Rodzina Velaro i najnowsze Velaro CN

Chiny stały się obecnie znacznym odbiorcą nowoczesnej technologii w tym i pociągów dużej prędkości. Po przedstawionych niedawno CRH-1, CRH-2 oraz CRH-4 przyszedł czas na przedstawienie CRH-3, którym jest zespół produkowany przez koncern Siemens i oferowany jako Velaro. Jednak Velaro ma swoje korzenie bezpośrednio w ICE3, natomiast pojazdy Velaro trafiły już na trzy rynki eksportowe. Dlatego też przedstawimy czytelnikom pokrótce genezę pojazdów rodziny Velaro

  

Wszystko musi mieć swój początek, a dla rodziny Velaro był to kontrakt z kolejami niemieckimi DB dotyczącymi dostawy nowej generacji pociągów dużej prędkości ICE. Diametralną zmianą było zrezygnowanie z tradycyjnej koncepcji budowy pociągów dużej prędkości jako głowic napędowych i wagonów środkowych na rzecz koncepcji EZT. W efekcie powstały składy określane jako ICE 3. Pociągi te to elektryczne zespoły trakcyjne serii 403 (ICE 3) oraz 406 (ICE 3M) składające się z ośmiu wagonów, gdzie wyposażenie trakcyjne i pomocnicze zabudowano pod podłogą EZT. Zespoły te okazały się być bardzo udanymi konstrukcjami i przez lata eksploatacji (pierwsze składy wyjechały w 2000 roku) głównym ich mankamentem okazała się zbyt mało wydajna klimatyzacja mająca problem schłodzić wnętrze w gorące dni. ICE są dopuszczone do prędkości maksymalnej 330km/h, która jest osiągana w przypadku dużego opóźnienia na linii dużej prędkości Frankfurt –Kolonia za zgodą dyspozytora. W normalnej eksploatacji osiągana jest prędkość 300km/h. Składy ICE 3 są przystosowanie jedynie do napięcia niemieckiego 15kV 16,7Hz, natomiast ICE 3M są wersją wielosystemową. ICE 3M mogą kursować pod napięciami 1,5 kV oraz 3kV prądu stałego jak też 15kV 16,7Hz i 25kV 50Hz prądu przemiennego. Zespoły ICE 3M docierają do takich miast jak Amsterdam, Bruksela czy Paryż. W tym ostatnim przypadku osiągają one prędkość 320km/h na nowej linii LGV Est we Francji. Łącznie do dnia dzisiejszego wybudowano 45 zespołów ICE 3, oraz 22 zespoły ICE 3M, z czego 4 należą do kolei holenderskich NS.

ICE3 i ICE 3M dane techniczne:

 

  

Zespoły Velaro E stały się pierwszym sukcesem eksportowym składów ICE. Fakt zmiany nazwy wynikał z praw autorskich do marki ICE, których właścicielem są koleje niemieckie DB. Dlatego też konieczne było poszukanie nowej nazwy handlowej, którą stało się określenie Velaro. W 2001 roku koleje hiszpańskie RENFE przyznały koncernowi Siemens kontrakt na dostawę 16 pociągów dużej prędkości Velaro dla obsługi nowej linii dużej prędkości długości 625 km z Madrytu do Barcelony. Natomiast w 2005 roku zamówiono kolejne 10 zespołów. Ponieważ na linii tej miała obowiązywać prędkość maksymalna 350km/h, więc zamówiono składy właśnie na taką prędkość. Co ciekawsze prędkości te udało się osiągnąć dzięki drobnym modyfikacjom w stosunku do pojazdów bazowych. Główne różnice to napięcie zasilania (jedynie 25kV 50Hz), zamontowanie systemu ETCS poziom 2 oraz całkowicie inne rozplanowanie i wyposażenie wnętrza mieszczącego 404 pasażerów. I to w zasadzie wnętrze przykuwa najwięcej zainteresowania, ponieważ RENFE zdecydowało się zamontować obrotowe siedzenia, dzięki którym przeważająca większość siedzeń jest zawsze ustawiona przodem do kierunku jazdy. Drugą ciekawostką jest zastosowanie aż trzech klas wagonowych. Pociąg został podzielony na klasy: Club (najwyższa), Preferente (średnia wyższa) oraz Turista. W klasie Club znajduje się sala konferencyjna jak i przedziały menedżerskie, a wszystko zamyka wysokiej klasy obsługa. Klasę Preferente można przyrównać do obecnej klasy pierwszej, natomiast Turista do drugiej. Dwie najwyższe klasy od trzeciej najniższej oddziela wagon określany mianem Cafeteria. W wagonie tym oprócz części gastronomicznej mieszczą się również pomieszczenia dla załogi. Ponieważ już w pierwowzorze występowały problemy z niedostateczną wydajnością klimatyzacji, więc jasnym było, że dla Hiszpanii będzie konieczne jej udoskonalenie. Jej wydajność została zwiększona o 25% i ma utrzymywać właściwą temperaturę wewnątrz nawet przy upałach rzędu 50 stopni Celsjusza. Dokonano również rozdzielenia klimatyzacji kabiny maszynisty od reszty pociągu.

Velaro E dane techniczne:

 

Po sukcesach na rynku Hiszpańskim przyszło bardziej skromne zamówienie z Rosji reprezentowane przez największego przewoźnika RŻD. Projekt zakłada dostarczenie 8 zespołów, które zostaną dostosowane specjalnie do warunków Rosyjskich. Specyficznym jest tutaj większa dopuszczalna szerokość wagonów, inny rozstaw szyn 1520 mm, inne systemy zasilania (3kV i 25kV 50Hz) oraz zabezpieczania ruchu kolejowego. Zespoły mają być dostarczane jako jednonapięciowe 3kV oraz dwunapięciowe. Pociągi mają zostać dodatkowo ocieplone i wyposażone tak aby wytrzymały srogie radzieckie zimy. Zmianie uległa również wysokość podłogi, która wynosi 1360 mm nad główką szyny, natomiast zespół został przystosowany do obsługi wyłącznie wysokich peronów o wysokościach 1100 mm lub 1300 mm nad główką szyny. Wysokości te to również efekt specyfiki szerokiego toru. Kolejną specyfiką Velaro RUS jest zastosowanie szerszego pudła, w efekcie czego tak w klasie 1 jak i 2 siedzenia ułożono w układzie 2+2. Zespoły te mają kursować na trasie Moskwa –St. Petersburg oraz Moskwa –Niżny Nowogrod. Pociągi te podobnie jak jego poprzednicy będą wykonane z aluminium. Pierwszy zespół odbywa już jazdy testowe w Rosji.

Velaro RUS dane techniczne:

Po tych kontraktach przyszło kolejne ważne zamówienie, tym razem z Chin. W listopadzie 2005 roku podpisano kontrakt pomiędzy koncernem Siemens, a chińskim Ministerstwem Kolei na dostawę 60 nowych pociągów dużej prędkości mogących rozwijać 300km/h. Pociągi te zostaną wprowadzone na trasę Pekin –Tianjin, jednak w momencie gdy ilość składów ulegnie zwiększeniu pojawią się one również na innych trasach. Docelowo mają one obsługiwać nową linię dużej prędkości Pekin –Szanghaj, gdy już zostanie wybudowana. Pociągi Velaro dla Chin zostały oznaczone jako Velaro CN i wywodzą się one bezpośrednio z poprzednich modeli. Z racji szerszej skrajni zastosowano szersze pudła wagonów z wersji Velaro RUS, jednak wózki to już tradycyjna normalnotorowa konstrukcja. W efekcie wysokość podłogi wraca do tradycyjnych 1260mm. Dzięki szerszym pudłom udało się zastosować tradycyjny dla Chin układ 2+2 w klasie pierwszej oraz 2+3 w klasie drugiej. Z tych przyczyn skład mający taką samą długość jak ICE 3 czy Velaro E oferuje aż 601 miejsc siedzących.

Zespół mający osiem wagonów został podzielony na dwie klasy wagonowe, przy czym klasa pierwsza zajmuje jedynie jeden wagon, choć ma trzy przedziały. Cechą charakterystyczną Velaro jest szklana ściana oddzielająca przedział pasażerski od kabiny maszynisty. W ICE wprowadzono w tym miejscu siedzenia pozwalające patrzeć na trasę. Podobnie zrobiono w Velaro CN, gdzie na końcach składów znajduje się mały przedział widokowy klasy 1. Dalsza część tych wagonów ma klasę drugą. W środku zespołu umieszczono wagon klasy pierwszej, przystosowany również do przewozu osób niepełnosprawnych. za tym wagonem znajduje się wagon barowy, który zajmuje połowę wagonu. Resztę zajmuje przedział klasy drugiej. W klasie pierwszej zabudowano system audio wizualny, który może zostać wykorzystany do nadawania programów dla pasażerów. Składa się on z dużych wyświetlaczy LCD oraz gniazdek audio z których za pomocą słuchawek można słuchać dźwięku do emitowanego obrazu lub jednego z innych kanałów audio. W przypadku Velaro CN zastosowano taką samą moc jak w Velaro E, czy ICE 3. Zainstalowano również system zabezpieczania i kontroli ruchu pociągów, który bazuje na europejskim standardzie ETCS. We wnętrzu zabudowano również system informacji pasażerskiej o trasie przejazdu i obsługiwanych właśnie przystankach. Pociągi w Chinach otrzymały oznaczenie CRH-3, gdzie pierwsze 3 zespoły zostały wykonane w Niemczech, w zakładzie w Krefeld, natomiast pozostałe 57 zespołów zbuduje w Chinach CNR Tangshan Locomotive &Rolling Stock Works. Z czego pierwsze trzy składy wyprodukowane w Chinach powstaną z części dostarczonych z Europy, natomiast dalsze mają już powstać na podstawie licencji, która jest typowym rozwiązaniem w Chinach. Transfer technologii jest tutaj kluczowym sukcesem kontraktu.

Velaro CN dane techniczne:

 

 

Pociągi Velaro to obecnie już dosyć liczna rodzina, która występuje w czterech regionach Świata. Bardzo dobrze widać tutaj możliwość dostosowania oferty do potrzeb pomimo faktu, że Velaro nie było projektowane jako typowo modułowe rozwiązanie. Porównując poszczególne parametry widać również jak bardzo różnią się koleje na świecie. Szersze tory i wyższe perony w Rosji, standardowe tory i szersze pudła w Chinach czy standardowe tory z niskimi peronami i węższymi pudłami w Europie. Do tego różne systemy zasilania, zabezpieczania ruchu itd. To wszystko pokazuje jak bardzo świat jest zróżnicowany i co sprawia go tak naprawdę interesującym.