Dlaczego restrukturyzacja Przewozów Regionalnych jest niezbędna?

Prezentujemy główne wnioski z raportu firmy doradczej EY, przekazane dziś przez przewoźnika. Do sprawy będziemy jeszcze wracać na łamach InfoRail  Uwarunkowania rynku regionalnych pasażerskich przewozów kolejowych w Polsce – Przewozy Regionalne posiadają blisko 30% rynku regionalnych pasażerskich przewozów koleją, biorąc pod uwagę liczbę przewiezionych pasażerów. Niska jakość świadczonych usług i zła sytuacja finansowa PR były w przeszłości jednym z powodów tworzenia przez samorządy własnych lokalnych przewoźników. Obecnie Spółka nadal traci udział w rynku na rzecz poszerzających swoją działalność wojewódzkich przewoźników.- Blisko połowa zamówień na regionalne przewozy pasażerskie w Polsce jest zawierana na okres 1 roku, zdecydowanie za krótko aby przewoźnik mógł zrealizować inwestycje w nowy tabor i podniesienie jakości usług.- Rekompensaty nie zawsze pokrywały w całości deficyt przewoźników regionalnych, co miało negatywny wpływ na jakość usług kolejowych. W szczególnie niekorzystnej sytuacji znajdują się Przewozy Regionalne, których właścicielem są wszystkie 16 województw, co w praktyce oznacza brak wiodącego właściciela. – Samorządy wielu zamożnych województw rozwijają własne spółki kolejowe, które systematycznie przejmują pasażerów od Przewozów Regionalnych. W 2013 roku praca przewozowa samorządowych przewoźników alternatywnych wynosiła 3,3 mld paskm, zaś w Przewozach Regionalnych 4,1 mld paskm.- Analiza planów transportowych województw wskazuje na znaczną przewagę transportu autobusowego nad kolejowym, który jedynie w przypadku województw o gęstej sieci kolejowej przekracza poziom 10 proc. udziału w przewozach. Jednocześnie tempo wzrostu pracy przewozowej indywidualnego transportu samochodowego jest w Polsce znacznie wyższe niż w krajach UE. Oznacza to, że rynek kolejowy ma niewykorzystany potencjał.Rynki przewozów kolejowych w Polsce na tle rynków wybranych krajów Europy Zachodniej – Na tle rynków Europy Zachodniej, polski rynek przewozów regionalno-aglomeracyjnych pozostaje w stagnacji. Kluczowymi czynnikami, które zmniejszają konkurencyjność przewozów kolejowych w Polsce są: przestarzały tabor, niskiej jakości infrastruktura i niska częstotliwość kursowania pociągów. – Średni wiek taboru w posiadaniu regionalnych przewoźników kolejowych w Polsce wynosi 27 lat. Dla porównania średni wiek taboru przewozów regionalnych w Wielkiej Brytanii jest o 8 lat młodszy i wynosi 19 lat.- Pod względem wysokości wydatków inwestycyjnych na przewozy regionalne Polska znajduje się mocno poniżej rozwiniętych krajów UE. W porównaniu np. z Niemcami jest to ponad 4 razy mniejsza kwota.- Na tle krajów Europy Zachodniej kolejowe przewozy regionalne w Polsce charakteryzują się stosunkowo niską średnią prędkością komunikacyjną. Różnica ta wynosi średnio -23 proc. Za taki stan rzeczy odpowiada przede wszystkich przestarzały tabor pozostający w posiadaniu operujących w Polsce przewoźników oraz nierzadko bardzo zły stan rodzimej infrastruktury kolejowej.- Obserwowany w Polsce spadek znaczenia pasażerskiego transportu kolejowego jest przeciwieństwem tendencji obserwowanych w Europie Zachodniej, gdzie udział pracy przewozowej rośnie, w tym nawet w krajach o doskonale rozwiniętej sieci dróg i autostrad takich, jak Niemcy, Włochy czy Wielka Brytania.- Analiza modeli organizacji rynku w wybranych krajach UE wskazuje, iż metoda kontraktacji i struktura własności nie mają wpływu na tempo wzrostu rynku przewozów kolejowych. Charakterystyczne jest natomiast to, iż w większości analizowanych krajów kontrakty na usługi przewozowe zawierane są na dłuższe niż w Polsce okresy. Zawarcie umów na przewozy na okres 5-10 lat pozwala na właściwe zaplanowanie rozwoju i sfinansowanie zakupów taboru.- Wg raportu „European’s satisfaction with rail services”Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc pod względem zadowolenia pasażerów z częstotliwości kursowania pociągów. Pod tym względem Polska wyprzedza jedynie Litwę, Chorwację, Bułgarię i Estonię. Patrząc natomiast na odsetek osób, które są już zdecydowanie zadowolone z częstotliwości kursowania pociągów Polska znajduje się w zestawieniu na ostatniej pozycji z wynikiem 4%. Dla porównania w UE średnio jest to 15 proc.- W porównaniu do wybranych krajów Europy Zachodniej, w Polsce istnieje potencjał do poprawy w obszarach prędkości i punktualności pociągów. W badaniach satysfakcji pasażerów przeprowadzonych w 2013 roku na zlecenie Komisji Europejskiej w 19 krajach UE w kategorii jakości i czystości wagonów Polska zajęła jedno z ostatnich miejsc wyprzedzając tylko Włochy, Rumunię i Bułgarię.Sytuacja Przewozów Regionalnych – Sytuacja Przewozów Regionalnych wymaga podjęcia działań w celu restrukturyzacji ukierunkowanej na uzyskanie trwałej rentowności, istotnej poprawy jakości oferty przewozowej, realizacji inwestycji taborowych i możliwości konkurowania. W okresie ostatnich 5 lat (2009-2013) spółka corocznie odnotowywała stratę netto.- Spółka, jak również obecni właściciele mają ograniczone możliwości samodzielnego sfinansowania oddłużenia i programu restrukturyzacji Spółki, stąd konieczne jest wsparcie w postaci środków publicznych.Wnioski ogólne- Polski rynek pasażerskich przewozów regionalnych jest w okresie ostatnich lat w stagnacji w porównaniu do wybranych rynków Europy Zachodniej. Istotnymi różnicami pomiędzy rynkiem polskim a zachodnimi jest m.in. sposób kontraktowania, długość umów, wysokość dofinansowania, a co za tym idzie także jakość świadczonych usług. – Rynek polski charakteryzuje się również niejednolitym podejściem do sposobu kontraktacji tych usług, jak i niewystarczającym na pokrycie deficytu kosztów poziomem dopłat dla krajowych przewoźników. – Ujednolicenie sposobu kontraktacji oraz wydłużenie okresu kontraktowania może zapewnić regionalnym spółkom kolejowym stabilizację, a tym samym możliwość inwestycji np. w tabor.- Spółka Przewozy Regionalne jest w stanie realizować usługi przewozowe, jednak ich jakość, ze względu na brak możliwości realizowania inwestycji, ulega systematycznemu pogorszeniu.- Przewozy Regionalne to spółka świadcząca regionalne kolejowe usługi pasażerskie praktycznie na terenie całego kraju. Może ona pochwalić się największym spośród wszystkich podmiotów świadczących usługi przewozowe doświadczeniem, a także dzięki ogólnopolskiemu charakterowi, może oferować korzystniejsze warunki jeśli chodzi m.in. o udostępnianie taboru czy też jego serwisowanie.- Likwidacja czy rozdrobnienie spółki byłyby niekorzystne nie tylko dla jej samej, ale także dla pasażerów z naszego regionu oraz całego segmentu regionalnych przewozów pasażerskich. Spowodowałoby to konieczność budowania od podstaw całego systemu świadczenia regionalnych usług przejazdów pasażerskich w regionie i ogólnie w całym kraju.- Sytuacja finansowo-ekonomiczna Przewozów Regionalnych wymaga podjęcia działań w celu trwałego oddłużenia spółki tak, aby mogła odzyskać zdolności inwestowania niezbędne do podniesienia jakości usług.Dodatkowo istnieje potencjał w poszczególnych obszarach do obniżenia kosztów wewnętrznych, który zaplanowany jest razem z restrukturyzacją.