Rozwój kolei kanadyjskich Canadian Pacific
Rozwój kolei kanadyjskich Canadian Pacific
Koleje kanadyjskie –Canadian Pacific (CP) –muszą sprostać wyzwaniom, które są stawiane przez rozległe terytorium, ekstremalne warunki klimatyczne i stromizny górzystych rejonów. CP operują na liniach kolejowych o długości blisko 30 000 km, na obszarze o długości ponad 4000 km. Kolej podporządkowana przewozom dóbr i materiałów masowych, prowadzona w otwartym, niezagospodarowanym terenie, ukształtowała się zupełnie odmiennie, niż blisko nam znane koleje europejskie.
Naciski na oś rzędu 300 kN (podczas gdy w Polsce maksimum to 225 Kn), kontenery przewożone piętrowo (nieosiągalne w europejskiej skrajni), pociągi o długości 90-142 wagonów –to tylko niektóre parametry charakteryzujące kanadyjskie koleje. Znacznie odmienne są też parametry lokomotyw. Popularna lokomotywa spalinowo-elektryczna General Electric AC4400CW jest osadzona na dwóch 3-osiowych wózkach i posiada moc 3,7 MW przy monstrualnej masie 190 t, przy czym na każdą oś przypada 31,6 t. Lokomotywy pracują w trakcji ukrotnionej –łączone po 3 lub 4 –i prowadzą pociągi 150-wagonowe o długości kilku kilometrów.
Problemami, z jakimi musiały się zmagać w ostatnich latach CP, były powodzie spowodowane przez wiosenne roztopy, przez co pociągi musiały kursować okrężnymi trasami. W parze z przejściowymi trudnościami klimatycznymi przyszedł kryzys gospodarczy. Aby sprostać nowym wyzwaniom, CP postawiły na niezawodność, informatyzację i efektywność. Przyjęto plan zakładający roczne inwestycje rzędu 50-80 mln dolarów kanadyjskich. W pociągach wprowadzono elektroniczne systemy nadzorujące stan wyposażenia oraz kontrolujące jazdę pociągu.
CP rokrocznie wydłużają długość składów. W latach 2008-2010 długość składu przewożącego węgiel wzrosła ze 124 do 129 wagonów, przewożącego potas –ze 124 do 142, drobnicowych –z 86 do 105, a kontenerowych –z 63 do 90. Oznaczało to przeciętny wzrost długości pociągu o 8%. Trend ten przyniósł ze sobą niespodziewane trudności, wynikające z ograniczeń technicznych istniejących układów hamulcowych. Rozwiązaniem okazały się hamulce elektropneumatyczne. Aby przystosować sieć kolejową do wydłużonych pociągów, dokonano modernizacji zachodniego korytarza (Vancouver –Calgary), linii północnej (Edmonton –Saskatoon –Winnipeg) oraz środkowowschodnich linii stanowych. W 2011 roku dostarczono 61 nowych lokomotyw GE AC4400, a plan obejmował kolejne 30 sztuk do połowy 2012 roku. W ciągu kolejnych 3-4 lat przewidziano zakup 100-150 lokomotyw za środki rzędu 175 milionów dolarów kanadyjskich. Aby usprawnić pracę kolei i zmniejszyć koszty, udoskonalono prace na „pierwszej i ostatniej mili”poprzez skrócenie prac rozrządowych. Uzyskano to dzięki zwiększeniu prędkości manewrów, ich uproszczeniu i przyrostowi efektywności wykorzystania personelu i pojazdów.
Stosowane obecnie elektroniczne technologie są następujące:
- rozmieszczanie mocy (Distributed Power –DP) –realizowane poprzez rozmieszczenie lokomotyw na całej długości składu, pomiędzy wagonami. Możliwość zdalnego sterowania lokomotywami jest przydatna przy długości składu rzędu 100 wagonów i większej. Wprawdzie technologia ta była stosowana od lat 60., jednak rozwiązania elektroniczne –GE Locotrol –pozwoliły ją udoskonalić, i uzyskać efektywną kontrolę nad siłami przyczepności, procesem hamowania i długością zatrzymania pociągu.
- symulowane przetaczanie pociągu (tran area marshalling – tram) – symulacja ruchu pociągu pozwalająca na uzyskanie optymalnych sił na sprzęgach międzywagonowych, uwzględniająca warunki topograficzne,
- system optymalizacji zużycia paliwa (fuel trip optimiser –FTO) –śledzi bieżącą prędkość pociągu i sugeruje maszyniście prędkość optymalną, dając potencjał redukcji zużycia paliwa na poziomie 6-8%,
- stop-start –technologia znana z hybrydowych samochodów osobowych,
- elektronicznie kontrolowane hamulce pneumatyczne (electronically controlled pneumatic brakes –ECP) –rozwiązanie zastosowano w pociągach pracujących na trasie o długości 2250 km, przebiegającej z kopalni w rejonie Golden do portów na brzegu Pacyfiku;uzyskano 5,4%-wielkości redukcję zużycia paliwa,
- komunikaty o zimnej pogodzie (cold weather speed protocol communicate) –wskazują załodze pociągu zalecaną prędkość, obliczaną na podstawie algorytmu uwzględniającego warunki pogodowe.
