SKM Praga – Kladno

Koleje czeskie poszły innym torem rozwoju od polskich. Elektryfikacja w Czechach miała znacznie mniejszy udział, niż miało to miejsce u nas. To doprowadziło do kuriozalnych sytuacji, gdzie w dużych miastach przez silnie zurbanizowany teren prowadzą niezelektryfikowane linie kolejowe. Jedną z takich jest trasa Praga –Kladno. Jednak w tym przypadku ten stan rzeczy ma się zmienić za sprawą budowy linii SKM w tej relacji.

 

Podstawowa linia wychodzi z czołowego dworca Masaryka w Pradze, zlokalizowanego w pobliżu dworca głównego, gdzie od stacji Praga Bubny prowadzi do Kladna. Linia pomimo faktu, że przechodzi przez środek zabudowy miejskiej jest niezelektryfikowana i co gorsza jednotorowa. To determinuje jej niską przepustowość. Coprawda od przystanku Hostivice istnieje druga odnoga prowadząca do dworca głównego, jednak również i ona jest bez elektryfikacji. Całości obrazu dopełnia fakt, że niedaleko od linii w dzielnicy Ruzyne znajduje się międzynarodowy port lotniczy. Z tych przyczyn już od dawna postulowano przebudowę tej linii do parametrów SKM oraz doprowadzeniem jej do lotniska. Linia do Kladna została wybudowana w 1830 roku jeszcze z trakcją konną i największą przebudowę przeszła w latach 1860-tych, kiedy zmieniono trakcję na parową. Od tego czasu linia przechodziła jedynie prace rekonstrukcyjne i zastąpienie trakcji parowej przez spalinową. Z tych przyczyn trasa oprócz jednotorowego charakteru i braku elektryfikacji odznacza się również ciasnymi łukami determinującymi niską prędkość. Jasnym jest więc, że trzeba coś z tym zrobić, a problem kiepskiego połączenia miasta z lotniskiem jest tutaj kluczowym. Tuż po zmianie systemowej przeprowadzono wiele studiów wykonalności, gdzie rozważano również możliwość budowy metra do lotniska. jednak według tych studiów realizacja tego połączenia jako kolejowe będzie aż o 66% skuteczniejsza od budowy metra. Jednak mimo tego przez długi okres czasu nie udało się znaleźć drogi do realizacji. Dopiero w listopadzie 2007 roku zostało podpisane porozumienie między przedstawicielami Ministerstwa Komunikacji, Magistratu miasta Praga, dzielnicy Praga 6 oraz przedstawicielami Středočeského kraje. Inwestycja miałaby zostać zakończona do 2013 roku. Cały projekt został podzielony na trzy etapy, które mogą być realizowane po zakończeniu poprzedzającego. Realizacja pierwszego etapu zajmie około 3 lata i będzie kosztować około 15 mld koron czeskich. Drugi etap ma przebiegać równocześnie z realizacją pierwszego tak aby oba te etapy otworzyć jednocześnie. Koszty drugiego etapu są szacowane na około 5 mld koron czeskich.

Pierwszy etap , zaznaczony kolorem zielonym obejmuje najważniejszy etap inwestycji. Na etap ten składa się przebudowa istniejącego szlaku na odcinku Praga dw. Masaryka –Bubny, następnie zakłada całkowitą przebudowę trasy Bubny –Ruzyne, a ostatni odcinek od Ruzyne do Lotniska powstałby od podstaw. Cała trasa ma długość 20,3km, ma być zelektryfikowana i dwutorowa, przystosowana do prędkości maksymalnej 80km/h (obecnie 40km/h). Czas przejazdu tego odcinka ma wynosić 26,5 minuty, a pociągi mają kursować co 10 minut. Na odcinku tym znajdzie się 9 stacji i przystanków wliczając w to stację początkową. Na całej trasie zostaną zainstalowane nowoczesne urządzenia zabezpieczania i sterowania ruchu kolejowego.

  

  

Etap pierwszy zaczyna się na dworcu Masaryka w Pradze, który przechodzi obecnie prace rekonstrukcyjne. Dla celów SKM dworzec zostanie rozszerzony i przebudowany. Następnie trasa wiedzie przez rzekę Vltava za pomocą zabytkowego już wiaduktu zaprojektowanego przez inżyniera Negrelli, który pochodził z Włoch, jednak w czasach Austro-Węgier nie było to żadnym wyjątkiem. Zaraz za wiaduktem tory docierają do stacji Praga –Bubny. Podczas modernizacji stacja zostanie znacznie zredukowana do jedynie czterech torów z krawędziami peronowymi. Najprawdopodobniej będą dwa boczne perony jednokrawędziowe oraz jeden środkowy dwukrawędziowy. Perony zostaną dodatkowo dosunięte do wejścia do stacji metra Vltavskáaby usprawnić przesiadki między SKM a metrem i tramwajami.  Za stacją Bubny zaczyna się faktyczna trasa do Kladna, która zostanie poszerzona do dwutorowej. Trasa poprowadzi na estakadzie, a na wspomnianym odcinku powstanie nowy przystanek Centrum Wystawowe, który będzie miał dwa jednokrawędziowe perony boczne. Przystanek powstanie nad ulicą Dukelských hrdinů. Następny odcinek przechodzi przez ciężkie warunki terenowe (wzgórza), dlatego zostanie wybudowany od podstaw, z opuszczeniem dotychczasowego torowiska. Nowa trasa poprowadzi dwoma jednotorowymi tunelami. Dzięki temu kolej opuści teren pomnika przyrody Královskáobora. Wschodnie portale tunelów zostaną zlokalizowane w pobliżu szkoły podstawowej na ulicy Umělecké, natomiast zachodnie znajdą się przy stadionie Sparty. Od strony zachodniej będą one połączone z kolejnym tunelem, tym razem wykonanym metodą odkrywkową, który kontynuuje aż do przystanku Dejvice. Tunele te stanowią największą zmianę trasy na odcinku etapu pierwszego.

 

 

Obecna stacja Praga Dejvice zostanie przebudowana w podziemny przystanek z dwoma przelotowymi torami, przy których znajdzie się dwukrawędziowy peron wyspowy. Podziemna stacja będzie miała bezpośrednie połączenie ze stacją metra Hradčanská, dzięki czemu znikną obecne przejścia przez ulicę. Dalej trasa SKM będzie podążać obecnym korytarzem linii kolejowej, jedynie zostanie dobudowany drugi tor oraz powstanie sieć trakcyjna. Następna stacja na trasie, czyli Praga Veleslavín zostanie przebudowana na przystanek najprawdopodobniej powstaną dwa boczne perony jednokrawędziowe. Nowy przystanek będzie posiadał poprawione dojścia do przystanków tramwajowych. Następnie trasa wkracza na obszar ogródków działkowych, gdzie planowane są łagodzenia łuków, mające pozwolić zwiększyć prędkość maksymalną. Powstanie również nowy przystanek Praga Liboc, która kiedyś funkcjonował lecz został zamknięty. Przystanek ten będzie posiadał dwa boczne perony jednokrawędziowe. Docieramy więc do stacji Praga Ruzyně, która zostanie przesunięta na zachód od ulicy Drnovskiej. Na stacji tej powstanie również LCS (Lokalne Centrum Sterowania) oraz tory odstawcze dla składów obsługujących linię.

 

  

Od tej stacji trasa na lotnisko odłącza się od istniejącej linii. Ten odcinek powstanie od podstaw wzdłuż ulicy prowadzącej do lotniska. W połowie odległości powstanie nowy przystanek DlouháMíle, który zostanie wybudowany w miejscu krzyżowania się ulic Europejskiej i Do lotniska. Będzie on posiadał perony boczne jednokrawędziowe.  Przystanek ten ma służyć jako punkt Parkuj i Jedź. Ma on pozwolić na pozostawienie samochodu przed lotniskiem lub też przed udaniem się do centrum miasta. Z tego powodu powstanie wokół niego duży parking dla samochodów. Do tego przystanku będą docierały również autobusy oraz w przyszłości tramwaje. Tramwaje mają kursować po nowej trasie z DivokéŠárky przez osiedle Dědina do starego lotniska. Za tym przystankiem trasa idzie w płytkim tunelu wykonanym metodą odkrywkową aż do terminalu południe lotniska. Przystanek na lotnisku będzie posiadał jeden środkowy peron dwukrawędziowy.

 

Drugi etap modernizacji przewiduje przebudowę odcinka długości około 20km Praga Ruzyne –Kladno. Etap ten przewiduje dobudowę drugiego toru na całej długości, wraz ze zmianą profilu trasy aby umożliwić zwiększenie prędkości maksymalnej z obecnych 80-100km/h do docelowych 120km/h. Trasa ma zostać zelektryfikowana prądem stałym o napięciu 3kV, czyli takim jak w całym węźle praskim. Na przystankach i stacjach mają zostać wybudowane perony, jednak na chwilę obecną nie określono ostatecznej ilości przystanków. Czas przejazdu tego odcinka ma wynosić 15 minut. Oznacza to skrócenie czasu jazdy na trasie Kladno –Praga o 26% oraz 16% w kierunku przeciwnym. Trasa wychodzi ze stacji Praga  Ruzyně  i kontynuuje po obecnej trasie do miejscowości Hostivice, gdzie przewiduje się utworzenie przystanku. Następnie trasa kieruje się do stacji Jeneč. Na odcinku tym przewiduje się również utworzenie przystanku Hostivice-Jeneček. Odcinek ten zostanie przebudowany i ułożony w nowej pozycji. Obecny przystanek Jeneč zostanie przesunięty nieco na północ, gdzie zostanie wybudowana nowa stacja.

 

 

Dalej trasa będzie wiodła po obecnym szlaku przez przystanek Pavlov aż do obecnej stacji Unhošť, która stanie się przystankiem określanym jako MaléPřítočno. W Kladnie powstanie nowy dworzec główny, który będzie miał dwa perony wyspowe z przejściem podziemnym łączącym je z budynkiem stacyjnym. Przy stacji powstanie również dworzec autobusowy. Na nowy dworzec wjedzie sie pociągiem za pomocą nowego odcinka, który pozwoli na eliminację istniejących obecnie ciasnych łuków. Na tym odcinku przewiduje się utworzenie przystanku PletenýÚjezd, mający obsługiwać pobliską strefę przemysłową. Następnie SKM ma jechać jeszcze dalej po trasie linii kolejowej Kladno – Kralupy nad Vltavou, aby obsłużyć przystanki Kladno město oraz Kladno Ostrovec, gdzie kończyłyby jazdę pociągi z Pragi.

Oprócz bazowego zadania składającego się z etapów 1 i 2 pierwotnie rozważano również etap 3, jednak jego realizacja jest obecnie mało realna. Mimo tego warto wspomnieć co ten etap przewidywał. Zakładał on stworzenie pętli przy lotnisku, która pozwalałaby na prowadzenie pociągów w kierunku stacji Jeneč lub Hostivice. Dzięki temu możliwe by było prowadzenie pociągów z Lotniska do dworca głównego w Pradze za pomocą tgz. Praskiego Semmeringu, który prowadzi przez Pragę Jinonice. Trasa ta miałaby głównie znaczenie do prowadzenia pociągów dalekobieżnych na przykład Ostrawa –Praga główna –Praga Lotnisko.  Pętla ta pozwoliłaby również na prowadzenie pociągów Praga dworzec Masaryka –Kladno przez Lotnisko. Jednak z racji zaniechania budowy niektórych części tuneli pod terminalem nie jest obecnie możliwe wybudowanie pętli wokół lotniska.

Podobnie jak w Polsce, również w Czechach bardzo dużo prowadzi się rozważań, a bardzo mało realizuje. Jednak to co się realizuje jest dopracowane i przynosi efekty ekonomiczne. SKM do Kladna była odkładana przez lata z dwóch przyczyn. Pierwszym były pomysły metra, które chciało obsługiwać lotnisko. Drugą była prowadzona budowa nowego połączenia dworca głównego w Pradze. Dlatego aby nie doprowadzić do całkowitego paraliżu miasta konieczne było przesunięcie w czasie tej inwestycji. Z tym wszystkim wiąże się kwestia finansowa. Inwestycja w nowe połączenie dworca głównego pochłania dużą ilość środków finansowych, dlatego po jej zakończeniu będzie możliwe rozpoczęcie budowy SKM do Kladna. Według wypowiedzi przedstawicieli władz inwestycja ma już zapewnione finansowanie i pozostaje jedynie poczekać na jej realizację. Z polskiego punktu widzenia warto pochwalić Czechów za zakres inwestycji. Budowa nowych tuneli i estakad jest ciężko wyobrażalna w Polsce, a gdy spojrzymy na wizualizacje przystanków, to ciężko wyjść z zachwytu. W Polsce wybudowanie prostego zadaszenia na głównej stacji węzłowej zdaje się przekraczać zdolności wykonawcze. W porównaniu z tym byle przystanek na SKM do Kladna prezentuje architekturę na wysokim poziomie estetycznym. Ciekawe kiedy w Polsce doczekamy się hal peronowych z prawdziwego zdarzenia przynajmniej na głównych dworcach.