Rozwój Kolei Regionalnych w Polsce
W ubiegły czwartek –22 lutego b.r. w warszawskim hotelu Kyriad, dzięki uprzejmości organizatora –MGG Conferences, uczestniczyliśmy w konferencji „Rozwój Kolei Regionalnych w Polsce”. Licznie przybyli na to spotkanie goście, reprezentujący m.in. przewoźników kolejowych i władze samorządowe wysłuchali kilku referatów, poświęconych zagadnieniom kolejowych przewozów osobowych, wykonywanych na szczeblu regionalnym, jak również podzielili się swoimi spostrzeżeniami na ten temat.
Konferencja prowadzona przez dziennikarkę „Rzeczpospolitej”–Agnieszkę Stefańską rozpoczęła się od wystąpienia Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Transportu –Mirosława Chaberka, który wskazał kierunki systematyzacji kolejowych przewozów pasażerskich w Polsce. W swoim wystąpieniu zapewnił on zebranych na sali, iż prace nad oddłużeniem kolei regionalnych w Polsce są na dobrej drodze, co w znacznym stopniu może przyczynić się do szybszego ich usamorządowienia. Podkreślił także, iż w 2007 roku PKP Przewozy Regionalne, wg uprzednich założeń, nie powinny ponieść strat. Minister zwrócił także uwagę na coraz lepszą współpracę samorządów z PKP. „Dotychczasowe doświadczenia współpracy pomiędzy wskazanymi powyżej podmiotami świadczą o tym, że samorządy lokalne w dużym stopniu nauczyły się kolei”. W swoim wystąpieniu Mirosław Chaberek dużo miejsca poświęcił także regulacjom prawnym Komisji Europejskiej w zakresie organizowania przewozów o charakterze usługi publicznej.
W imieniu PKP S.A. głos zabrała Maria Wasiak –Dyrektor Promocji i Spraw Społecznych. Nakreśliła ona jak wyglądało na przestrzeni ostatnich 4 lat finansowanie i organizowanie przewozów regionalnych w Polsce. Ponadto w swoim wystąpieniu przybliżyła stan i długość linii kolejowych w kraju, a także zagadnienie udostępniania ich samorządom. Poruszona została również kwestia współpracy władz lokalnych z PKP S.A. przy zarządzaniu i modernizacji dworców kolejowych.
Kolejne wystąpienia poświęcone były współpracy Spółki PKP Przewozy Regionalne z samorządami. Głos w tej sprawie zabrali Jarosław Kiepura –Członek Rady Nadzorczej PKP PR, Marek Nitkowski –Członek Zarządu, Dyrektor Handlowy PKP PR oraz Piotr Świątecki –Dyrektor Biura Spraw Senatorskich. Pierwszy z prelegentów nakreślił zadania, które stoją przez resortem transportu, Urzędami Marszałkowskimi i przewoźnikiem, a mające przyczynić się do poprawy jakości świadczonych usług i jednoczesnego zachowania miejsc pracy dla kolejarzy. Wskazał także wady i zalety spółek i kampanii kolejowo –samorządowych. Szczegółową analizę współpracy w/w podmiotów na przestrzeni lat 2001 –2006 przeprowadził Marek Nitkowski. Wskazał on m.in. szczegóły negocjacji umów czy zakupu nowego taboru (szynobusów). Piotr Świątecki omówił natomiast projekt ustawy o organizowaniu i wspieraniu transportu publicznego, przygotowywany na zlecenie Urzędu Transportu Kolejowego. Jak podkreślił prelegent akt ten ma określić zasady organizowania i wspierania przez organy administracji publicznej krajowego, publicznego, regularnego, lądowego, zbiorowego transportu pasażerskiego. Modele rynku kolejowych przewozów pasażerskich zaprezentował Marcin Borek, wskazując m.in. praktyczne problemy tworzenia spółek przewozów regionalnych, a także trzy warianty ich funkcjonowania –utrzymanie stanu obecnego, usamorządowienie oraz rynek konkurencyjny. Pozytywnym przykładem współpracy samorządów z koleją jest funkcjonowanie od ponad dwóch lat Kolei Mazowieckich. O sukcesach kierowanej przez siebie spółki opowiedziała przybyłym na konferencję jej Prezes –Halina Sekita. Prelegentka wskazała m..in. inwestycje taborowe i infrastrukturalne przeprowadzone przez przewoźnika w latach 2005-2006. Ważnym posunięciem Kolei Mazowieckich było uruchomienie nowych połączeń –sezonowych Warszawy z Gdynią i Nieporętem, czy w ostatnim czasie stolicy z Wieliszewem. Do tego modelu zarządzania przewozami regionalnymi chcieliby nawiązać przedstawiciele Wielkopolski –Wojciech Jankowiak i Jerzy Krygier. W swoim wystąpieniu zaprezentowali mocno zaawansowane plany powstania drugiej w Polsce spółki kolejowo –samorządowej Koleje Wielkopolskie. Podmiot ten miałby powstać przy udziale PKP Przewozy Regionalne i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. Zasadniczym celem przyświecającym realizacji tej idei jest przewóz osób transportem kolejowym na najwyższym poziomie z dostosowanym do potrzeb rozkładem jazdy i przejęcie pasażerów od innych (autobusowych i samochodowych) przewoźników. Według przedstawicieli Wielkopolski rozpoczęcie działalności nowego podmiotu ma nastąpić już w lipcu 2007 roku.
Ważnym aspektem funkcjonowania, organizowania i finansowania kolejowych przewozów regionalnych są problemy prawne. Omówiła je Katarzyna Dobkowska. W swoim wystąpieniu zwróciła uwagę m.in. na ważny obowiązek samorządów jakim jest konieczność podpisania umowy o organizowanie i dotowanie przewozów (umowa ramowa i wykonawcza). Olbrzymie znaczenie dla powstawania następnych spółek kolejowo –samorządowych mogą mieć w przyszłości pieniądze pochodzące z funduszy Unii Europejskiej. Także i ta tematyka została poruszona na czwartkowej konferencji. Omówił je Przemysław Gorgoł. W swoim referacie scharakteryzował budżet Unii Europejskiej dla sektora kolejowego na lata 2007 –2013 i finansowanie projektów kolejowych w ramach RPO. Nie zabrakło także wskazania najważniejszych wyzwań na najbliższe miesiące i podstawowych zasad wdrażania projektów unijnych.
Według uczestników konferencji powstanie spółek samorządowo –kolejowych może okazać się jedynym ratunkiem dla polskich kolei regionalnych. To właśnie podjęcie działań zmierzających do utworzenia nowych podmiotów w rezultacie doprowadzi, czego najlepszym przykładem są Koleje Mazowieckie, do powrotu pasażerów do transportu szynowego, zmiany jego wizerunku i poprawy jakości oferowanych usług. Transport kolejowy może być także dobrą promocją poszczególnych regionów. Uczestnicy konferencji stwierdzili jednogłośnie, że usamorządowienie kolei nie jest celem samym w sobie, lecz służy podniesieniu jakości usług kolejowych oraz jest zgodne z polityką Unii Europejskiej. Niech te kilka zdań podsumowania świadczą o tym, iż tematyka poruszona na czwartkowym spotkaniu jest niezwykle ważna. Z tego też powodu powrócimy do niej na łamach portalu InfoBus jeszcze niejednokrotnie. W kolejnych tygodniach szczegółowo zaprezentujemy wybrane zagadnienia usamorządowiania kolei regionalnych –aspekty prawne, finansowe i organizacyjne. Pokażemy także, że przy odrobinie dobrej woli z dwóch stron można stworzyć dobrze prosperujący podmiot, świadczący usługi na niezłym poziomie. Zaprezentujemy wreszcie plany powstania kolejnych regionalnych spółek kolejowo –samorządowych. Zapraszamy do lektury kolejnych artykułów poświęconych tematyce, która w niniejszym tekście została jedynie zasygnalizowana.
