PKP Intercity pozytywnie ocenione przez NIK

NajwyższaIzba Kontroli oceniła pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości,skontrolowaną działalność PKP Intercity S.A. w latach 2011-2013. Jako kolejowy przewoźnik pasażerski spółkaspecjalizowała się w krajowych i międzynarodowych przewozach dalekobieżnych.Pociągi spółki kursowały głównie między dużymi miastami oraz dowoziły pasażerówdo popularnych ośrodków turystycznych. Spółka umożliwiała ponadto podróże doeuropejskich metropolii. W ramach prowadzonej działalności uruchamiałacodziennie kursy ponad 300 składów, w tym pociągi kategorii Express InterCity(EIC) oferujące wysoki standard podróży, jak również pociągi TLK (Twoje LinieKolejowe), które miały dawać podróżnym maksimum zadowolenia, przy możliwieniskiej cenie za przejazd.

W 2012 r.przewiozła ponad 35 mln pasażerów. Prowadziła szerokie działania w zakresiemodernizacji taboru, w tym dokonała m.in. zakupu 20 składów zespolonych ?Pendolino?,umożliwiających uzyskiwanie prędkości od 220 do 250 km/godz., których terminwdrożenia (pod markę EIC Premium), miał nastąpić w grudniu 2014 r.

Podstawę do sformułowania ocenyNIK stanowią ustalenia kontroli, które wykazały, że spółka podejmowała, wlatach 2010 ? 2013 (I półrocze), działania polegające na:

– pozyskiwaniu i wykorzystywaniu środków finansowych zUnii na zakup oraz modernizację taboru kolejowego;

– zintensyfikowaniu prac związanych z uzyskaniem od PKPS.A. składników mienia niezbędnych do prowadzenia działalności (zapleczy: technicznych,utrzymaniowo – naprawczych, magazynowo – biurowych oraz stacji postojowychwagonów pasażerskich);

– przeprowadzaniu w 2010 r. inwentaryzacji środków trwałychzgodnie z wymogami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości108 oraz InstrukcjiIC-F6 o inwentaryzacji w PKP Intercity S.A.;

– zakwalifikowaniusprzedaży majątku zbędnego dla działalności, do kluczowych inicjatywnaprawczych w ?Programie restrukturyzacji PKP Intercity S.A.?,realizowanym do końca 2011 r. oraz deklaracji kontynuacji ww. działańoptymalizacyjnych w ?Strategii na lata 2013?2015 z perspektywą doroku 2020?.

Wpływ na powyższą ocenę miałystwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości, które dotyczyły:

– wdrożenia do realizacji zadań określonych w ?StrategiiPKP Intercity na lata 2013?2015 z perspektywą do roku 2020? oraz ?Planiefinansowym PKP Intercity S.A. na lata 2013?2020?, bez zatwierdzeniatych dokumentów przez Walne Zgromadzenie;

– nieterminowego i niedostatecznego realizowania zadaniainwestycyjnych ustalonych w rocznych planach rzeczowych na lata 2010?2013 r.;

– przekraczania planowanego, na lata 2010-2011, poziomuzatrudnienia i wynagrodzenia;

– nieposiadaniaprocedur wewnętrznych, ustalających zasady sprzedaży nieruchomości zbędnych dlaprowadzonej działalności.

NajwyższaIzba Kontroli zwraca przy tym uwagę, że PKP Intercity S.A. dokonała zakupu pociągówPendolino, których cena z uwagi na posiadane parametry jest znacznie wyższa od ceny pociągów uzyskujących maksymalnąprędkość do 200 km/godz., pomimo nieprzystosowania w przeważającej mierzeinfrastruktury kolejowej do uzyskiwania wskazanych parametrów. Szerzej na tentemat pisaliśmy wczoraj.

Szczegółowe ustalenia

Najwyższa Izba Kontroli oceniłapozytywnie działalność jednostki kontrolowanej w zakresie pozyskiwania iwykorzystywania środków finansowych z Unii Europejskiej. Łączna wartość wdrożonychprzez PKP Intercity S.A., w latach 2010-2013 r., projektów z udziałem środkówunijnych, wyniosła 5.521.512 tys. zł.

Pozytywnie, mimo stwierdzonychnieprawidłowości, oceniona została działalność w zakresie:

– gospodarowania mieniem;

– wypracowywania i realizacji strategii orazwieloletnich planów działalności;

– realizacjirocznych planów rzeczowych i finansowych oraz pozyskiwania;

Łączna wartość zadań, odktórych realizacji spółka odstąpiła, w latach 2010-2013, wyniosła 669.851,2tys. zł, a łączna wartość zadań, które wykonano z opóźnieniem 157.980,5 tys. zł.

W latach 2010-2012, nastąpiłwzrost zadłużenia spółki, z 302.261,9 tys. zł do 529.420,2 tys. zł, który byłwynikiem realizacji zadań założonych w planach inwestycyjnych.

We wskazanym okresie spółkautrzymywała wysokość zadłużenia i zobowiązań długoterminowych na poziomieakceptowanym przez współpracujące z nią instytucje finansowe.

Najwyższej Izby Kontrolistwierdziła, że wdrożone przez PKP Intercity S.A. działania restrukturyzacyjne(dot. m.in. racjonalizacji polityki cenowej, optymalizacja wykorzystaniataboru, redukcji kosztów energii trakcyjnej, dostępu do linii kolejowych) niedoprowadziły do znaczącej poprawy sytuacji ekonomicznej PKP Intercity S.A.,czego wyrazem było nieosiągnięcie przez Spółkę założonych pozytywnych wynikówfinansowych i poniesienie strat w badanym okresie. Spółka, w latach 2010 ? 2013,uzyskała ujemne wyniki finansowe w wysokości: – 137.217,9 tys. zł w 2010 r., -72.834,8 tys. zł w 2011 r., – 20.128,2 tys. zł w 2012 r. oraz – 28.491,8 tys. zł,wg stanu na 30.09.2013 r.

Wg wyjaśnień Prezesa ZarząduPKP Intercity S.A. zasadnicze przyczyny wskazanych strat to:

– spadek popytu na kolejoweprzewozy pasażerskie, spowodowany czynnikami niezależnymi od spółki, a wszczególności szerokim zakresem prowadzonych przez PKP PLK S.A. prac remontowo-modernizacyjnych;

– niedobór rekompensaty wypłacanejprzez Skarb Państwa jako zamawiającego usługi publiczne w zakresie kolejowychprzewozów pasażerskich międzywojewódzkich i międzynarodowych, spowodowanyustaleniem zbyt niskiego limitu tej rekompensaty w ustawach budżetowych dot.poszczególnych lat;

– wzrostkosztów finansowych związanych z obsługą kredytów i obligacji wyemitowanychprzez spółkę, które to kredyty służyły sfinansowaniu bardzo szerokiego programumodernizacji i zakupu nowoczesnego taboru;

Ustalenia dokonane w ramach kontroli wykazały ponadto, że:

– PKP Intercity S.A. poniosła, w latach 2008?2010,wydatki w kwocie 4.778,4 tys. zł., związane z przygotowaniami do prywatyzacji.Jednak w związku z podjętą przez właściciela (PKP S.A.) decyzją o nieprzystąpieniudo upublicznienia akcji spółki oraz zmianą jej sytuacji finansowejprzeprowadzone analizy są obecnie nieaktualne.

– wlatach 2010-2013 siedmiu członkom Zarządu oraz Rady Nadzorczej PKP IntercityS.A. wypłacone zostały odprawy i odszkodowania z tytułu odwołania z zajmowanegostanowiska przed upływem kadencji, związane z zakazem podejmowania przez teosoby działalności konkurencyjnej wobec spółki. Łączna wartość ww. odpraw iodszkodowań wypłaconych członkom Zarządu oraz Rady Nadzorczej wyniosła ok.1.211 tys. zł.

W uchwale nr 5/2009 WalnegoZgromadzenia z dnia 15.01.2009 r. zagwarantowano Prezesowi i pozostałym członkomZarządu PKP Intercity S.A. prawo do otrzymania odpraw, w przypadku rozwiązaniaprzez Spółkę umowy o pracę z innych przyczyn niż naruszenie podstawowych obowiązkówwynikających ze stosunku pracy, w wysokości:

– jednokrotności wynagrodzenia,obliczonego jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy ? po upływie jednorocznegookresu zatrudnienia, na stanowisku Prezesa lub członka Zarządu PKP IntercityS.A. a także prezesa lub członka zarządu: PKP S.A., spółki utworzonej napodstawie ustawy o PKP oraz spółki, w której PKP S.A. lub spółka zależna od PKPS.A. dysponuje większością głosów na Walnym Zgromadzeniu/ ZgromadzeniuWspólników,

– trzykrotności wynagrodzenia,po upływie trzyletniego okresu zatrudnienia jako Prezesa lub członka ZarząduPKP Intercity S.A. a także jako prezesa lub członka zarządu w ww. podmiotach.

NajwyższaIzba Kontroli ocenia negatywnie, przyjęte w tej uchwale zasady wypłacaniaodpraw Prezesowi i członkom Zarządu Spółki, które powinny być uzależnione wyłącznieod okresu pracy w PKP Intercity S.A. Rozszerzenie tego okresu o czaszatrudnienia również na stanowisku prezesa lub członka zarządu w PKP S.A. lubpowiązanych kapitałowo spółkach nie znajduje bowiem uzasadnienia.

„