Trako 2011: Czas na Elfiątko

Rodzina to nie tylko dorośli ale również mniejsi jej członkowie i choć takie porównanie ma się nijak do bezdusznego świata produktów, to jednak jak inaczej odnieść się do 'rodziny pojazdów’. Takim właśnie przykładem jest 'rodzina pojazdów’ Elf a z najnowszym i zarazem najmniejszym jej członkiem mogliśmy się spotkać podczas targów Trako 2011.

Choć o rodzinie pojazdów Elf pisaliśmy zaledwie dwa miesiące wcześniej, to jednak z pozoru niewiele znacząca prezentacja najmniejszego pojazdu z serii przyniosła bardzo wiele świeżości. Bowiem najkrótsze składy mają kilka dosyć istotnych zmian, które warto szerzej opisać. Wbrew ogólnym oczekiwaniom jakoby najmniejszy pojazd z rodziny miał być znacznie 'okrojonym’ wariantem większej tak się nie stało. Bowiem w takim układzie napęd znajdowałby się jedynie w jednym wózku, podobnie jak aparatura trakcyjna jedynie w jednym członie, natomiast drugi posiadałby jedynie miejsca siedzące. Jednak faktycznie 'skrócona’ wersja okazała się przejść bardzo finezyjną przemianę, dzięki czemu udało się zmaksymalizować wykorzystanie przestrzeni.

  

Jako pierwsze dwuczłonowe pojazdy z możliwością wydłużenia do trzech zamówiło Województwo Świętokrzyskie. Kontrakt na cztery pojazdy opiewał na wartość 46 milionów złotych, co daje cenę jednostkową na atrakcyjnym poziomie 11,5 miliona złotych. Zważywszy, że za jeden klasyczny wagon trzeba by zapłacić przynajmniej 5 milionów złotych, więc dwuczłonowy pojazd trakcyjny w osiągniętej cenie jest naprawdę atrakcyjną ofertą. Zwłaszcza biorąc pod uwagę liczbę zmian jakie były konieczne do wprowadzenia w stosunku do wcześniej dostarczanych pojazdów. Choć na pierwszy rzut oka tego nie widać, to w przypadku tego pojazdu całkowicie przeprojektowano układ trakcyjny, który nadal zasila oba skrajne wózki, jednak moc zainstalowanych silników została zmniejszona do 1,6 MW, co w zupełności wystarczy zarówno w wariancie dwuczłonowym jak i w przypadku ewentualnego wydłużenia składu. Dzięki zachowaniu czterech osi napędnych pojazd zachował bardzo dobre właściwości trakcyjne pozwalające na bezproblemowe osiągnięcie prędkości 160 km/h.

  

Jednak na tym nie koniec zmian, ponieważ w tych pojazdach Pesa po raz pierwszy postanowiła zredukować przestrzeń jaką w przedziale pasażerskim zajmuje wyposażenie techniczne. W wyniku tego szafki techniczne pomiędzy przestrzenią pasażerską a kabiną maszynisty zostały znacznie zredukowane, co pozwoliło na zwiększenie liczby miejsc siedzących aż o 18. Składają sie na to (w każdym członie) po dwa dodatkowe rzędy z siedzeniami w układzie 2+2 oraz możliwość zastosowania takiego samego układu tuż przy drzwiach wejściowych do kabiny maszynisty. W pozostałych Elfach w tym miejscu możliwe jest jedynie zastosowanie siedzeń w układzie 2+1. Problem dużej przestrzeni zajmowanej przez wyposażenie trakcyjne jest nagminny we współczesnych pojazdach dlatego dobrze, że Pesa zaczęła działać w celu 'odzyskania’ tej przestrzeni dla potrzeb pasażerów przenosząc część wyposażenia na dach. Oczywiście pod tym względem bezsprzecznie przoduje Siemens, który umieszcza całe wyposażenie trakcyjne pod podłogą lub na dachu, jednak ten koncern sam produkuje wszystkie komponenty pociągu podczas gdy Pesa zamawia je u poddostawców, którzy z kolei preferują standardowe kontenery, które mogą dostarczać dla różnych odbiorców. Dodatkowo przestrzeń tą projektanci zaczęli traktować jak część strefy kontrolowanego zgniotu, co wymagało dodatkowych prac dostosowawczych w przypadku pojazdu dla Świętokrzyskiego. Dlatego warto docenić wykonaną pracę i zauważyć, iż w najnowszym katalogu pojawia się opcja zastosowania takiego rozwiązania także w dłuższych Elfach do 5 członów. Być może w tym kryje się odpowiedź jak Pesa w czteroczłonowym pojeździe dla Wielkopolski chce zaoferować nieco większą liczbę miejsc siedzących. Ponieważ takie rozwiązanie znacznie poprawia efektywność pojazdu, więc pozostaje mieć nadzieję na jego szerokie rozpowszechnienie. Premiera Elfiątka pozwoliła na uzupełnienie tabeli porównawczej poszczególnych wariantów pojazdów z rodziny Elf, którą zamieszczamy poniżej.

  

Porównanie poszczególnych wariantów składów Elf

Opracowanie własne na podstawie materiałów producenta

Choć najnowszy i zarazem najmniejszy pojazd z rodziny Elf przyciąga na siebie uwagę głównie z racji 'kompaktowych’ rozmiarów oraz nietypowej kolorystyki wnętrza, to jednak najbardziej przełomowe zmiany są skrzętnie ukryte przed nieświadomym odbiorcą. Zachowanie napędu na oba wózki skrajne przy jednoczesnym zmniejszeniu przestrzeniu wewnątrz pojazdu zajmowanej przez aparaturę techniczną to ważny krok w kierunku poprawy efektywności i pozostaje mieć nadzieję, że to osiągnięcie będzie powtarzane w kolejnych pojazdach nie tylko tej serii i tego producenta.

Szerzej na temat świetokrzyskich Elfów pisaliśmy również tutaj.