Numery peronów do likwidacji?

Posłanka Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska chciałaby likwidacji podwójnej numeracji (torów i peronów) na rzecz podawania jedynie informacji o numerze toru. Sprawa dotyczy stosowania na dworcach kolejowych podwójnej numeracji, tj. oznaczenia liczbą zarówno peronu, jak i toru kolejowego. Wraz z przejęciem przez PKP Polskie Linie Kolejowe SA odpowiedzialności za informację pasażerską 15 grudnia 2013 r. wprowadzony został jednolity standard zapowiedzi uzgodniony z przewoźnikami i uwzględniający normy Unii Europejskiej. Dzięki temu podróżni otrzymują jednolite i czytelne informacje na temat odjeżdżających pociągów. Kontynuowany będzie również proces ujednolicania oznakowania na dworcach i peronach (jednakowe tablice z oznaczeniami m.in. numerów peronów, nazw przystanków oraz stacji kolejowych). Pomimo ogłoszenia wszystkich wprowadzanych zmian pominięta została jedna z ważniejszych kwestii, a mianowicie zlikwidowanie stosowania podwójnego oznaczenia, tj. numerów peronów i numerów torów, w komunikatach wygłaszanych przez głośniki na dworcach kolejowych i zastąpieniem go jednolitym stosowanym od dawna w większości krajów UE oznaczaniem jedynie numerów torów. Stosowanie w Polsce podwójnych oznaczeń numerycznych –osobno dla toru osobno dla peronu –jest wielkim utrudnieniem dla podróżnych. Sprawą posłankę Sekułę-Szmajdzińską zainteresował kierownik pociągu, który na co dzień styka się z problemami wynikającymi z podwójnej numeracji, informuje, iż największe problemy z tym mają obcokrajowcy oraz ludzie starsi. Osoby w podeszłym wieku, słysząc dwie liczby w komunikacie podawanym przez głośniki dotyczącym zapowiedzi pociągu, często nie są w stanie poprawnie tego komunikatu zinterpretować i w efekcie wsiadają do niewłaściwego pociągu.

Problem ten poruszał w swoich wypowiedziach Steffen Möller –niemiecki aktor, kabareciarz i pisarz mieszkający od wielu lat w Polsce. On sam otrzymuje wiele sygnałów od obywateli niemieckich, a także od przedstawicieli innych państw UE podróżujących polskimi pociągami, którzy czują się zagubieni, gdy przychodzi im korzystać z polskich dworców i pociągów. Dla turysty z zagranicy największym utrapieniem jest sam fakt, że słyszy on dwie różne liczby: jedna to oznaczenie peronu, druga toru. W ich krajach nie istnieje osobna numeracja peronów. Dla informacji pasażerów podaje się tylko numer odpowiedniego toru. Pretensje za zaistniałą sytuację pasażerowie zazwyczaj kierują bezpośrednio do kierowników pociągów, pracowników kolei, którzy nieraz próbowali naświetlić problem przełożonym oraz kierowali pisma w przedmiotowej sprawie do Departamentu Transportu Kolejowego w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju. Niestety, pisma te zostały zignorowane przez władze PKP. Również pracownicy Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju odpowiedzialni za obecny system oznaczeń nie przejawiają chęci wdrożenia jakichkolwiek zmian. Nie mając żadnych merytorycznych argumentów przemawiających za stosowaniem podwójnej numeracji, powołują się na historycznie ukształtowany układ torów i peronów oraz obowiązującą technologię pracy.

Według wiceministra Zbigniewa Klepackiego zarządca infrastruktury, czyli PKP PLK, stosuje numerację torów zgodnie z „Instrukcją o prowadzeniu ruchu pociągów Ir-1”, zatwierdzoną decyzją prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Numeracja torów stosowana jest przede wszystkim na potrzeby prowadzenia ruchu pociągów, wszelkie więc zmiany w tej materii wymagają wielkiej ostrożności i rozwagi ze względu na ewentualne zagrożenie bezpieczeństwa ruchu kolejowego. W przypadku rezygnacji z podawania informacji o numerach peronów należy mieć świadomość, że tory nie są oznaczone numerami kolejnymi (np. 1–6), ale mają nadane numery zgodnie z przepisami instrukcji Ir-1, np. na stacji Warszawa Centralna kolejne tory, począwszy od peronu 1, mają następujące numery: 7, 5, 3, 1, 2, 4, 6 i 8. Zatem odszukanie właściwego toru zapewne sprawi podróżnym większy problem niż znalezienie właściwego peronu. Chcąc zmienić zasadę numeracji torów, należy wziąć pod uwagę konieczność wprowadzenia wielu zmian wtórnych, w tym planów i schematów branżowych: ruchowych, drogowych i z zakresu automatyki, opisów na pulpitach nastawczych i sygnalizatorach, urządzeniach sterowania ruchem, przepisów i instrukcji (w tym instrukcji Ir-1), regulaminów technicznych posterunków ruchu, oznakowań stałych na peronach i drogach dojścia itp. Ponadto wprowadzenie nowej numeracji torów i peronów byłoby przedsięwzięciem na dużą skalę nie tylko w wymiarze logistycznym i finansowym, ale także szkoleniowym i mentalnym. Pracownicy prowadzący ruch pociągów i inni odpowiedzialni za bezpieczeństwo ruchu kolejowego stosują w codziennej pracy aktualną numerację i po wprowadzeniu zmian musieliby zostać poddani odpowiednim szkoleniom i egzaminom autoryzacyjnym.

W celu uniknięcia problemów, o których mowa wyżej, można rozważyć zastosowanie podwójnej numeracji torów –jeden numer (dotychczasowy) do prowadzenia ruchu pociągów, a drugi do celów informacji pasażerskiej. Należy jednak przy tym mieć na uwadze, że na 92% stacji i przystanków (z około 3000) komunikaty megafonowe dla podróżnych wygłaszają pracownicy PKP Polskie Linie Kolejowe SA związani z prowadzeniem ruchu pociągów (głównie dyżurni ruchu), a więc zastosowanie podwójnej numeracji torów mogłoby spowodować –w razie pomyłki –zagrożenie bezpieczeństwa ruchu kolejowego.

Mniej ryzykownym rozwiązaniem jest nadanie kolejnych numerów poszczególnym krawędziom peronowym, a tym samym pominięcie w informacji pasażerskiej numerów torów, co skutkowałoby uproszczeniem tej informacji, tj. podawaniem tylko jednego numeru. Pomijając jednak kwestie finansowe, należy wziąć pod uwagę, że zapewne część podróżnych będzie skarżyć się na dezorientację w przypadku operatywnej zmiany peronu dla odjazdu pociągu. Obecnie informacja o zmianie peronu wskazuje jednoznacznie na konieczność przejścia na drugi peron –tunelem, kładką bądź w poziomie szyn –a nie na drugą stronę tej samej budowli.

Mając na uwadze przytoczone problemy, jakie mogą się wiązać z ewentualną zmianą zasad podawania informacji dla podróżnych, nie są podejmowane prace w kierunku zmiany obecnie stosowanego systemu oznaczeń torów i peronów. Jak informuje Klepacki z informacji uzyskanych od spółki PKP Polskie Linie Kolejowe SA wynika, że zarządca infrastruktury nie otrzymywał wystąpień w tej sprawie ze strony pracowników kolejowych, pasażerów ani przewoźników kolejowych, którzy są pracodawcami kierowników pociągów. Również analiza skarg i wniosków wpływających do Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju wskazuje, że zastrzeżenia do obowiązujących zasad numeracji podróżni zgłaszają sporadycznie.

Na podstawie materiałów Sejmu RP