Modernizacje EN57
Modernizacje EN57
Elektryczne zespoły trakcyjne EN57 stanowią zdecydowaną większość taboru spółek: PKP Przewozy Regionalne, Koleje Mazowieckie – KM i SKM z Trójmiasta. Spotkać je można praktycznie na każdej zelektryfikowanej polskiej linii kolejowej. Od wielu lat jednostki te są nierozerwalnie związane z przewozami aglomeracyjnymi i regionalnymi. Z racji swego wieku większość z nich wymaga modernizacji. Właśnie tę problematykę poruszymy w niniejszym tekście.
Krótka historia EN57
Elektryczne zespoły trakcyjne EN57 były produkowane od 1961 do 1994 we wrocławskiej fabryce PaFaEag. W ciągu tych przeszło 30 lat Polskie Koleje Państwowe otrzymały grubo ponad 1000 egzemplarzy takich pociągów. Jak wskazuje oznaczenie EN –jest to jednostka elektryczna, przystosowana do obsługi niskich peronów. Składa się z trzech członów –dwóch skrajnych sterowniczych (ra i rb) oraz środkowego –silnikowego (s). EN57 to następca EW55 (produkowane w latach 50-tych XX wieku) –który to powstał z myślą o obsłudze węzłów warszawskiego i śląskiego, był zatem przystosowany do obsługi stacji i przystanków z wysokimi peronami. W EN57 i EW 55 większość rozwiązań technicznych jest taka sama, co świadczy o tym, że interesujące nas jednostki nie są już żadną techniczną nowością. Mimo to, jak wspomniano wcześniej, stanowią podstawę taboru PKP Przewozy Regionalne, Kolei Mazowieckich –KM i SKM Trójmiasto. Aby podróżowanie nimi stało się choć odrobinę bardziej komfortowe, a wygląd nie przypominał o ich wieku w ostatnim czasie wykonywane są naprawy połączone z modernizacją pociągów.
Modernizacja EN57 czyli…
Modernizacja elektrycznego zestawu trakcyjnego to nie tylko pomalowanie go od zewnątrz w nowe barwy lub zamontowanie wyświetlacza, na którym pojawiać się będzie nazwa docelowej stacji. Modernizacja to również wymiana wózków napędowych czy sprężarki.
Pełen zakres robót wykonanych przy okazji naprawy głównej połączonej z modernizacją przedstawimy na przykładzie jednostki EN57 –1456 z Łódzkiego Zakładu Przewozów Regionalnych.
EN57 –1456(dane pochodzą z materiałów udostępnionych przez spółkę PKP Przewozy Regionalne we wrześniu 2005 r.):
Rok produkcji –1981;
Ostatnia naprawa –główna G1 wykonana 28 grudnia 2004 r. w zakładach NEWAG Nowy Sącz;
Zakres modernizacji:
- wymiana przetwornicy wirowej na statyczną,
- wymiana sprężarki tłokowej na śrubowa,
- wymiana wózków napędowych i tocznych (modernizacja wg dokumentacji IPS „TABOR”z Poznania),
- zabudowa nowych modułowych kabin WC,
- zamontowanie nowych siedzeń w przedziałach pasażerskich,
- nowy wystrój wnętrza,
- przemieszczenie rur osłonowych przewodów elektrycznych z dachu jednostki do jej wnętrza,
- zamontowanie złącz międzywagonowych ułatwiających łączenie i rozłączanie wagonów jednostki w miejsce dotychczasowych skrzynek łączeniowych,
- zabudowa próżniowego wyłącznika szybkiego,
- zamontowanie na czołach jednostki i na ścianach bocznych elektronicznych tablic informacyjnych,
- montaż nowego fotela maszynisty,
- zmiana układu sterowania drzwiami zewnętrznymi wejściowymi,
- zamontowanie elektrogrzejnych szyb czołowych w kabinie maszynisty,
- zamontowanie elektrycznych wycieraczek szyb czołowych w kabinie maszynisty,
- zamontowanie zmodernizowanych płytek sterujących wałem kułakowym;
- zabudowa zderzaków międzywagonowych.
Koszt naprawy głównej jednostki EN57 -1456 w 2004 roku wyniósł 1 264 925,11 zł, w tym koszt modernizacji –589 564,73 zł .
Wskazana powyżej modernizacja obejmuje szeroki zakres robót. Takie naprawy zaczęto przeprowadzać od roku 2004 –pierwszą jednostką, która została przebudowana w ten sposób była wrocławska EN57 –1441. Jej prezentacja odbyła się na specjalnie zwołanej przez PKP PR i ZNTK Mińsk Mazowiecki konferencji prasowej. Podobnie jak omówiona powyżej EN57 –1456, także i wrocławska jednostka pomalowana została w nowe niebiesko –żółto –niebieskie barwy i wyposażona w system elektronicznej informacji pasażerskiej. Zbliżony był również zakres pozostałych robót modernizacyjnych obu jednostek.
Jak modernizowano ezt wcześniej?
To, że modernizacje o tak szerokim wachlarzu robót zaczęto przeprowadzać dopiero w 2004 roku nie oznacza wcale, że wcześniej jednostki EN57 nie były naprawiane. Były to jednak modernizacje (zazwyczaj w ramach pierwszej naprawy głównej –G1), podczas których ograniczano się jedynie do zainstalowania:
- pikselowych wyświetlaczy,
- elektrogrzewczych szyb na czołach,
- elektrycznych wycieraczek,
- liczników energii elektrycznej i nowego fotela w kabinach,
- nowych siedzeń i laminatów,
- nowego wyposażenia WC.
W przypadku takich modernizacji nie zmieniało się zazwyczaj również malowanie jednostek które pozostawało żółto –niebieskie, bądź pomarańczowo –czerwone. Pierwszą jednostką zmodernizowaną w ten sposób była katowicka EN57 –1400.
Kto, jak i dla kogo modernizuje EN57?
Obecnie najwięcej elektrycznych zestawów trakcyjnych EN57 posiadają PKP Przewozy Regionalne, Koleje Mazowieckie –KM i SKM Trójmiasto. Rzecz jasna to właśnie te trzy spółki są zainteresowane modernizacją swojego taboru. Jest to bowiem, na dzień dzisiejszy, jedyny sposób poprawy swojego wizerunku, żadna z wymienionych wyżej spółek od momentu powstania nie kupiła elektrycznego pojazdu (pomijamy tu cztery sztuki EN81, o których pisaliśmy jakiś czas temu, ponieważ są one de facto własnością Urzędów Marszałkowskich –Małopolskiego i Świętokrzyskiego). Modernizację ezt można zlecić jednej z pięciu firm: NEWAG Nowy Sącz, PR Łódź, PESA Bydgoszcz, REMTRAK Toruń i ZNTK Mińsk Maz.
Pisząc o modernizacjach jednostek EN57 trzeba wspomnieć również o zmianie ich malowania, jaka dokonała się na przestrzeni ostatnich kilku lat. Jeszcze do niedawna EN57 zazwyczaj malowano w żółto –niebieskie bądź pomarańczowe barwy. Obecnie to się zmieniło, choć nowe malowanie swoją kolorystyką nawiązuje przeważnie do poprzedniego. Zupełnie nowe kolory spotkać możemy jedynie na pociągach spółki Koleje Mazowieckie –KM, która swoje jednostki maluje na biało –zielono –żółto. Trójmiejskie pociągi mają nadal żółto –niebieskie barwy, w nieco zmodyfikowanym schemacie malowania. Jeżeli chodzi o PKP PR to tu występują zasadniczo dwa nowe warianty –podstawowy niebiesko –żółto –niebieski i czerwono –pomarańczowo –czerwony (np. PR Katowice).
Podsumowanie
Jednostki EN57 jeszcze długo będą stanowiły podstawę taboru trzech polskich spółek realizujących przewozy regionalne i aglomeracyjne. Wypada jedynie mieć nadzieję, że jak najwięcej z nich zostanie zmodernizowanych w sposób, który zdecydowanie wpłynie na komfort jazdy. I nie chodzi tu tylko o nowe, miękkie siedzenia i estetyczny wygląd wnętrza, ale również cichy i spokojny bieg pociągu. A to możliwe jest w przypadku wykonania najbardziej zaawansowanej, ale jednocześnie najdroższej, modernizacji, polegającej wprowadzeniu nowego systemu amortyzacji czy wymianie elementów tocznych . Na zakończenie warto podać jeszcze dwie liczby: 1,5 mln zł tyle kosztuje modernizacja EN 57, 10-11 mln zł trzeba zapłacić za nową jednostkę. Rodzi się, jak zwykle, zasadnicze pytanie: Czy lepiej mieć na stanie 7 zmodernizowanych, ale grubo ponad dwudziestoletnich jednostek, czy jedną nową? Władze kolejowych spółek, jak na razie, wybierają opcje pierwszą, a pasażer w tej kwestii nie ma zbyt wiele do powiedzenia. Ale przecież, jak mówi przysłowie, na bezrybiu …
Jednostki EN57 nie są jedynymi ezt eksploatowanymi przez PKP PR, KM i SKM. Na stanie w/w spółek znajdują się również EN71, EW58, EW60, ED72 i ED73. Stanowią one jednak zdecydowaną mniejszość taboru kolejowego, dlatego też skupiliśmy się wyłącznie na jednostkach EN57.
