Na wakacjach (cz. 3): Starachowicka Kolej Wąskotorowa

Kontynuujemy nasze wakacyjne poszukiwania kolejowych atrakcji. Byliśmy już w górach, byliśmy też nad morzem, pora zatem przenieść się do Polski centralnej. Mniej więcej w połowie drogi Warszawa –Rzeszów usytuowane jest urokliwe miasteczko –Iłża. Warto, podróżując chociażby w Bieszczady, zrobić sobie tutaj krótki przystanek. Z Iłży można wybrać się na przejażdżkę do Marcul –kolejką wąskotorową. Pociągi obsługiwane przez Stowarzyszenie Sympatyków Zabytkowej Jędrzejowskiej Kolei Dojazdowej kursują w każdą niedzielę trzy razy dziennie. Trasa przejazdu prowadzi praktycznie wzdłuż szosy rzeszowskiej, obrzeżami Puszczy Iłżeckiej.

Odcinek Iłża –Marcule Nadleśnictwo jest jednym z dwóch obsługiwanych dziś przez Starachowicką Kolej Wąskotorową. Drugi czynny fragment to Starachowice –Lipie. Tu pociągi kursują w każdą niedzielę raz dziennie. Odcinek Lipie –Marcule jest obecnie w trakcie odbudowy. Korzystając z możliwości przejażdżki starachowicką wąskotorówką warto na kilka chwil zatrzymać się w mieście. Iłża to miejscowość założona w XI wieku. Do dziś zachował się układ urbanistyczny sprzed wieków, mimo, iż miasto rozrosło się, tworząc nowe osiedla mieszkaniowe. Prawa miejskie Iłża otrzymała w 1294 roku, będąc wówczas własnością biskupów krakowskich. Do dziś zachowały się tu ruiny zamku biskupiego. Ze wzgórza zamkowego roztacza się wspaniały widok na Góry Świętokrzyskie. Niektórzy twierdzą nawet, że jest to najlepsze miejsce do podziwiania tego pasma górskiego. Ze wzgórza można dostrzec także końcową stację wąskotorówki, zlokalizowaną nad samym brzegiem rzeki Iłżanki, przy ulicy Błazińskiej. Do stacji docieramy kierując się ze wzgórza zamkowego drogą nr 9 w kierunku Starachowic i Rzeszowa. Zanim jednak się tam udamy warto jeszcze zobaczyć dom, w którym niegdyś mieszkał Leśmian, a także dwa zabytkowe kościoły – Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny na Rynku oraz Św. Ducha  – a jakże po drodze na stację wąskotorówki.

Starachowicką kolejką możemy dojechać do Nadleśnictwa Marcule, gdzie trzeba wejść do Centrum Edukacji Przyrodniczej, które znajduje się w byłej siedzibie Nadleśnictwa. Obok 'Izby Leśnej’ mieści się tam również muzeum historyczno-przyrodnicze, gdzie gromadzone są eksponaty przyrodnicze, narzędzia i urządzenia używane w leśnictwie, fotografie, prace konkursowe, itp. Uwagę zwraca także zabytkowy …wóz strażacki. Osoby odwiedzające centrum mają okazję do odpoczynku na łonie przyrody, jak również do zapoznania się z zasadami zachowania w lesie. Jest to też doskonała lekcja nauki szacunku do rodzimej przyrody…Warto!

Drugi czynny dziś fragment linii Starachowickiej Kolei Wąskotorowej to, jak już wspomnieliśmy wcześniej, odcinek Starachowice –Lipie. Początkowa stacją wąskotorówki mieści się w najstarszej części Starachowic. Zanim wsiądziemy do pociągu warto popatrzeć na górujący nad rynkiem zabytkowy kościół św. Trójcy. W mieście trzeba także zobaczyć zespół dawnego Wielkiego Pieca mieszczący obecnie Muzeum Przyrody i Techniki, usytuowane przy linii kolejowej Skarżysko-Kamienna –Ostrowiec Św. Większa część linii wąskotorowej przebiega przez tereny Puszczy Iłżeckiej. Na stacji Lipie znajduje się plac rekreacyjny z miejscami do odpoczynku i węzeł szlaków. Lipie to śródleśna wieś o tradycjach patriotycznych, znana z potyczek powstańców styczniowych czy partyzantki podczas II wojny światowej. W pobliżu znajduje się Dębowa Góra z okazałymi bukami, w pobliżu której można zobaczyć czarnego bociana. Z Lipia czarnym szlakiem można dojść do Rezerwatu Rosochacz (6 km) –miejsca ochrony naturalnych wielogatunkowych drzewostanów porastających bagienne źródliska rzeki Świętojanki (ekspansja lasu na teren torfowiska niskiego).

Szczegółowe informacje i rozkład jazdy pociągów Starachowickiej Kolei Wąskotorowej można znaleźć na stronie www.skw.org.pl . Istnieje także możliwość zamówienia przejazdu specjalnego. W tym roku wprowadzona została również oferta turystyczna „Kolejką do lata”. Jej szczegóły można znaleźć na stronie www.kolejkadolata.pl. Zapraszamy do Iłży. I polecamy. Sprawdzaliśmy. Warto!