Amtrak Cascades

Pasażerskie dalekobieżne przewozy kolejowe w USA znacznie odbiegają od tych znanych z Europy. Znacznie skromniejsza oferta powoduje, iż poszczególne połączenia są grupowane w ramach korytarzy, a jednym z nich jest Amtrak Cascades.

Kolej pasażerska w USA przeszła przez naprawdę ciężki okres swojego istnienia. Jeszcze na początku XX wieku kolej królowała w przewozach pasażerskich, które były oferowane przez poszczególne prywatne spółki kolejowe. Niestety tą erę prosperity zakończyło zafascynowanie transportem indywidualnym oraz lotniczym. Gwałtowna zmiana środków transportu była efektem błędnego koła zależności, którego istnienia nikt nie chciał przyjąć do wiadomości, a jednocześnie prowadził on do likwidacji połączeń pasażerskich. W akcie ostatecznej desperacji uruchomiono spółkę Amtrak, która teoretycznie działa na terenie całego kraju, jednak oferta jest różna w zależności od poszczególnych regionów. Połączenia zostały zgrupowane według korytarzy transportowych, a jednym z takich jest Amtrak Cascades.

Korytarz Amtrak Cascades obejmuje trasę zaczynającą się w kanadyjskim mieście Vancouver, prowadzący przez Seattle w stanie Waszyngton i Portland w stanie Oregon do miasta Eugene leżącego również w stanie Oregon. Korytarz ma łącznie 752 km długości i prowadzi po torach spółek towarowych Union Pacific oraz Burlington Northern Santa Fe (BNSF). Pomiędzy Vancouver a Seattle pociąg pokonuje 253 km, pomiędzy Seattle a Portland 301 km, natomiast między Portland a Eugene jest 198 km. Z racji korzystania z torów towarowych maksymalna prędkość pociągów wynosi 127 km/h, choć eksploatowany tabor pozwala na znacznie większe prędkości.

Historycznie trasa ta była obsługiwana wspólnie przez spółki kolejowe Northern Pacific, Great Northern oraz Union Pacific, jednak w roku 1971 została przejęta przez Amtrak, oczywiście za zgodą wymienionych wyżej spółek kolejowych. Połączenia były utrzymywane bez większych zmian przez ciężki okres lat 1980-tych, jednak lata 1990-te oznaczały zmianę podejścia i wprowadzenie kursujących po dziś dzień pociągów Amtrak Cascades. Połączenie pod tą nazwą zostało zainaugurowane w 1993 roku i jest współfinansowane przez stany Waszyngton i Oregon, oraz z budżetów USA i Kanady w przypadku odcinka międzynarodowego. W 2009 roku pociągi pod banderą Amtrak Cascades przewiozły dziennie 2027 pasażerów, co dało roczną wartość 740 154 przewiezionych osób.

Pomimo pojmowania korytarza jako jeden faktycznie żaden z pociągów nie pokonuje całej trasy. Pod banderą Amtrak Cascades jest uruchamianych sześć par pociągów dziennie, uzupełnianych przez sześć połączeń autobusowych. Autobusy są skomunikowane z pociągiem, objęte jedną taryfą i kursują w godzinach mniejszego zapotrzebowania na usługi transportowe. Na odcinku Vancouver –Seattle –Vancouver są dwie pary pociągów oraz trzy/cztery pary połączeń autobusowych plus jedna para autobusów do granicy USA i Kanady. Jedna para pociągów kursuje z Vancouver aż do Portland. Na odcinku Seattle –Portland –Seattle mamy do dyspozycji 5 par pociągów, z czego dwie pary kursują bezpośrednio z Seattle do Eugene, natomiast jedna para to pociąg Amtrak Coast Starlight kursujący na trasie Seattle –Los Angeles. Z kolei na odcinku Portland –Eugene –Portland mamy trzy pary pociągów oraz 2 / 3 połączenia autobusowe. Stan Waszyngton planuje w najbliższym czasie zwiększenie ilości pociągów na odcinku Seattle –Portland. Ponieważ Portland leży tuż na granicy stanów, więc to właśnie stan Waszyngton jest odpowiedzialny za finansowanie pociągów w tej relacji.

 

Jednym z wyróżników połączeń Amtrak Cascades jest wyjątkowy na skalę USA tabor w postaci wagonów Talgo. Dla celów obsługi tych połączeń stan Waszyngton zakupił trzy składy wagonowe Talgo, natomiast dwa kolejne zostały zakupione przez Amtrak. Zespoły wagonowe Talgo mają prędkość konstrukcyjną 200 km/h, jednak z racji ograniczeń infrastrukturalnych są eksploatowane z prędkością 127 km/h, choć są plany modernizacji torów aby osiągnąć prędkość 176 km/h. Historia tych zespołów wagonowych jest dosyć szeroka. Talgo wyprodukowało 14 wagonowy prototypowy skład wagonowy, który był proponowany dla obsługi linii kolejowej Los Angeles –Las Vegas, jednak ostatecznie wylądował w zupełnie innym miejscu. Zespół ten miał jeden czołowy wagon bagażowy, następnie dwa klasy biznes, kolejny to wagon restauracyjny po nim następuje wagon barowy a dalej osiem wagonów klasy standardowej oraz jeden wagon służbowy na końcu. W późniejszym okresie, już dla potrzeb połączeń Amtrak Cascades zamówiono składy 12 wagonowe, które miały o dwa wagony klasy standard mniej. W ramach zamówienia odebrano również jeden sześciowagonowy skład zapasowy zestawiony w wagonu bagażowego, serwisowego, restauracyjnego, barowego oraz dwóch wagonów klasy standard. W efekcie późniejszych zmian w ilości wagonów utworzono cztery zespoły 13 wagonowe oraz jeden 12 wagonowy. W ramach planów stanu Waszyngton dotyczących zwiększenia ilości pociągów na trasie Seattle – Portland stan Oregon podpisał niedawno kontrakt na dostawę dwóch 13 wagonowych składów Talgo za 36,6 miliona dolarów z dostawą w 2012 roku.

Ponieważ wagony zostały wybudowane według europejskich wymogów, więc nie spełniają amerykańskich standardów dotyczących zderzeń czołowych. Dlatego dla ich eksploatacji konieczne są pojazdy spełniające te wymagania, które muszą się znajdować na obu końcach. W efekcie poszukiwania optymalnego rozwiązania postanowiono stworzyć składy ciągniono –pchane. Na jednym końcu składu znajduje się lokomotywa spalinowa serii EMD F59PHI o mocy 2,3 MW i prędkości maksymalnej 177 km/h, natomiast na drugim końcu jest wagon sterowniczy. Wagon ten powstał w efekcie przebudowy starszych lokomotyw typu EMD F40PH o prędkości maksymalnej 166 km/h, gdzie pozostawiono w pełni funkcjonalną kabinę maszynisty, natomiast zdemontowano całkowicie zespół napędowy i w jego miejscu urządzono przedział bagażowy, dostępny poprzez zabudowane w boku pojazdu drzwi. Dostosowanie niskich wagonów europejskich do wysokich lokomotyw z USA wymagało również zabudowy na skrajnych wagonach Talgo łukowatych „skrzydeł”, które łagodzą optycznie różnice w wysokości lokomotywy i wagonów. Oprócz tej funkcji obudowy te nie spełniają żadnych innych zadań. W przypadku awarii składu wagonów Talgo lub przy okazjonalnym wzroście zapotrzebowania uruchamiane są również pociągi złożone z tradycyjnych wagonów Amtrak.

Amtrak Cascades to wręcz przykładowe rozwiązanie stosowane przez Amtrak w połączeniach międzymiastowych. Jeden korytarz o chwytliwej nazwie, stosunkowo mała acz dostosowana do potrzeb pasażerów liczba połączeń, czy też szeroki zakres usług dodatkowych –tak działa przewoźnik kolejowy w świecie zdominowanym przez lotnictwo i transport indywidualny.