Budowa kolei w Libii

Libia po 45 latach ponownie dołącza do krajów posiadających sieć kolejową. Po okresie likwidacji systemu oraz latach planowania kraj obecnie powraca do transportu kolejowego, czego symbolicznym aktem stało się położenie pierwszych 14 km torów. Libia stosunkowo późno doczekała się wprowadzenia transportu kolejowego, ponieważ pierwsza linia została uruchomiona dopiero w 1912 roku i była związana z tworzeniem Kolonii Włoskich. W 1911 roku w wyniku wojny włosko-tureckiej tereny obecnej Libii znalazły się pod panowaniem Włochów. Stworzona wówczas Włoska Afryka Północna istniała do roku 1934, kiedy to utworzono państwo Libia, które nadal znajdowało się pod włoskimi wpływami trwającymi do roku 1943. Po tym roku Włosi zrzekli się praw do tego Państwa, które trafiło pod zarządy anglików i francuzów, by w 1951 roku zyskało dzięki ONZ niepodległość. Dalsze dzieje kraju są z punktu widzenia kolei nieważne, ponieważ cały jej rozwój przypada na okres panowania Włochów, natomiast lata niepodległości to okres likwidacji systemu.

W różnych okresach czasu w Libii powstało około 400 km linii kolejowych o rożnym rozstawie szyn, które nigdy nie tworzyły spójnej całości. Pierwsza linia kolejowa o rozstawie szyn 950 mm została otwarta w 1912 roku. Sieć koncentrowała się w Trypolisie i prowadziła 120 km na zachód do Zuara, 100 km na południe do Garian oraz 10 km na wschód do Tagiura. Dodatkowo w latach 1911-27 otwierano etapami kolejną sieć wąskotorową o rozstawie szyn 750 mm. Podstawowa linia prowadziła z Benghazi do oddalonego o 110 km Al Mari, druga linia wychodziła z Benghazi i prowadziła do odległego o 56 km Soluch. W późniejszym okresie system został przekuty na rozstaw 950 mm. W okresie II Wojny Światowej sieć ta została wydłużona z Al Mari do Derna, która została jako ostatnia zamknięta w 1965 roku. W okresie wojennym przystąpiono do budowy linii łączącej Trypolis z Benghazi, jednak po wycofaniu się Włochów linii tej nigdy nie ukończono. W 1942 roku powstała również normalnotorowa linia łącząca Egipt z miastem Tobruk w Libii. Odcinek libijski liczył 125 km i został zlikwidowany w 1946 roku.

Po likwidacji ostatniej linii kolejowej Libia na wiele lat nie tylko zrezygnowała z transportu kolejowego ale również stała się państwem zamkniętym. Początkowo dochody ze sprzedaży ropy naftowej szły na rozbudowę kraju, jednak w późniejszym zaczęły służyć do mniej pokojowych celów, dlatego ONZ w 1992 roku nałożył na kraj sankcje gospodarcze prowadzące do znacznego pogorszenia się sytuacji wewnętrznej. Dopiero w roku 2003 sankcje zostały zniesione po przyznaniu się Libii do organizowania zamachów, oraz zgody na wypłacenie odszkodowań. Sankcje gospodarcze doprowadziły do znacznej zmiany w podejściu do gospodarki, gdzie zdecydowano się na ponowne wprowadzenie transportu kolejowego. Zdecydowano się na budowę sieci kolejowej o łącznej długości 3170 km i standardowym rozstawie szyn 1435 mm. Główną trasą ma się stać linia prowadząca wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego, która połączy większość dużych miast Libii. Układ trasy pozwala również na jej przedłużenie w kierunku Egiptu oraz Tunezji, dzięki czemu ma ona szansę stać się główną osią transportową w regionie. Linia będzie na całej długości dwutorowa, niezelektryfikowana z maksymalną prędkością 160 km/h. Jednak w przyszłości przewiduje się jej elektryfikację i wprowadzenie prędkości maksymalnej 250 km/h.

Budowę centralnego odcinka linii między Surt a Benghazi zlecono kolejom rosyjskim RŻD, które wykonają prace na odcinku długości 554 km za 2,2 miliarda €. To właśnie na tym odcinku ułożono pierwsze 14 km torów kolejowych, czym Libia oficjalnie powróciła do krajów posiadających ten środek transportu. Zachodnią część linii o długości 625 km z Surt przez Trypolis do Ras Ejder na granicy z Tunezją wykona spółka China Railway Construction Corp. Po połączeniu tych tras powstanie główna linia w kraju. Chińska firma odpowiada również za budowę bocznej linii o długości 800 km, która połączy port w Misratah ze złożami rudy żelaza zlokalizowanymi niedaleko miejscowości Sabha wewnątrz kraju. Obie te trasy będą kosztowały około 2,3 miliarda €. Linia do złóż rudy żelaza ma zostać otwarta w roku 2012, natomiast główna trasa będzie otwierana etapami, jednak nie sprecyzowano daty zakończenia. Dla potrzeb nowej linii Libia złożyła w General Electric zamówienie na dostawę 15 nowych lokomotyw spalinowych wraz z przeszkoleniem przyszłych maszynistów oraz pracowników warsztatowych. Pierwotnie lokomotywy miały rozpocząć kursowanie jeszcze w roku 2009, jednak z racji braku ukończonych linii nie było to możliwe.

Libia to jeden z wielu krajów arabskich, żyjących z eksploatacji złóż ropy naftowej, który inwestuje w budowę kolei. Nawet w kraju posiadającym bogate złoża tego surowca koszty transportu indywidualnego mogą znacznie zmniejszać jego zamożność. Budowa kolei w Libii to również sposób na przezwyciężenie problemów gospodarczych i pobudzenie gospodarki. Przykładowo w drodze przygotowań do budowy sieci kolejowej w Libii powstały fabryki produkujące olbrzymie ilości podkładów betonowych, co znacznie zmniejszyło koszty zakupu jak również wpłynęło pozytywnie na gospodarkę. Jeżeli to podejście zostanie utrzymane, wówczas Libia przejdzie bardzo dużą transformację pod względem transportu.