Rozmowa z Wiceprezesem Zarządu RMT Protram Wrocław Sp. z o.o Panem Janem Staranowiczem

W ostatnim czasie przedsiębiorstwa tramwajowe z kilku polskich miast organizowały przetargi na dostawę nowych pojazdów. Jednym z producentów wagonów tramwajowych jest wrocławski Protram, jego produkty nie pojawiły się jednak nigdzie poza Wrocławiem. O przyczynach takiego stanu rzeczy rozmawialiśmy z Wiceprezesem Zarządu RMT Protram Wrocław Sp. z o.o Panem Janem Staranowiczem.

 

 

Na początek kilka uwag ogólnych. Cieszę się , że zadał Pan takie właśnie pytania , bowiem dotyczą one szeregu niezmiernie ważnych dla transportu publicznego kwestii. Mam nadzieję, że udzielone odpowiedzi pozwolą Państwu spojrzeć na transport publiczny nie tylko z perspektywy pasażerów i znawców tematu ale przede wszystkim przyszłości szynowego transportu zbiorowego w ogóle.

Protram powstał w 1998 roku w wyniku wydzielenia się ze struktur MPK Wrocław. Jest spółką prawa handlowego (spółka z o.o.) , jego udziałowcami są przede wszystkim pracownicy firmy , jest to więc tkz. spółka pracownicza. Sposób i moment wydzielenia się nowej firmy pozwoliły rozpocząć proces budowy nowoczesnego podmiotu gospodarczego –przystosowanego do reguł współczesnego rynku. Niestety nie wykorzystujemy w pełni swoich możliwości z przyczyn o których mowa poniżej, jednak generalnie z perspektywy tych kilku lat uważam nasze przedsięwzięcie za nadzwyczaj udane. Czy Protram jest młody…. to kwestia punktu odniesienia. Biorąc pod uwagę specyfikę przemian gospodarczych w naszym kraju powiedziałbym raczej , że jesteśmy co najmniej doświadczeni.

 

 

Rynek Tramwajowy ! Dobry żart! W Polsce nie istnieje żaden rynek tramwajowy. Panuje na nim ogromna fluktuacja zamówień i niepewność jutra. Kroki podejmowane przez poszczególnych uczestników tego rynku są często bardzo nerwowe i w naszym odczuciu nie powiązane z obiektywnymi kryteriami. Rocznie można w Polsce sprzedać średnio kilka tramwajów różnych typów a bywa i tak , że przez kilka lat nie ma żadnych zamówień , nie ma więc mowy o żadnym rynku , jest to raczej rynek wtórny dla zachodnich koncernów lub pole dla ubocznej produkcji dla krajowych producentów pojazdów szynowych.

Utrzymać się na tym tkz. rynku absolutnie nie sposób , dlatego też nie istnieje obecnie w naszym kraju żaden podmiot utrzymujący się wyłącznie z produkcji tramwajów na nasz rynek. Wystarczy , że klient określi inną długość tramwaju lub ilość członów i już trzeba wykonać inny typ , co niewiarygodnie podnosi koszty jego wykonania. Efektem takich działań są wręcz barbarzyńskie ceny na nowe tramwaje wynikające z tego , że większość klientów zamawia krótkie serie tylko dla siebie i efekt jest taki , że doprowadza go to do bardzo trudnej sytuacji technicznej i finansowej.

 

 

Tramwaj typu 204 WrAs to obecnie najnowocześniejszy tramwaj wysokopodłogowy i jedyny produkowany seryjnie tego typu. W naszym przekonaniu , przewyższa pod każdym względem wszystkie dotychczasowe pojazdy tego rodzaju , które zostały wprowadzone do eksploatacji. Jest pomyślany jako trwały i ekonomiczny tramwaj dla wszystkich tych , którzy z różnych względów nie chcą nabywać tramwajów niskopodłogowych po 4,5 –8 mln zł za szt. Połączyliśmy w nim niesłychanie mocną konstrukcję z najnowocześniejszą elektroniką w postaci sterowanych mikroprocesorowo bloków IGBT. Wykonane przez specjalistów obliczenia wytrzymałościowe ,symulacje naprężeń i ewentualnych odkształceń wskazują , że pojazd ten jest pod pewnymi względami kilkakrotnie bardziej wytrzymały niż starsze konstrukcje , dlatego też udzielamy na ten tramwaj wieloletniej gwarancji. To wszystko jest również znacznie tańsze niż inne pojazdy tego typu.

 

 

Nie ma żadnych przeciwwskazań aby tramwaj ten został wprowadzony do eksploatacji w innych miastach. W każdej chwili jesteśmy gotowi do przedłużenia Wrocławskiej serii i dostarczenia takich pojazdów w dowolne miejsce na ziemi – gdzie tylko można dojechać.

Jesteśmy w stanie dostarczyć tramwaj dowolnego rodzaju i w dowolnym wyposażeniu. Może być wykonany ze stali nierdzewnej , dowolnych kompozytów (w tym węglowych) . Udział niskiej podłogi i wszelkiego innego wyposażenia nie stanowi żadnej trudności. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom wprowadzimy do produkcji nowe modele tramwajów. Wszystko zależy od woli klienta.

 

 

Nie złożyliśmy oferty dla Warszawy z tego prostego powodu , że sporządzona przez zamawiającego specyfikacja przetargowa wykluczała naszą firmę – pomimo , że tak wówczas jak i obecnie jesteśmy jedyną firmą , która wprowadziła wyprodukowane przez siebie tramwaje do eksploatacji. Omawiana specyfikacja wymagała wykazania się określoną ilością pojazdów szynowych (lecz nie tramwajów) , innymi słowy wystarczyło wyprodukować kilka drezyn lub cokolwiek innego i wtedy wszystko było ok. Protram natomiast , na dzień ogłoszenia przetargu mógł się wylegitymować wybudowaniem kilku i zmodernizowaniu kilkuset tramwajów i …nie został dopuszczony do przetargu. Ma Pan więc przykład jakiego rodzaju jest to rynek. Podobna sytuacja wystąpiła w innych przetargach.

 

 

Dla wspomnianych przez Pana wykonawców produkcja tramwajów ma (jak sądzę) charakter uboczny , jak wspomniałem polski rynek jest zbyt mały aby utrzymać choć jednego dużego wytwórcę. Mamy swoje miejsce w tym segmencie i uważam , że obecnie robimy kawał dobrej roboty.

 

 

Niestety o planach nie mogę zbyt wiele powiedzieć. Wprowadzimy do produkcji tramwaje nowego typu w tym częściowo i całkowicie niskopodłogowe. W zakresie rozwiązywania problemów miejskiego transportu szynowego jest jeszcze wiele do zrobienia. Powoli do świadomości społecznej dociera przekonanie , że tramwaj to nie tylko kupa metalu przeszkadzająca w ruchu ulicznym ale wygodny i efektywny środek lokomocji. Idziemy naprzód , kto stoi w miejscu ten się cofa.

 

 

Dziękuję za rozmowę.