Historia warszawskiej linii średnicowej w międzywojniu cz. 2
Historia warszawskiej linii średnicowej w międzywojniu cz. 2
Pierwotnie pomiędzy dworcem głównym a zachodnim planowano poprowadzenie linii w tunelu, ostatecznie zdecydowano się jednak na wykop. Miejsce na dworzec przewidziano pomiędzy ul. Chmielną i Al. Jerozolimskimi, nieopodal Marszałkowskiej. W nadziemnej części gmachu miały znaleźć się kasy biletowe, a w podziemnej – perony. Na odcinku między dworcem a ul. Smolną linia średnicowa przebiegała w tunelu. Już od początku planowano budowę sieci trakcyjnej pomiędzy dworcami wschodnim i zachodnim. Na tym środkowym odcinku pociągi miały być prowadzone przez elektrowozy. Pionierem koncepcji elektryfikacji był profesor Roman Podoski.
Tunel znajdował się na niewielkiej głębokości –strop był 1 metr pod poziomem jezdni. Umożliwiło to budowę metodą odkrywkową. Skrzyżowania z ul. Nowy Świat i Marszałkowską wiązały się z przecięciem ciągów kanalizacyjnych i koniecznością ich przebudowy. Zarząd Miejski naciskał na kolejarzy, by tunel zbudować metodą głębinową i nie przebudowywać infrastruktury podziemnej. Zwiększyłoby to jednak znacznie koszt prac. Spór z kolejarzami zakończył się w 1924 r. w sądzie na ich korzyść –miasto musiało przebudować kanalizację.
Przed rozpoczęciem budowy linii średnicowej konieczne było zbudowanie tymczasowej stacji Warszawa Główna w sąsiedztwie przeznaczonego do rozbiórki dworca kolei warszawsko-wiedeńskiej. W 1919 r. ogłoszono konkurs na projekt dworca tymczasowego. Wygrała propozycja obejmująca budowę zadaszenia o łukowym przekroju, o rozpiętości 24 m. Strop był wsparty na drewnianych belkach, tworzących kratownicową konstrukcję. Budynek zlokalizowany przy ul. Chmielnej oddano do użytkowania w 1921 r. Zamknięto go na krótko przed wybuchem drugiej wojny światowej.
Budowa pierwszej pary torów linii średnicowej trwała wiele lat. Pierwsze pociągi parowe wyjechały na trasę dopiero 2 września 1933 r., 14 lat po podjęciu uchwały sejmowej o budowie linii. Planowaną już na samym początku inwestycji drugą parę torów uruchomiono dopiero w okresie po drugiej wojnie światowej.
Okres budowy wiązał się z częstymi zmianami podmiotów odpowiedzialnych za inwestycję, co nie wpływało korzystnie na czas realizacji prac. Początkowo projekt nadzorowało samodzielne kierownictwo, później Dyrekcja Okręgowa, a następnie Departament Budowy i Utrzymania Ministerstwa Komunikacji.
W 1921 r., po uruchomieniu dworca tymczasowego, ogłoszono pierwszy konkurs na docelowy dworzec. Nie doszedł on jednak do skutku i ostatecznie dopiero w konkursie z 1928 r. wybrano projekt Czesława Przybylskiego i Andrzeja Pszenickiego. Budowa budynku w stylu modernistycznym ruszyła w 1931 r. Obiekt oddano częściowo w 1938 r. Został on uszkodzony w trakcie drugiej wojny światowej, a następnie –zburzony.
Elektryczne pociągi ruszyły dopiero 3 lata po uruchomieniu linii średnicowej –15 grudnia 1936 r. Pierwsze biuro studiów związane z elektryfikacją założono już 17 lat wcześniej –w 1919 r. W 1929 r. wysunięto koncepcję elektryfikacji Warszawskiego Węzła Kolejowego, obejmującą budowę trakcji elektrycznej na linii średnicowej i liniach podmiejskich do Otwocka, Żyrardowa i Mińska Mazowieckiego. Prace wykonano dzięki wsparciu brytyjskich firm English Electric oraz Metropolitan Vickers.
Zmodernizowany Warszawski Węzeł Kolejowy z zelektryfikowaną linią średnicową został zniszczony w trakcie działań wojennych. Po wojnie przystąpiono do jego odbudowy w zmienionym kształcie, bez charakterystycznego, modernistycznego gmachu Dworca Głównego.
Pierwszą część historii linii średnicowej możecie znaleźć tutaj.
/* Style Definitions */ table.MsoNormalTable{„”line-height:115%;font-size:11.0pt;”Calibri”,”sans-serif””Times New Roman”}
