Trudna sytuacja przewoźników – co z tego wynika dla pracowników

Trudna sytuacja na rynku przewoźników lotniczych w Europie wiąże się z restrukturyzacjami i koniecznością obniżania kosztów funkcjonowania firm w branży lotniczej. Restrukturyzacja dotyka każdego pracownika i może oznaczać zwolnienia. W związku z tym, warto znać przywileje wynikające ze szczególnej ochrony zatrudnienia, aby móc skutecznie bronić uprawnień związanych m.in. z pełnieniem funkcji związkowej.

Przepisy prawa pracy zapewniają szczególną ochronę zatrudnienia m.in. pracownikom w wieku przedemerytalnym, kobietom w ciąży oraz pracownikom korzystającym z urlopu wychowawczego. Specjalną ochroną są również objęci członkowie związków zawodowych.

Informacje na temat zakresu ochrony zatrudnienia przysługującej działaczom związkowym, można znaleźć w ustawie o związkach zawodowych z 23 maja 1991 roku. Z przepisów art. 3 tej ustawy wynika, że nikt nie może ponosić negatywnych następstw związanych z przynależnością do związku zawodowego, sprawowaniem funkcji związkowej lub też pozostawania poza związkiem zawodowym. Dotyczy to zwłaszcza kwestii nawiązania stosunku pracy czy pozostawania w zatrudnieniu.

Szczegółowe regulacje na temat tych gwarancji zawiera art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych. W myśl jego przepisów pracodawca, bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej, nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z pracownikiem, który jest członkiem zarządu tej organizacji lub jest upoważniony do jej reprezentowania wobec pracodawcy.

Pracodawca, bez uzyskania zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej, nie może również zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść takiego pracownika, chyba, że zezwalają na to odrębne przepisy. Zawarty w ustawie o związkach zawodowych, obowiązek uzyskania przez pracodawcę zgody na wypowiedzenie umowy o pracę działaczowi związkowemu, stanowi dalej idącą ochronę zatrudnienia w porównaniu z zapisami art. 38 kodeksu pracy, który mówi o obowiązku konsultacji takiej decyzji.

Na temat ochrony zatrudnienia członków związków zawodowych wypowiedział się również Sąd Najwyższy, który w wyroku z 5 maja 1995 roku stwierdza, że w odniesieniu do członków organizacji związkowej, chronionych przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy, stosuje się procedurę „silniej”chroniącą pracownika, czyli wyrażenie zgody przez związek zawodowy. Ochrona zatrudnienia przewidziana w ustawie o związkach zawodowych przysługuje od chwili, gdy pracodawca zostanie zawiadomiony uchwałą zarządu zakładowej organizacji związkowej, która wskazuje osoby podlegające tej ochronie.

Pełna wersja artykułu znajduje się na stronie www.radapracownikow.pl, serwisie poświęconym zagadnieniom prawa pracy, który jest dedykowany związkom zawodowym i radom pracowników. Serwis powstał dzięki środkom Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, działanie 8.1.