace przy budowie centrum handlowego i dworca PKS. Cały projekt realizowany był przez trzy podmioty –dewelopera, PKP S.A. i fundusz finansujący –Europa Capital.
Chciałbym podziękować mieszkańcom Poznania za cierpliwość. Mieliśmy na Euro 2012 wybudować dworzec kolejowy i wiele osób nie wierzyło, że uda nam się w dwanaście miesięcy –mówił podczas konferencji prasowej przed otwarciem Sándor Demján, Prezes TriGranit Development Corporation, dewelopera. W swoim wystąpieniu nawiązał także do roli jaką na rynku nieruchomości odgrywają obiekty handlowe, będące wciąż dobrą inwestycją. Sam projekt PCC obejmował obiekty centrum handlowego (z dworcami PKP i PKS), infrastrukturę drogową w ciągu most Dworcowy –Królowej Jadwigi wraz z modernizacją węzła drogowego i torowiska tramwajowego oraz infrastrukturę drogową w sąsiedztwie obiektu –w szczególności przedłużenie ul. Towarowej. Nie budujemy centrum handlowego ale miejsce spotkań –mówił Prezes TriGranit. Na budowie obiektu pracowało 70 firm i łącznie do 6 tys. pracowników. Całość po otwarciu dać ma 2,5 tys. miejsc pracy. Inwestycja (razem z nakładami poniesionymi przez najemców) szacowana jest na 380 mln euro. PKP wniosło tu wkład w postaci nieruchomości.
Dla miasta – infrastruktura
Do roli infrastruktury nawiązał w swoim wystąpieniu Zastępca Prezydenta Miasta Poznania, Mirosław Kruszyński. Chciałbym podziękować partnerom projektu: TriGranit i PKP S.A. za wytworzenie infrastruktury dla miasta –mówił Prezydent Kruszyński. Co na budowie obiektu zyskało miasto? Jak tłumaczył Prezydent, przede wszystkim infrastrukturę. Nowy węzeł komunikacyjny służyć będzie nie tylko klientom centrum i pasażerom, ale także potencjalnym użytkownikom „wolnych torów”. W sąsiedztwie centrum znajduje sie bowiem kolejne 17 hektarów gruntów, a kolejne obszary pod inwestycje pojawić się mogą na terenach dawnego ZNTK (istnieją już projekty zabudowy tego obszaru, obejmujące łącznie 1,8 mln metrów kwadratowych powierzchni). Kolejne tereny pod inwestycje pojawią się, gdy swoją siedzibę opuści dworzec PKS (przenosząc się do ZCK). Miasto Poznań jest już właścicielem nieruchomości stanowiących układ komunikacyjny przy nowym centrum.
Galeria posiada parking na 1500 samochodów. Mają z niego korzystać także pasażerowie dworców, zatem zdecydowano się na model taki jak na poznańskim lotnisku (pierwszy kwadrans parkowania jest darmowy). Na chwilę obecną dworzec PKS w dalszym ciągu znajduje się w starej lokalizacji. W najbliższych dniach w nowym obiekcie montowane będą elementy elektroniki i systemów informatycznych, a realny termin przeniesienia autobusów do nowego obiektu to połowa listopada. Dworzec ma 19 stanowisk dla autobusów, w tym 3 wydzielone dla połączeń międzynarodowych i znajduje się na najniższej kondygnacji, od strony mostu Dworcowego. Pomiędzy dworcem PKS i PKP pozostawiono pas gruntu –na wypadek rozbudowy części kolejowej na przykład o dodatkowe tory dla kolei szybkich prędkości.
Budowa pełna wyzwań
Najtrudniejszą częścią realizacji był obiekt dworca kolejowego –posadowiony na palach bezpośrednio nad peronami. Jego budowa odbywała się głównie nocami –ze względu na prowadzony ruch pociągów. Ekipy budowlane wkraczały na plac budowy po wyłączeniu napięcia ok. 23 wieczorem i pracowały do 4 rano, a uroczystego otwarcia dworca dokonano jeszcze przed UEFA Euro 2012.
Jako komunikacyjną ciekawostkę uznać należy fakt, że przez cały czas budowy centrum utrzymano ruch tramwajowy od mostu Dworcowego do dworca PKS. Choć w ostatnich latach raczej nie praktykowano w Poznaniu prowadzenia ruchu tramwajowego w obu kierunkach po jednym torze, tu zdecydowano się na takie rozwiązanie, pomimo dużego ruchu tramwajowego, kołowego i placu budowy. To dobra wiadomość dla pasażerów, bo choć odcinek jednotorowy minimalnie wydłużył czas przejazdu, zamknięcie trasy dla ruchu byłoby dla użytkowników komunikacji miejskiej znacznie bardziej problemowe. Zdecydowano się na ułożenie rozjazdów nakładkowych, dzięki czemu tramwaje korzystały najpierw ze starego toru południowego, a później nowego północnego. W końcowym etapie prac nad układem komunikacyjnym ruch odbywał się już „normalnie”, po obu nowych torach. Utrzymanie ruchu było tym trudniejsze, że nowe torowisko umieszczono znacznie wyżej (ok. 1,5 metra różnicy poziomów), a w trakcie prac budowano także podziemne przejście dla pieszych.
Kontrowersje wokół ZCK
Poznań City Center nie od dziś jest inwestycją uznawaną za kontrowersyjną, w szczególności ze względu na rozwiązania komunikacyjne. Miejsce starego dworca kolejowego na międzytorzu (świetnie skomunikowanego z peronami po obu stronach) zajmuje dworzec położony nad peronami 1-3. Oznacza to, że z hali dworca do peronów 4-6 będzie teraz znacznie dalej. Docelowo nowy dworzec i dalsze perony połączyć ma kładka.
W lokalnych mediach od wielu miesięcy toczy się także dyskusja o sensowności wytyczonych traktów komunikacyjnych, w szczególności przejść pomiędzy nowymi przystankami tramwajowymi a nowym budynkiem dworca kolejowego (i budowie przejścia podziemnego zamiast naziemnego). Przez wiele miesięcy do nowego dworca nie byli przekonani takze sami pasażerowie, którzy chętnie korzystali ze starego, sprawdzonego i bardziej przestronnego obiektu.
24 października zamknięto stary budynek dworca –pozostawiając dostęp jedynie do wybranych punktów handlowych. Wciąż nie wiadomo jaka ostatecznie koncepcja zagospodarowania nowego obiektu będzie wdrażana, pierwszeństwo w zgłaszaniu pomysłów i wykorzystaniu starego dworca będzie miał jednak węgierski inwestor. Mowa jest o funkcjach wspomagających już istniejące centrum –hotelowej czy biurowej.
Zmiany w komunikacji miejskiej
Z dniem 25 października wprowadzone zostały także drobne zmiany w komunikacji miejskiej. Na piątek zaplanowano uruchomienie nowych przystanków tramwajowych, nazwanych „Zintegrowane Centrum Komunikacyjne”(dla linii 2, 6, 10, 12, 17, 18, 23) i znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie nowego centrum handlowego. Obsługę obiektu zapewniać będą także autobusy linii 71, które od tego dnia kursują zmienioną trasą, przez ul. Powstańców Wlkp, wzdłuż ZDK i dalej ul. Przemysłową do os. Dębina. Przy centrum zlokalizowane będą dwa nowe przystanki (po jednym z obu kierunkach). W związku ze zmianą trasy linii 71 likwidacji uległy przystanki autobusowe Dworzec PKS. Tramwajowy przystanek o tej samej nazwie przemianowano na „Wierzbięcice”. Choć sam dworzec autobusowej pozostaje jeszcze dalej w eksploatacji, związane z nim nazwy przystanków już dziś przechodzą do historii.