Talgo na InnoTrans 2008 i nie tylko

W ostatnim artykule z cyklu poświęconego targom InnoTrans 2008 przyglądamy się bliżej wyjątkowemu hiszpańskiemu producentowi jakim jest Patentas Talgo S.A.. Producent ten znany jest z budowy oryginalnych, opatentowanych składów wagonowych mających zamiast dwuosiowych wózków jedynie jednoosiowe zestawy kołowe. Koncepcja ta zakłada budowę krótkich wagonów, gdzie pod skrajnymi znajduje się jedna oś, która ustawia pozostałe względem toru, natomiast między wagonami są wspólne osie sterowane przez skrajną. Z tego powodu wagoniki są bardzo krótkie, co pozwala na zastosowanie podłogi o wysokości 816 mm nad główką szyny na całej długości składu. Niestety wadą tego rozwiązania jest fakt, że 3 wagony Talgo mają długość 2 wagonów TGV, czy też jednego tradycyjnego. Pomimo innowacyjności tego rozwiązania znalazło ono zwolenników w Hiszpanii i z pionierskiego rozwiązania firma rozwinęła działalność niemal na cały świat, dostarczając szereg różnych serii pojazdów do poszczególnych krajów. Przełomowym było zaprojektowanie układu kół o zmiennym rozstawie, który pozwalał na prowadzenie pociągów bezpośrednich pomiędzy szerokotorowym półwyspem iberyjskim oraz normalnotorową siecią kolejową Europy. Wynalazki te były udoskonalane przez lata, jednak w niniejszym artykule pominiemy pasjonującą historię i przyjrzymy się bliżej bieżącej ofercie producenta. Najbardziej znanym jest pojazd Talgo 350 (AVE S-102), który był już szerzej prezentowany na łamach InfoRail. Dlatego w niniejszym artykule pojazd ten zostanie pominięty.

Talgo 250 to kolejna odmiana znanych już wagonów, która została zamówiona przez koleje hiszpańskie RENFE i będzie eksploatowana pod oznaczeniem S130. Podobnie jak w przypadku Talgo 350 również tutaj mamy do czynienia z kooperacją Talgo z Bombardierem, gdzie Bombardier odpowiada za budowę lokomotyw, natomiast Talgo za wagony. Pomimo faktu, że jest to nowsza konstrukcja od Talgo 350, to jak sama nazwa wskazuje Talgo 250 ma prędkość maksymalną „jedynie”250 km/h. Jednak mimo tego składy te są przełomowe. Bowiem jest to pierwszy pociąg tego typu mający zabudowany system zmiennego rozstawu szyn nie tylko w wagonach ale również w głowicach napędowych. I to wszystko pomimo prędkości maksymalnej 250 km/h. Dodatkowo aby pociąg mógł kursować zarówno po szerokiej jak i standardowej sieci kolejowej musiał zostać wyposażony w dwa systemy zasilania czyli napięcie stałe 3kV oraz przemienne 25kV 50Hz. Z racji różnic technicznych przy zasilaniu 3 kV na istniejących liniach szerokotorowych pociąg może rozwijać prędkość jedynie 220 km/h, jednak na standardowych liniach dużej prędkości zelektryfikowanych napięciem przemiennym może osiągać 250 km/h. Łącznie zamówiono 45 składów Talgo 250, które pozwolą na obsługę połączeń, gdzie część trasy przebiegała po sieci normalnotorowej, a część po szerokotorowej. Dotąd takie relacje były obsługiwane wagonami Talgo, które mogły jeździć jedynie 200 km/h. Pudła wagonów zostały wykonane w lekkiej technologii w wariancie ciśnieniowo szczelnym. Pomiędzy wagonami zastosowano ciśnieniowo szczelne przejścia oraz system pasywnego wychyłu pudła. Układ ten wykorzystuje pneumatyczne zawieszenie wagonów. Układ hamulcowy składa się czterech hamulców tarczowych przypadających na jedną oś. Dla obniżenia środka ciężkości układ klimatyzacji został zabudowany pod podłogą pojazdu. Podłoga we wnętrzu znajduje się na wysokości 815 mm nad główką szyny. W składzie zamontowano łącznie 299 siedzeń z czego 62 w klasie pierwszej. Zgodnie z wymaganiem zamawiającego siedzenia mają możliwość obracania aby były ustawione zawsze przodem do kierunku jazdy. We wnętrzu zabudowano również system audio-video mający 4 kanały muzyczne oraz 2 telewizyjne. Składy te kursują na trasę Madryt –Sergovia –Valladolid, dzięki czemu czas jazdy pomiędzy Madrytem, a Valladolid uległ skróceniu o połowę do 1 godziny i 11 minut.

Talgo 250 podstawowe dane techniczne

 

W ofercie Talgo znajduje się również inny zbliżony typ pociągu, który posiada podobne wyposażenie jak Talgo 250. Tym pojazdem jest Talgo XXI, który powstał na przełomie wieków i był pierwszym, który posiadał osie napędne ze zmiennym rozstawem kół. Skład ten posiada znane z innych pojazdów wagony, które miały zabudowany zarówno zmienny rozstaw kół jak również pasywny system wychyłu pudła. Jednak innowacją było zastąpienie skrajnych wagonów poprzez nieco większe spalinowe człony napędowe. Człony te posiadają nad skrajnym końcem dwuosiowe wózki napędne w układzie osi Bo’, natomiast na drugiej stronie mają jedną oś wspólną z następującym za nim wagonem. Na końcu wagonu silnikowego zabudowano kabinę sterowniczą. Cały spalinowy zespół składa się z dwóch skrajnych wagonów silnikowych oraz środkowych wagonów typu Talgo. Przy mocy jednego wagonu silnikowego 1,6 MW (cały zespół 3,2 MW) skład był w stanie osiągnąć prędkość maksymalną 220 km/h. Był on również dostępny w wersji elektrycznej, jednak pojazd nie wzbudził dużego zainteresowania i w zasadzie stał się poligonem doświadczalnym dla rozwoju wózków napędnych ze zmiennym rozstawem kół, który posłużył przy późniejszej budowie składów Talgo 250.

Talgo XXI podstawowe dane techniczne

 

Nieodłączną częścią produkcji zakładów Talgo są wagony w różnym wariancie wykonania, które łączy zastosowanie wspólnych rozwiązań konstrukcyjnych z opatentowanym zestawem pojedynczych osi. Główne zalety tych wagonów są tożsame z wymienianymi wcześniej produktami. Są to: niska masa, nisko położony środek ciężkości, pasywny system przechyłu pudła, system zmiany rozstawu kół oraz prędkość maksymalna określana obecnie na 250 km/h. Zwłaszcza system zmiany rozstawu kół jest już od dawna wykorzystywany w praktyce. Niedawno producent ogłosił wspólnie z RŻD plany wprowadzenia składów Talgo na trasę Berlin –Warszawa –Moskwa. Będą to pociągi nocne mające w swoim składzie wagony sypialne. Właśnie w takim wariancie wyposażenia wnętrza Talgo zaprezentowało dwa wagony podczas targów InnoTrans.

Wagony te mogą tworzyć skład pociągu hotelowego, gdzie są przedziały sypialne oraz tańsze slipetki. Częścią pociągu może być również zabudowa wagonu barowego. Przedział sypialny jest zbliżonym do spotykanych u nas z tą różnicą, że w przedziale są jedynie dwa łóżka. Łóżka te są składane i umożliwiają w porze dziennej rozłożenie dwóch siedzeń, choć da się również mieć rozłożone górne łóżko i siedzenia na dolnym poziomie. Przedziały te posiadają własną kabinę prysznicową z WC oraz garderobę. Jakość wykonania zarówno po stronie stylistycznej jak i zastosowania i spasowania materiałów prezentuje wysoki poziom wykonania i można zakładać, że podróż w tych wagonach będzie należała do komfortowych. Natomiast pasażerowie poszukujący tańszej alternatywy kosztem komfortu, lub podróżujący na krótsze odległości mogą skorzystać ze slipetek. Ten mało znany w Polsce typ wagonów przewiduje we wnętrzu zabudowę siedzeń umożliwiających ich rozłożenie do pozycji półleżącej. To w połączeniu z odpowiednio rozplanowanym oświetleniem daje możliwość w miarę komfortowego snu.

Teoretycznie taki układ jest wystarczający, jednak doświadczenia niemieckie oraz prowadzone w Polsce badania wykazują dużą grupę pasażerów zainteresowanych odbywaniem podróży w kuszetkach, których w standardowym pociągu Talgo brakuje. Jednak jak zostanie rozplanowane wnętrze jest zapewne kwestią zamawiającego. W każdym bądź razie możliwe jest, że w niedalekiej przyszłości spotkamy się z wagonami Talgo również w Polsce.

Na terenie targów InnoTrans można było również obejrzeć kolejny z przełomowych produktów Talgo. Była nią lokomotywa L-9202, która jest pierwszą lokomotywą na świecie ze zmiennym rozstawem kół oraz prędkością maksymalną 260 km/h. W pojeździe zastosowano sprawdzone już rozwiązania z Talgo 250 oraz zwiększono nieco prędkość maksymalną dla osiągnięcia większego medialnego wydźwięku. Lokomotywa może służyć zarówno jako ciągnąca szybkie składy pasażerskie różnego typu na różnym rozstawie szyn jak również do ciągnięcia pociągów towarowych. Jednak z racji niskiej zainstalowanej mocy (jedynie 3,2 MW) pociągi towarowe będzie prowadziła jedynie w trakcji ukrotnionej. Powodem ku takiemu ograniczeniu mocy jest kwestia zestawów kołowych ze zmiennym rozstawem kół, który jeszcze nie jest do końca rozwinięty.

L-9202 podstawowe dane techniczne

 

Talgo dalej inwestuje w swój rozwój i rozwój posiadanych technologii. Nadal w fazie projektów znajduje się skład Talgo 22, o którym wspominaliśmy już na łamach InfoRail podczas opisywania konstrukcji wagonów piętrowych. Jednak obecnie bliższym realizacji jest projekt pociągu dużej prędkości, ze zmiennym rozstawem kół dla prędkości maksymalnej 300 km/h. Pociąg ten będzie przełomowy pod wieloma względami, ponieważ producent zapowiada, że będzie to pociąg z tradycyjnymi wózkami dwuosiowymi. Jeżeli tak się stanie będzie to pierwszy skład Talgo, który odszedł od technologii, która zapoczątkowała działalność tej firmy. Pozwala to również na spekulacje odnośnie granic technologicznych dla pojedynczych zestawów kołowych na prędkość 330 km/h dla składów ze stałymi kołami oraz 250 km/h dla składów ze zmiennym rozstawem kół. Jednak jak będzie wyglądał przyszły pojazd zobaczymy w niedalekiej przyszłości.