Telekomunikacja zwiastunem odrodzenia kolei

Transport kolejowy przeżywa prawdziwy renesans —zaawansowane technologie telekomunikacyjne umożliwiają operatorom poprawienie bezpieczeństwa i punktualności, zwiększenie szybkości i częstotliwości kursowania pociągów oraz podniesienie atrakcyjności i produktywności podróży, co przyciąga pasażerów. Korki na drogach, coraz bardziej nachalne środki bezpieczeństwa, niekończące się opóźnienia i niewygody oraz narastający stres —wszystko to sprawia, że w przypadku podróży na średnie odległości wiele osób rezygnuje z samochodów i samolotów i wybiera pociąg, którym podróżuje się bardziej komfortowo. Koleje, które zaczęły być postrzegane jako bezpieczny, wydajny, szybki, ekologiczny i tani środek transportu, odradzają się. W Wielkiej Brytanii w latach 1994–2008 liczba przewozów pasażerskich wzrosła o 60%, co oznacza 1,3 mld nowych pasażerów. Do 2030 r. liczba ta ma wzrosnąć o dalsze 2,5 mld. Przewiduje się, że szybki wzrost nastąpi rownież w Polsce, podobnie jak w calej całej Europie, gdzie liczba pasażerów podwoi się do roku 2020. Szczególnie duży wzrost liczby pasażerokilometrów —o około 40% od 1996 r. —odnotowano w Wielkiej Brytanii, Irlandii i Belgii.

Wraz ze wzrostem liczby pasażerów rosną też ich wymagania. Pasażerowie oczekują czegoś więcej, niż tylko środka transportu —chcą podróżować przyjemnie i produktywnie pociągiem, w którym mogą pracować i korzystać z rozrywki. W odpowiedzi na te oczekiwania wprowadzono nowe elementy w podróży koleją. Zaawansowana łączność kolejowa daje ogromne korzyści zarówno operatorom kolei, jak i obsługiwanym przez nich klientom. Główną rolę odgrywa tu standard komunikacji z pociągami GSM-R oparty na odnoszącej globalne sukcesy technologii GSM wykorzystywanej w telefonii komórkowej. GSM-R to kompleksowy system przesyłania głosu i danych dostosowany do potrzeb kolei. Ułatwia on kolejom konkurowanie na rynku przewozów pasażerskich i towarowych oraz powiększanie udziału w nim. Oferuje niezawodne funkcje sterowania pociągiem, usługi dla pasażerów, w tym Internet, a także przesyłanie danych telemetrycznych oraz informacji związanych z konserwacją i bezpieczeństwem —przy prędkościach pociągów do 500 km/godz. Dzięki całej gamie funkcji o pełnej zgodności operacyjnej opartych na komunikacji radiowej, system umożliwia bezproblemowe funkcjonowanie kolei w różnych krajach.

GSM-R to kluczowy element obejmującego całą Unię Europejską planu zharmonizowania standardów bezpieczeństwa na kolejach. W związku z tym stanowi on podstawę Europejskiego Systemu Sterowania Pociągami (European Train Control System —ETCS), który wprowadza sygnalizację przytorową do kabiny maszynisty, co umożliwia sterowanie ruchem pociągu i stosowanie automatycznych zabezpieczeń. GSM-R i ETCS to najważniejsze składniki Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym (European Rail Traffic Management System —ERTMS), który harmonizuje sterowanie pociągami w różnych sieciach kolejowych, zarówno w skali krajowej, jak i w skali międzynarodowej. Na projekty związane z GSM-R przeznacza się w Unii Europejskiej fundusze w wysokości 259,98 mln EUR.

Oprócz poprawy bezpieczeństwa GSM-R oferuje także znaczne korzyści ekonomiczne. System ten gwarantuje niższe koszty operacyjne, inwestycyjne i serwisowe niż podobne systemy, wymaga mniejszej liczby stacji bazowych oraz jest wyposażony w standardowy sprzęt, który nie stanie się przestarzały. GSM-R umożliwia operatorom kolei radykalne zwiększenie efektywności przez udostępnianie klientom szybszych, częściej kursujących i bardziej punktualnych pociągów oraz optymalne wykorzystywanie możliwości przewozowych taboru. Pozwala także zaoferować klientom dodatkowe atrakcje, takie jak dostęp w pociągu do Internetu przez sieć WLAN, dzięki którym podróż jest równie interesująca, jak dotarcie do celu. Jeżeli dodać do tego możliwość informowania pasażerów o samej podróży, GSM-R staje się atrakcyjną opcją dla wszystkich, którzy cenią sobie jakość podróżowania koleją.

Firma Nokia Siemens Networks odgrywa główną rolę w tworzeniu rozwiązań GSM-R. Uczestniczy ona w definiowaniu tej technologii od wczesnych lat dziewięćdziesiątych. Dostarczyła trzy pierwsze na świecie próbne sieci GSM-R oraz pierwszą sieć komercyjną. Dzięki tej przodującej pozycji rynkowej GSM-R jest systemem przyszłościowym. Od ponad dziesięciu lat firma Nokia Siemens Networks odgrywa istotną rolę w standaryzacji GSM-R, ma więc ona wszelkie warunki do opracowania systemów, które będą zaspokajać potrzeby operatorów w miarę ich rozwoju. Nasz program badawczo-rozwojowy obejmuje najnowsze i najważniejsze problemy występujące w branży, dzięki czemu powstaje „mapa drogowa”produktów ukierunkowana na innowacje.

Nasze rozwiązanie WLAN for Trains umożliwia firmom kolejowym usprawnienie zarządzania pociągami, a wykorzystujący światłowody system OTN (Open Transport Networks) zapewnia ekonomiczną komunikację i umożliwia efektywne sterowanie przewozami pasażerskimi i towarowymi. Firma Nokia Siemens Networks jest także światowym liderem w dziedzinie zastosowań systemu GSM-R i opartych na nim usług. Są to na przykład usługi telemetryczne w takich zastosowaniach, jak monitorowanie taboru i zarządzanie zespołami pociągów oraz usługi dla pasażerów, m.in. rezerwacja miejsc i biletów oraz informacja o połączeniach. Operatorzy kolei przywiązują także dużą wagę do bezpieczeństwa w pociągach. W odpowiedzi na zapotrzebowanie tego typu opracowaliśmy nowatorski system wykorzystujący kamery telewizji przemysłowej, który rozpoznaje podejrzane incydenty i włącza alarm w pomieszczeniu kontroli. W takim przypadku kontrolerzy stacjonarni mogą przeanalizować aktualny zapis z kamery i zdecydować, jakie działania podjąć w celu zapewnienia pasażerom należytej ochrony.

Wszystko to byłoby niewiele warte, gdyby nie zostało zaakceptowane przez operatorów kolei. Nasz system GSM-R wykorzystywany jest przez 24 firmy w 17 krajach, w tym 11 europejskich. Firma Thalys Trains wdrożyła system dostępu do Internetu działający w pociągu, oparty na naszym rozwiązaniu WLAN for Trains. Dzięki temu jest ona pierwszym operatorem szybkich pociągów międzynarodowych, który oferuje swoim pasażerom dostęp do szerokopasmowego Internetu.

Nokia Siemens Networks, czołowy dostawca infrastruktury i usług dla branży telekomunikacyjnej, zatrudnia w Polsce już blisko 2000 osób: w Warszawie, gdzie znajduje się centrala firmy wraz z działami sprzedaży i serwisu (m.in. Globalne Centrum Serwisowe) oraz we wrocławskim „Development Center”, największej placówce badawczo-rozwojowej w branży telekomunikacyjnej w Polsce. Inżynierowie we wrocławskim Centrum tworzą rozwiązania i prowadzą długoterminowe badania w wielu obszarach najnowszych technologii telekomunikacyjnych oraz sieci nowych generacji, takich jak stacje bazowe, systemy zarządzania siecią i usługami, sieci szkieletowe, Carrier Ethernet, czy sieci optyczne. Prowadzą też zaawansowane badania oraz biorą udział w tworzeniu nowych standardów telekomunikacyjnych.

Nokia Siemens Networks jest światowym liderem wśród dostawców usług telekomunikacyjnych. Poszukując innowacyjnych rozwiązań i zarazem kierując się dbałością o środowisko naturalne, spółka dostarcza kompletny asortyment technologii dla infrastruktury sieci mobilnych, stacjonarnych i konwergentnych, jak również profesjonalne usługi z zakresu doradztwa, integracji systemów, wdrożeń, utrzymania i „Managed Services”. Jest jedną z największych firm w branży telekomunikacyjnej na świecie dostarczających sprzęt, oprogramowanie oraz profesjonalne usługi. Działa w 150 krajach, a jej siedziba znajduje się w Espoo w Finlandii.