Komponenty na targach TRANSEXPO 2005 (2/3)

Układy napędowe, hamulcowe i jezdne

Spośród firm produkujących układy napędowe dla autobusów, widoczna była tylko IVECO Motors, reprezentowana w Polsce przez firmę Tezana. Zorganizowane pod otwartym niebem stoisko zdecydowanie przyciągało wzrok i należało do jednego z najciekawszych na targach. Umieszczone na specjalnym podeście, opatrzone specjalną konstrukcją z wyraźnie zaznaczonym logo firmy, zwieńczone było kompletnymi silnikami, reprezentującymi poszczególne rodziny z oferty firmy. A trzeba przyznać, że atrakcyjność stoiska IVECO Motors odzwierciedla rosnącą popularność jednostek napędowych włoskiego producenta wśród producentów autobusów w Polsce. Firma obecnie oferuje w naszym kraju bardzo szeroką gamę silników – od małych, 4-cylindrowych jednostek SOFIM (pojemność 2,3 i 3,0 dm3), poprzez rodzinę 4- i 6-cylindrowych silników NEF Tector (pojemność 3,9 i 5,9 dm3) oraz 6-cylindrowe jednostki Cursor (pojemność 7,8 i 10,3 dm3), aż po potężne, widlaste silniki typu Vector, posiadające od 6 do 16 cylindrów i pojemność od 15 do 40 dm3. Dysponując tak szeroką ofertą, producent jest w stanie spełnić oczekiwania praktycznie każdego klienta.

Jednak do niedawna, silniki IVECO nie były zbyt popularne na rynku autobusowym w Polsce. Stosowane były tylko małe jednostki, głównie w małych autobusach, budowanych na podwoziach IVECO Daily i EuroCargo (głównie przez Kapenę i AMZ) oraz w Autosanach H6/H7. Mocniejsze wejście na rynek zaczęło się dopiero na przełomie lat 1999/2000, kiedy to protoplasci obecnej serii NEF/Tector trafili do autobusów Solbus oraz nowych modeli klasy midi, wprowadzanych przez Jelcza (L100I i M101I). Ostatnio wzrosło także zainteresowanie jeszcze większymi silnikami Cursor, które znalazły zastosowanie w niektórych modelach autobusów Solaris. Warto zaznaczyć, że IVECO Motors należy do liderów w dziedzinie produkcji autobusowych silników zasilanych CNG. Duża liczba autobusów Irisbus Agora CNG, wyposażonych w takie właśnie jednostki, trafiła np. w 2004 r. na ulice Aten. Niebawem pojawią się one również w Polsce, w autobusach Solaris Urbino 12 CNG zamówionych przez MPK Rzeszów. Pewną ciekawostką był prezentowany obok stoiska IVECO Motors samochód dostawczy Intrall Lublin 3 Mi, wyposażony w silnik IVECO SOFIM o mocy 106 KM. Nowy właściciel lubelskiej fabryki ma ambitne plany dotyczące eksportu tej konstrukcji m.in. na rynki Europy Zachodniej. Jednak klienci z tycvh krajów domagali się zastosowania w niej zespołu napędowego o lepszym dostępie do serwisu, stąd decyzja o wprowadzeniu – w opcji – silnika i skrzyni biegów włoskiego producenta. W najbliższym czasie, oferta firmy Intrall Polska ma zostać rozszerzona o kolejne wersje popularnego dostawczaka, w tym odmianę z napędem 4×4, a także wersje o większej masie całkowitej, które będą w jeszcze większym stopniu korzystały z podzespołów IVECO. Być może będzie to ciekawa propozycja dla firm budujących małe autobusy na bazie samochodów dostawczych. Więcej informacji na stronach: http://www.tezana.pl/ oraz www.ivecomotors.com

Wśród dostawców komponentów mechanicznych nie mogło zabraknąć firmy Voith Turbo – jednego z najpopularniejszych w Polsce dostawców automatycznych skrzyń biegów i retarderów. I właśnie te drugie były szczególnie eksponowane na stoisku firmy. Model VR 120-3/120-4 przeznaczony jest do autobusów i ciężarówek średniej ładowności. Dla większych pojazdów przeznaczony jest model VR-123. Warto zwrócić jednak uwagę, że w ostatnim czasie niemiecka firma próbuje wejść także w inny segment rynku – portalowych mostów napędowych do autobusów miejskich, zdominowany dotąd przez ZF. Stało się to możliwe dzięki przejęciu włoskiej firmy Graziano Transmissioni, która już od kilku lat produkowała tego typu mosty, dostarczając je głównie do producentów włoskich i holenderskich. Osie te nie były co prawda prezentowane w Kielcach, ale o tym, że firma odnosi już pewne sukcesy na tym polu, może świadczyć fakt, że na prospektach autobusów Solaris Urbino, dostępnych na kieleckiej imprezie, w standardowym wyposażeniu widniały właśnie mosty portalowe Voith, podczas gdy mosty ZF są oferowane jako opcja. Wspólnie z firmą Voith Turbo, prezentował się dostawca rozwiązań z zakresu centralnego smarowania, firma Vogel, o której napiszemy w kolejnej części naszego cyklu. Więcej informacji pod adresami: www.voith.pl i www.voithturbo.com

Głównym konkurentem Voith Turbo jest właśnie wymieniona firma ZF Friedrichsafen. Centralnym punktem jej stoiska były jednak mechaniczne skrzynie biegów produkowane przez niemiecką firmę, które cieszą się dużą popularnością wśród producentów autobusów międzymiastowych i turystycznych. Najbardziej eksponowaną skrzynią był model 6S-1200 BO o 6 przełożeniach i maksymalnej wartości wejściowego momentu obrotowego wynoszącej 1200 Nm. Można zatem powiedzieć, że firma wyszła naprzeciw intencjom organizatorów targów, pragnących poszerzyć zakres tematyki – także wśród firm komponentowych – o produkty przeznaczone dla autobusów innych, niż miejskie. Ponadto, reprezentująca i zajmująca się serwisem w Polsce produktów ZF, firma Peter Renz, prezentowała m.in. nowe, kompletne zaciski hamulcowe do stosowania w osiach przednich RL 85 oraz mostach napędowych AV 131 i AV 132 oraz siłowniki centrujące, przeznaczone do kierowanych osi wleczonych. Pewną ciekawostką był prezentowany system niezależnego zawieszenia dla przednich osi ZF, pokazujący jak skomplikowane jest to rozwiązanie. Więcej informacji o firmie na stronach: www.renz.pl i www.zf.com

Innym ważnych przedstawicielem branży dostawców komponentów mechanicznych do autobusów był koncern WABCO, reprezentowany przez wrocławską firmę Pneumot. Oferuje ona kompletne układy hamulcowe i zawieszenia firmy WABCO, a także elementy układu sterowania (pedały hamulcowe), sprężarki, zawory i części pneumatyczne układów hamulcowych i zawieszeń. Pneumot posiada także autoryzację na serwis i naprawy układów hamulcowych firmy WABCO i oferuje urządzenia diagnostyczne amerykańskiej firmy do badania układów ABS, VCS, EBS, ASR i ECAS. Oprócz tego, Pneumot posiada autoryzację na serwis i naprawy zaworów (lub dostarcza komplety naprawcze) firm WABCO, Knorr, Haldex, Bosch, Visteon i Polmo Łódź. Więcej informacji pod adresami: www.pneumot.pl oraz www.wabco.info

Elektryka, oświetlenie, akumulatory (El-cab, Loxa)

Branżę wyposażenia elektrycznego reprezentowała w Kielcach przede wszystkim firma El-Cab z Murowanej Gośliny koło Poznania. Ta, założona w 1996 r. firma, specjalizuje się w produkcji wiązek kabli dla różnego rodzaju pojazdów, układów modułowych oraz układów elektronicznych. Oferta obejmuje bardzo szeroki zakres zastosowań: od kabli akumulatorowych po okablowanie skomplikowanych systemów pokładowych w pojazdach. Firma charakteryzuje się dużą elastycznością – wiązki są produkowane zgodnie z wymaganiami zamawioającego, a nawet w/g wzorca dostarczonego przez klienta. W standardowej ofercie są wiązki kabli o przekroju od 0,25 do 120 mm. Produkowane przez El-Cab wiązki stosowane są m.in. w autobusach i autokarach, jachtach, łodziach motorowych, pojazdach specjalnych i wojskowych. Uzupełnieniem oferty są systemy zabudowy modułowej, takie jak pulpity kierowcy (stosowane m.in. w autobusach Solaris), systemy oświetlenia wewnętrznego i reflektory zewnętrzne oraz elektroniczne płyty rozdzielcze i szafy sterownicze. Więcej informacji można uzyskać na stronie www.el-cab.com.pl

Innym reprezentantem szeroko rozumianej branży elektrycznej było polskie przedstawicielstwo firmy Loxa, producenta szerokiej gamy akumulatorów. Oferta firmy obejmuje zarówno małe akumulatory, przeznaczone do samochodów osobowych, o pojemności od 36 do 92 Ah, jak i duże akumulatory dla samochodów ciężarowych i autobusów, których pojemność wynosi od 110 do 230 Ah. Najnowszą ofertę stanowią akumulatory serii „Anty Frost 007”, charakteryzujące się wysoką odpornością na niskie temperatury. Loxa oferuje zarówno tradycyjne akumulatory ołowiowo-kwasowe w wersji Heavy Duty (szczególnie dobrze spisujące się przy pracy w ciężkich warunkach oraz przy silnikach o bardzo dużej mocy), jak i nowoczesne modele, których konstrukcja oparta jest o kratkę z niskoantymonowych, selenowych stopów ołowiu. Więcej informacji o firmie i jej ofercie pod adresem: www.loxa.pl

Ogrzewanie, klimatyzacja

W dziedzinie układów klimatyzacyjnych, najbardziej eksponowane były stoiska firm Drabpol (przedstawiciel niemieckiej Konvekty) oraz firmy Hispacold. Ten hiszpański producent, należący do koncernu którego częścią jest m.in. producent nadwozi autokarów Irizar, stosunkowo niedawno pojawił się na naszym rynku. Obecnie, klimatyzatory tej firmy są stosowane m.in. w autobusach Autosan. Hiszpański producent prezentował na swoim stoisku przede wszystkim układ klimatyzacyjny Ecoice, wyróżniający się niską masą i wysoką wydajnością energetyczną, a także kompletny układ regulacji temperatury typu Ecoclima (działający w obie strony, pełniąc albo funkcję chłodzenia, albo ogrzewania). Urządzenia klimatyzacyjne Hispacold napędzane są nowoczesnymi silnikami bezszczotkowymi własnej konstrukcji, które zapewniają dłuższą żywotność eksploatacyjną Oprócz tego, firma oferuje pojedyncze elementy całego systemu, takie jak: centralny układ sterowania ogrzewaniem i chłodzeniem, konwektory, układy sterowania klimatyzacją stanowiska kierowcy i przestrzeni pasażerskiej, a także klimatyzatory dachowe. W tej ostatniej dziedzinie, firma zaprezentowała nowość – elektryczny klimatyzator dachowy stanowiska kierowcy. Więcej informacji na stronie: www.hispacold.es oraz w artykule poświęconym produktom firmy Hispacold: http://infobus.com.pl/text.php?id=3166. Dodajmy na koniec, iż przedstawicielem Hispacold w Polsce jest obecnie firma JMN 40 – Jan Maciej Niciejewski z Warszawy.

Tak jak wspominaliśmy, drugim ważnym dostawcą systemów klimatyzacyjnych, który zaprezentował się w Kielcach był Drabpol, który reprezentuje w Polsce firmę Konvekta. W Kielcach, eksponowane były przede wszystkim klimatyzator przeznaczony do mikrobusów typu Konvekta KL302 oraz – charakteryzujący się niedużą wysokością (181 mm) – klimatyzator stanowiska kierowcy KL20E. Oferta układów klimatyzacyjnych Konvekta jest oczywiście znacznie szersza i obejmuje zarówno klimatyzatory do mikrobusów, autobusów miejskich, międzymiastowych, turystycznych, piętrowych oraz klimatyzatory stanowiska kierowcy. Dostępne są zatem m.in: urządzenie regulujące temperaturę HKL 5 do autobusów miejskich i międzymiastowych, klimatyzator dachowy kompaktowy HKL 500/600 dla autobusów miejskich i międzymiastowych, klimatyzator dachowy, kompaktowy do autobusów klasy międzymiastowych i turystycznych midi HKL 50 CT, klimatyzatory dachowe KL50/60 oraz KL50T/60T („T” oznacza wersję tropikalną, przystosowaną do pracy w temperaturze zewnętrznej +50 °C) – przeznaczone do autobusów wszystkich kategorii oraz duży klimatyzator do autobusów międzymiastowych i turystycznych typu HKL 60T. Dostępne są także klimatyzatory o wyższej wydajności, np. KL70T/80T. W dziedzinie klimatyzatorów stanowiska kierowcy, firma oferuje m.in. modele KL 20 (wyposażony w sprężarkę napędzaną od silnika pojazdu), KL 20E (z własnym napędem elektrycznym 24 V) oraz DKD 217/4 (skraplacz dachowy z napędem elektrycznym 24 V + frontbox). Nowością jest kompaktowy klimatyzator typu HKL 5 ARS, opracowany specjalnie z myślą o autobusach miejskich dużej pojemności. Przy jego opracowywaniu, dużo uwagi poświęcono ograniczeniu rozmiarów skrzynki dachowej do minimum, dostosowania do każdego kształtu dachu, a także optymalne rozłożenie obciążenia osi autobusu. System typu HKL to system dwufunkcyjny (Heizung-Klima-Lüftungseinheit), mogący pełnić rolę zarówno układu klimatyzacyjnego i wentylacyjnego, jak i ogrzewania. W opcji, może być wyposażony w odrębny klimatyzator dla stanowiska kierowcy, zapewniający komfortowe warunki pracy kierowcy. Więcej informacji o firmie można uzyskać pod adresami: www.drabpol.pl oraz www.konvekta.de, a także w artykule dostępnym pod adresem: http://infobus.com.pl/text.php?id=3329.

Oprócz tego, swoje stoiska mieli w Kielcach także dwa inni, znani producenci układów klimatyzacyjnych: Webasto (www.webasto.pl, www.webasto.com) oraz Thermo King.

Jeśli chodzi o układy ogrzewania, to w tej dziedzinie jednym z liderów jest niemiecka firma Eberspächer. Na swoim, dość ciekawie zorganizowanym – zwłaszcza pod względem oświetlenia – stoisku, firma prezentowała poszczególne elementy swojej oferty, które składają się na kompletne systemy grzewcze. Były to m.in. nagrzewnice i konwektory. Jednak najciekawszym elementem oferty firmy jest autobusowego ogrzewania postojowego HYDRONIC. Jego uruchomienie może być zdalnie lub czasowo zaprogramowane, dzięki czemu ogrzewanie wnętrza może rozpocząć się jeszcze zanim pojazd zostanie uruchomiony przez kierowcę i przygotowany do ruchu. Zarówno kierowca, jak i pasażerowie wsiadają więc do rozgrzanego już autobusu, co zapewnia wyższy poziom komfortu. Odmrożone szyby zapewniają lepszą widoczność, a rozgrzany silnik zapewnia mniejsze zużycia paliwa i łatwiejszy rozruch. System ogrzewania Eberschpächer HYDRONIC zapewnia także optymalną temperaturę we wnętrzu pojazdu podczas postoju, jak i długiej jazdy w korku. System dostępny jest w kilku różnych wersjach, różniących się mocą: HYDRONIC 16 o mocy 16000 W, HYDRONIC 24 o mocy 24000 W, HYDRONIC 30 o mocy 30000 W oraz HYDRONIC 35 o mocy 35000 W. Więcej informacji o firmie i oferowanych przez nią wyrobach można znaleźć na stronie internetowej: www.eberspaecher.pl

Pozostałe kategorie

Wśród wystawców z innych dziedzin należy wymienić przede wszystkim firmę ProRegio z Kalisza, zajmującą się prowadzeniem szkoleń dla kierowców. Są to szkolenia, których głównym celem jest wykształcenie w kierowcach nawyków, przyczyniających się przede wszystkim do poprawy ekonomiki eksploatacji pojazdów. Ekonomiczne prowadzenie pojazdu oznacza oszczędność zużycia paliwa, ekologiczne prowadzenie pojazdów i mniejsze zużycie części samochodowych przy takiej samej wydajności transportowej. Szkolenie składa się z części teoretycznej i praktycznej, prowadzonej na pojazdach klienta i na terenie jego zakładu. Szkolenia obejmują tematykę nowości technicznych, filozofii prowadzenia pojazdu, dostosowania techniki jazdy do sytuacji na drodze, czynniki kosztów, test jazdy przy tradycyjnym i nowym stylu jazdy (pod kierunkiem instruktora). Szkolenie kończy się porównaniem wyników obu testów oraz dyskusją i podsumowaniem. Dane kontaktowe firmy: PROREGIO Kształcenie, Doradztwo, Usługi Sp. z o.o., 62-800 Kalisz, ul. Mazurksa 8. Tel./fax 0625017515, e-mail: [email protected]

Innym ciekawym wystawcą było polskie przedstawicielstwo holenderskiej firmy Stertil-Koni, oferującej przestawne, hydrauliczne podnośniki kolumnowe, które z pewnością okażą się przydatne w każdej zajezdni autobusowej. Firma oferuje kilka wersji podnośników, różniących się maksymalną nośnością. Najpopularniejsze są modele ST1055 o nośności 5,5 t na kolumnę oraz ST 1082 o udźwigu 8,2 t. I właśnie ten drugi model prezentowany był w Kielcach. Zestaw czterech takich kolumn dysponuje w ten sposób udźwigiem wynoszącym 32,8 t. Łapy nośnie podnosników mają standardową długość 350 mm, co umożliwia podnoszenie pojazdów posiadających pojedyncze ogumienie osi napędowej. Standardowa odległość pomiędzy kolumną a pojazdem wynosi 250 mm, co zapobiega zetnkięciu się pojazdu z kolumną. Maksymalną wysokość podnoszenia, wynoszącą 1,85 m, podnośniki Stertil-Koni osiągają już w 89 sekund. Więcej informacji o firmie można znaleźć na stronach internetowych: www.stertil-koni.nl, www.stertil.com.pl

W trzeciej, ostatniej części opisującej stoiska firm komponentowych na kieleckich targach, przyjrzymy się ofertom producentów foteli autobusowych i inne elementów wyposażenia wnętrza oraz firmom oferującym paliwa, oleje, smary i układy centralnego smarowania.