Komisja Europejska bije na alarm

Czy uda się stworzyć ponadeuropejski system zarządzania ruchem lotniczym do 2030 roku? Komisja Europejska wątpi w sukces i zaczyna bić na alarm.

Autorzy opublikowanych sprawozdań okresowych dotyczących jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej (SES) – ambitne wnioski legislacyjne, których celem jest urzeczywistnienie do 2030 r. paneuropejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym –biją na alarm. „Istnieje realne ryzyko, że pozostaniemy w tyle i nie będziemy w stanie sprostać rosnącemu popytowi na podróże lotnicze, których liczba do 2030 r. podwoi się”powiedział wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, Siim Kallas, odpowiedzialny za transport. „Rok 2012 jest rokiem przełomowym dla inicjatywy jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej, a stawka jest bardzo wysoka. Ocena Komisji pokazuje, że dla większości państw członkowskich, pomimo wysiłków z ich strony, zapala się żółte lub czerwone światło, gdyż zagrożona jest realizacja przez nie najważniejszych celów ustalonych na rok 2012.

Rok 2012 r. ma decydujące znaczenie dla jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej, gdyż przewidziano na ten okres realizację czterech kluczowych celów:
•system skuteczności działania określający kluczowe zadania dla zarządzania ruchem lotniczym (ATM) (ma ruszyć na początku 2012 r.);
•dziewięć funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej (mają być wdrożone do końca 2012 r.);
•zarządca sieci ATM (wyznaczono już do tej roli organizację Eurocontrol);
•początek fazy wdrożenia programu SESAR, technologicznego filaru jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej (od 2014 r.), przechodząc od fazy badawczo-rozwojowej do uruchomienia nowych urządzeń i technologii.

Opublikowane dzisiejszym przez Komisję oceny –opierające się na dwóch sprawozdaniach okresowych –budzą poważne obawy co do dwóch ważnych elementów stanowiących podstawę projektu realizującego jednolitą europejską przestrzeń powietrzną: systemu skuteczności działania i funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej.

1. System skuteczności działania: Wyniki: Tylko 5 z 27 państw członkowskich (Belgia, Dania, Litwa, Luksemburg i Niderlandy) otrzymały zielone światło i są na dobrej drodze ku realizacji obydwu celów (w zakresie kosztów i przepustowości/opóźnień) w latach 2012-2014. W dniu dzisiejszym Komisja wydała zalecenia wzywające państwa członkowskie do zrewidowania tych celów. W razie potrzeby Komisja może przyjąć wiążącą decyzję wymagającą od zainteresowanych państw członkowskich wdrożenia określonych środków korygujących, chociaż pozostało już niewiele czasu na realizację celów bez konieczności odwoływania się do takich działań.

Obecnie przyjęte przez państwa członkowskie plany uniemożliwią realizację ogólnounijnego celu w zakresie przepustowości, zakładającego średnio 0,5 minutowe opóźnienie na jeden lot w 2014 r. Gdyby udało się ten cel osiągnąć, w latach 2012-2014 oszczędności wyniosłyby 920 mln EUR dzięki zmniejszeniu liczby i wielkości opóźnień.

Ponadto krajowe plany skuteczności działania nie pozwolą zrealizować w 2014 r. ogólnounijnego celu w postaci poprawy o 2,4% opłacalności ATM. To z kolei będzie mieć negatywne skutki dla użytkowników przestrzeni powietrznej i wiarygodności inicjatywy jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej. Aby zrealizować ten cel, konieczne są dodatkowe środki zapewniające oszczędności w wysokości 250 mln EUR w trzyletnim okresie odniesienia (2012-2014)

2. Funkcjonalne bloki przestrzeni powietrznej (FAB)
Wyniki: Wszystkie funkcjonalne bloki przestrzeni powietrznej, z wyjątkiem jednego (duńsko-szwedzkiego FAB) otrzymały żółte lub czerwone światło i są źródłem poważnych obaw. Komisja wzywa państwa członkowskie do nasilenia działań. Brak działań na poziomie krajowym może zmusić Komisję do ponownego otwarcia pakietów legislacyjnych SES w celu wprowadzenia bardziej radykalnych rozwiązań.

Istnieje ryzyko nasycenia europejskiej przestrzeni powietrznej i portów lotniczych w Europie. Bez poważnych inwestycji służących modernizacji europejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym (jednolita europejska przestrzeń powietrzna), nasze niebo i porty lotnicze zakorkują się.
•Już teraz 440 porty lotnicze obsługują 1,4 mld pasażerów rocznie.
•Każdego dnia 26 000 lotów przemierza europejskie niebo.
•Każdego roku jest to 10 mln lotów –liczba ta rośnie co roku o 5%.
•Za 20 lat będzie to już 16,9 mln lotów rocznie – to oznacza, że w 2030 r. Europę przemierzać będzie tyle lotów, ilu mieszkańców ma Pekin.
Wyzwanie: niezakłócone, bezpieczne i punktualne loty.
•Problem: system zarządzania ruchem lotniczym jest archaiczny;niektóre ze stosowanych technologii pochodzą z lat pięćdziesiątych XX wieku.
•Rozwiązanie: modernizacja europejskiej przestrzeni powietrznej w celu stworzenia paneuropejskiej kontroli ruchu lotniczego (jednolitej przestrzeni powietrznej) –modernizacja rozdrobnionego systemu 27 krajowych przestrzeni powietrznych i stworzenie spójnego systemu europejskiego ATM:
•a) potrojenie przepustowości przestrzeni powietrznej,
•b) dziesięciokrotna poprawa poziomu bezpieczeństwa;
•c) ograniczenie o 10% negatywnego wpływu lotnictwa na środowisko naturalne,
•d) zmniejszenie o 50% kosztów zarządzania ruchem lotniczym.
Odpowiedzialni za wdrożenie SES –Komisja Europejska, państwa członkowskie, Eurocontrol, wspólne przedsięwzięcie SESAR i branża lotnicza.