Plany taborowe PKP Cargo

Tabor PKP Cargo jest sporadycznym gościem na łamach inforail.pl, jednak dzięki poprawie sytuacji finansowej spółka ogłosiła dosyć rozbudowane plany modernizacyjne, które warto szerzej opisać.

Efektem dosyć frywolnego prowadzenia procesu komercjalizacji PKP w spółce PKP Cargo zdeponowano tabor nie tylko potrzebny do wykonywania przewozów towarowych ale również wszelakie rezerwy i maszyny faktycznie potrzebne w PR. Efektem takiego podziału spółka wylądowała z niesamowitym naddatkiem środków trakcyjnych, co pozwalało na „rabunkową”politykę polegającą na maksymalnym wyeksploatowaniu a następnie kasacji. Przykładowo w samym roku 2009 dokonano kasacji 62 lokomotyw przy zerowych zakupach nowych maszyn. Jednak prowadzenie takiej polityki nie jest możliwe w nieskończoność, dlatego pojawiają się coraz liczniejsze modernizacje.

Tabor będący na stanie PKP Cargo w 2009 roku bez lokomotyw muzealnych

Źródło: Raport roczny PKP Cargo

Już pierwszy rzut oka na zestawienie mówi jasno za siebie, PKP Cargo nadal bazuje na taborze wyprodukowanym w PRL a jedyne nowoczesne pojazdy to kilka sztuk leasingowanych elektrowozów. Z jednej strony można to uznać za zacofanie lecz z drugiej nowoczesne lokomotywy o mocy 6 MW mają zbyt duży pobór mocy i z tego powodu maszyny o mocy 3- 4 MW są najbardziej optymalne. Dodatkowo warto zauważyć, że nadal występuje olbrzymi naddatek liczby maszyn. Przykładowo 45 lokomotyw ET40 oraz 46 maszyn ET42 jest już od dwóch lat „odstawionych do rezerwy strategicznej”, z serii ET21 jest wykorzystywane zaledwie kilka sztuk, natomiast EU06 została w ostatnim roku „scięta”do zaledwie trzech egzemplarzy. Jeżeli do tego dodać szereg odstawionych innych lokomotyw elektrycznych możemy uznać, że w ruchu wykorzystywane jest maksymalnie 60% posiadanych lokomotyw elektrycznych. Znacznie gorzej sytuacja wygląda w zakresie lokomotyw spalinowych, gdzie zaledwie z 40 % maszyn będzie faktycznie wykorzystywanych liniowo. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na znajdujące się na inwentarzu wiekowe maszyny SM30, które mają już ponad 40 lat i nie przedstawiają żadnej większej wartości, choć nadają się do lekkich prac manewrowych. Podobnie jest w przypadku maszyn SM03, które choć równie wiekowe, to jednak nadają się do przetoków chociażby w lokomotywowniach. Znajdujące się na inwentarzu dwie sztuki SM32 raczej na pewno są odstawione i nie będą przywrócone do ruchu. „Zmierzch”zaczyna już przeżywać seria ST43, która jest powoli wystawiana na sprzedaż. Pozostałe serie w mniejszym lub większym zakresie są nadal eksploatowane, choć w niedalekiej przyszłości obejmą je dosyć duże programy modernizacyjne.

W zakresie modernizacji lokomotyw elektrycznych przez lata nie prowadzono żadnych bardziej znaczących inwestycji. Jedyną „jaskółką”(oczywiście nie czyniącą wiosny) była prototypowa modernizacja lokomotywy serii ET22 z unowocześnieniem układu napędowego. ET22-2000 doczekała się zamówienia na seryjną modernizację 49 maszyn, jednak ostatecznie kontrakt zakończył się na 47 lokomotywach z możliwością wznowienia modernizacji w późniejszym okresie, która objęłaby do 75 maszyn. Natomiast niedawno PKP Cargo zleciło ZNLE modernizację 24 lokomotyw serii EU07, jednak zakres zmian jest minimalny i mniej więcej odpowiada zmianom wprowadzonym w lokomotywie dla PKP PR jedynie jedna zmodernizowana maszyna ma zostać wyposażona w elektroniczny zadajnik jazdy (czyli rozwiązanie zbliżone do ET22-2000. Jednak prawdziwym przełomem w tym zakresie będzie dopiero wprowadzenie silników asynchronicznych oraz rozruchu częstotliwościowego. Nad prototypową modernizacją jednej maszyny dla PKP IC pracuje podobno ZNTK Oleśnica, jednak brak jest obecnie szczegółów na ten temat. Zważywszy na fakt, że po takiej modernizacji lokomotywa czteroosiowa osiągałaby moc 3 MW (mniej więcej tyle ile ET22, natomiast podobne rozwiązanie dla ET22 zwiększyłoby jej moc do około 5 MW więc w niedalekiej przyszłości można oczekiwać większych działań modernizacyjnych w zakresie lokomotyw elektrycznych.

Jednak znacznie bardziej wymagające są lokomotywy spalinowe, które obecnie są w większości wyeksploatowane i wymagają kosztownych remontów. Najstarszą modernizację prezentuje 25 maszyn ST44 serii 1200, które przeszły kompleksową metamorfozę i choć z zewnątrz przypominają jeszcze swój pierwowzór, to już wewnątrz przeszły całkowitą przemianę. Dodatkowo w najbliższym czasie PKP Cargo planuje dokonać modernizacji kolejnych 26 maszyn tego typu.  Innym bardzo udanym zabiegiem była modernizacja lokomotyw SU45 na wariant towarowy ST45. Również tutaj wymianie poddano najbardziej wymagające tego komponenty jak silnik spalinowy i resztę wyposażenia wnętrza. W 2008 roku PKP Cargo zamówiło 20 takich maszyn, natomiast niedawno podpisano kolejną umowę, tym razem na 15 dodatkowych. Oprócz tego PKP Cargo planuje dokonać modernizacji 19 lokomotyw typu SU46 na wariant towarowy ST46 z dodatkowym dopuszczeniem do ruchu w Niemczech. Prototypowa lokomotywa wykonana przez Pesę ma wyjechać na tory w czerwcu bieżącego roku. W ramach modernizacji wymieniony zostanie pierwotny silnik i zostanie zastąpiony przez jednostkę produkcji MTU o mocy 1,8 MW. Oprócz tego planowane modernizacje będą również obejmowały lokomotywy manewrowe, gdzie prototypowe modernizacje maszyn serii SM42 zostały zaprezentowane już w 2009 roku, natomiast nieco później w Newagu zamówiono podobną modernizację 20 lokomotyw. Dodatkowo niedawno PKP Cargo ogłosiło przetarg na modernizację 100 maszyn SM42, które to zamówienie ponownie zyskał Newag. Po zakończeniu tych modernizacji rozważana jest przebudowa 10 lokomotyw serii SM48. Patrząc na to zestawienie widać bardzo wyraźnie, że PKP Cargo nie planuje żadnych modernizacji w serii ST43, która z racji swojego wieku klasyfikuje się już do kasacji, choć jeszcze 10 lat temu rozważano możliwość eliminacji serii ST44 właśnie dzięki serii ST43. Ostatecznie los potoczył się inaczej i seria ST44 jako znacznie nowsza jest poddawana modernizacji, natomiast ST43 zastępowana dzięki serii ST45… .

Tak pokrótce przedstawiają się aktualne plany PKP Cargo, z czego większość została już wdrożona w formie zamówień, które najprawdopodobniej zostaną zrealizowane jeszcze przed lub w trakcie prywatyzacji spółki, więc są małe prawdopodobieństwa ich zmiany. Natomiast jak potoczą się losy u już nowego właściciela przekonamy się w niedalekiej przyszłości.