Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec

W Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej nr 68 z dnia 6 maja 2009 r., części poświęconej umowom międzynarodowym opublikowane zostały dwa bardzo ważne dokumenty, na ukazanie się których w PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. oczekiwano od końca lutego 2008 roku.

1.   W pierwszym z nich (Poz. 577 Dz.U. Nr 68/2009), Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej podał do powszechnej wiadomości, że dnia 26 lutego 2008 roku we Frankfurcie nad Odrą została podpisana Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec, o budowie i utrzymaniu granicznych obiektów mostowych w ciągu linii kolejowych o znaczeniu państwowym w Rzeczypospolitą Polską i w ciągu federalnych linii kolejowych w Republice Federalnej Niemiec, w brzmieniu podanym w tym ogłoszeniu.

2.   W drugim dokumencie Minister Spraw Zagranicznych w Oświadczeniu rządowym z dnia 21 kwietnia 2009 r. w sprawie mocy obowiązującej Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o budowie i utrzymaniu granicznych obiektów mostowych w ciągu linii kolejowych o znaczeniu państwowym w Rzeczypospolitej Polskiej i w ciągu federalnych linii kolejowych w Republice Federalnej Niemiec, podpisana we Frankfurcie n. Odrą dnia 26 lutego 2008 r. (Poz. 578 Dz.U. Nr 68/2009) oświadczył, że zgodnie z art.23 ust. 2 umowy wchodzi ona w życie dnia 1 maja 2009 roku.

Oba dokumenty są podsumowaniem i zwieńczeniem trwających ponad 2 lata prac delegacji rządowych Polski i Niemiec dla negocjacji warunków tej umowy. We wszystkich spotkaniach temu poświęconych, w ramach delegacji Ministerstwa Infrastruktury RP udział brali eksperci Biura Dróg Kolejowych i Biura Współpracy Międzynarodowej Centrali Spółki. Do ich obowiązków należało przygotowanie projektów zapisów umowy i załączników do umowy i wspomaganie Ministerstwa Infrastruktury RP w procesie uzgodnień wewnętrznych.

Uroczyste podpisanie Umowy przez ministrów właściwych do spraw transportu Rządu Polski i Niemiec w dniu 26 lutego 2008 roku we Frankfurcie nad Odrą stanowiło sygnał dla rozpoczęcia żmudnej procedury ratyfikacji przez każde z Państw, zgodnie z obowiązującą procedurą. W dniu 26 września 2008 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikował Umowę. Prezydent Republiki Federalnej Niemiec uczynił to w końcu 2008 r. Zgodnie z art. 23 ust. 1 Umowy przystąpiono do wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, której zakończenie umożliwiło wejście w życie Umowy w dniu 1 maja 2009 roku.

Umowa ta reguluje zasady budowy i utrzymania granicznych obiektów mostowych. Integralną jej częścią są Załączniki A i B. Załącznik A określa obowiązki w zakresie budowy granicznych obiektów mostowych. Na mocy dokonanych tam ustaleń strona polska ma obowiązek budowy mostu granicznego przez Nysę Łużycką miedzy Węglińcem i Horką, w ciągu linii E 30.

 Załącznik B określa obowiązki umawiających się stron w zakresie utrzymania granicznych obiektów mostowych. W punkcie 2. tego załącznika wymienione zostały graniczne obiekty mostowe, których utrzymanie jest obowiązkiem Strony polskiej.

Ustalenia umowy określiły zasady:

– prowadzenia budowy (odbudowy) granicznych obiektów mostowych,

– stosowania norm technicznych i przepisów budowlanych,

– uzgodnień,

– odbioru robót,

– podziału kosztów.

W odniesieniu do utrzymania zakres ustaleń objął dodatkowo procedurę wymiany dokumentacji, informowania o planowanych robotach i przeprowadzanie badań według nowych, dotychczas nie stosowanych procedur. Dla umożliwienia realizacji takiego zakresu działań koniecznym było ustalenie nowych zasad wzajemnego informowania się, prawa wstępu, regulacji podatkowych, ochrony danych osobowych i regulacji dotyczących prawa pracy. Wszystkie ustalenia Stron dokonywane były we wzajemnym poszanowaniu prawa krajowego. Różnice tego prawa wymusiły ustalenie nowych regulacji wspólnie uzgodnionych, które będąc zapisane w ratyfikowanej umowie międzynarodowej będą nadrzędnymi w stosunku do prawa krajowego. Dla zapewnienia przestrzegania postanowień tej umowy, wyjaśniania spraw związanych z jej interpretacją lub stosowaniem i ewentualnego zgłaszania zmian utworzono polsko-niemiecką Wspólną Grupę Roboczą, której członków wyznaczą Umawiające się Strony. Umowa zawarta została na czas nieokreślony. Może zostać wypowiedziana w drodze notyfikacji, z zachowaniem pięcioletniego terminu wypowiedzenia na koniec roku kalendarzowego, jednakże nie wcześniej niż 20 lat od daty jej wejścia w życie.

Prace nad tą umową prowadzone były cały czas ze świadomością pilnej potrzeby przystąpienia przez niemieckiego narodowego zarządcę infrastruktury kolejowej do robót odbudowy mostu granicznego pomiędzy Słubicami i Frankfurtem nad Odrą. Pomimo podpisania umowy przed rozpoczęciem przez DB Netz AG robót odbudowy mostu nie udało się skorzystać z dobrodziejstw jej zapisów. Tempo prac wyprzedziło proces ratyfikacji umowy. Wejście w życie umowy pozwala na znaczne uproszczenie i ułatwienie prac projektowania, uzgadniania dokumentacji technicznych, uzyskiwania uzgodnień, organizacji robót i odbioru robót odbudowy mostu granicznego przez Nysę Łużycką miedzy Węglińcem i Horką, w ciągu linii E 30, przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Udział ekspertów PKP PLK S.A. w pracach nad umową i w negocjacjach pozwolił na zdobycie im cennego doświadczenia we współpracy międzynarodowej, które procentuje w trakcie prowadzenia negocjacji z kolejnymi zarządami kolei dla ustalenia warunków budowy i utrzymania granicznych obiektów mostowych.