JTI – razem na rzecz ogniw paliwowych i wodoru
Prezentujemy publiczno-prywatną spółkę JTI (Joint Technology Initiatives), która ma wspierać rozwój ogniw paliwowych i wodoru w Europie. Przedsięwzięcie jest finansowane m.in. przez Wspólnotę Europejską.
Połączone Inicjatywy Techniczne (Joint Technology Initiatives – JTI) na rzecz ogniw paliwowych i wodoru to publiczno-prywatne przedsięwzięcie ze wspólnym finansowaniem ze strony Wspólnoty Europejskiej oraz przemysłu (przy przewodnictwie tego drugiego). JTI na rzecz ogniw i wodoru zostały ustanowione jako Wspólne Przedsięwzięcie na podstawie Rozporządzenia Rady (WE) 521/2008. Oficjalne rozpoczęcie działalności spółki miało miejsce podczas pierwszego zgromadzenia wspólników w Brukseli, w dniach 14-15 października 2008 r. Komisja Europejska wniesie do spółki, w ciągu 6 lat, 470 milionów euro w ramach 7 Programu Ramowego, a co najmniej drugie tyle będzie pochodzić z przemysłu. Postawiliśmy przedstawić działalność JTI zadając jej przedstawicielom szereg pytań. Oto co nam powiedzieli.
TransInfo.pl: Jakie są przesłanki do utworzenia JTI na rzecz ogniw paliwowych i wodoru?
Ogniwa paliwowe, jako efektywna technika przetwarzania energii oraz wodór, jako czysty nośnik energii, mają olbrzymi potencjał w dziedzinie rozwiązywania problemów energetycznych, przed jakimi wkrótce stanie Europa. Programy Ramowe Unii Europejskiej przeznaczają coraz więcej środków na to zagadnienie, począwszy od 8 milionów euro w 2PR aż do 315 milionów euro w 6PR. Istnieją także programy współfinansowania na poziomie krajowym, które także wnoszą znaczące środki. Dlatego, poprawa koordynacji źródeł finansowania może przynieść korzyści wynikające ze wzrostu wydajności, dzięki czemu wszyscy otrzymają więcej za te same pieniądze. Wciąż istnieją liczne bariery techniczne i pozatechniczne, które muszą zostać pokonane, aby technologia ogniw paliwowych znalazła szersze zastosowanie na rynku. Czas ucieka, tym bardziej że Europa ma silnych konkurentów w postaci innych globalnych graczy. Należą do nich przede wszystkim USA i Japonia, ale także Chiny i inne gospodarki wschodzące.
TransInfo.pl: Dlaczego JTI jest traktowane specjalnie, a nie jak typowe partnerstwo publiczno-prywatne?
JTI będzie publiczno-prywatną spółką, powołaną na potrzeby prowadzenia badań na poziomie unijnym. Pozwoli ona pogodzić interesy prywatne z publicznymi w ramach nowej, budowanej pod przewodnictwem przemysłu, struktury realizującej wspólnie opracowany program badawczy. Struktura ta zadba o to, aby program ten lepiej odpowiadał potrzebom i oczekiwaniom przemysłu i pomógł przyspieszyć proces rozpowszechnienia i zastosowania tej technologii.
Komisja Europejska wspiera tę strukturę, ponieważ badania potrzebne do opracowania tej technologii są często tak skomplikowane, że żadna firma, ani publiczna placówka badawcza, nie jest w stanie przeprowadzić ich samodzielnie.
Komisja oczekuje, że nowy model partnerstwa publiczno-prywatnego będzie stymulować dodatkowe inwestycje na badania w Europie, które pozwolą przekroczyć masę krytyczną, dzięki połączeniu obecnie odosobnionych wysiłków, a także dzięki zapewnieniu efektywnego programu zarządzania.
TransInfo.pl: Jaka są zalety powstania JTI?
Ten nowy rodzaj współpracy badawczej ma kilka bardzo istotnych zalet. Szacuje się, że działalność JTI pomoże ograniczyć czas potrzebny do wprowadzenia technologii wodorowej i ogniw paliwowych na rynek o 2 do 5 lat, a więc umożliwi jej szybszy wpływ na zwiększanie wydajności energetycznej, bezpieczeństwa dostaw oraz ograniczenie zanieczyszczenia i emisji gazów cieplarnianych. Ustalony z góry budżet JTI o odpowiedniej masie krytycznej, a także 6-letni horyzont działalności, podniesie zaufanie instytucji prywatnych i publicznych, umożliwiając przemysłowi opracowywanie długoterminowych planów inwestycyjnych oraz zarządzanie przepływami gotówkowymi. Wiodąca rola przemysłu w definiowaniu priorytetów i terminów, przy konsultacjach z Komisją Europejską oraz społecznością naukową, zagwarantuje pełne wykorzystanie badań podstawowych, prowadzonych na uczelniach i ośrodkach badawczych oraz że wysiłki na rzecz opracowania i implementacji technologii zostaną zintegrowane pod wspólnym kierownictwem.
TransInfo.pl: Jakie są oczekiwane efekty działalności JTI?
JTI ma zapewnić dostawę sprawdzonej technologii, opracowanej do momentu umożliwiającego wprowadzenie jej na rynek. Dla sektora motoryzacyjnego, podstawowym celem jest osiągnięcie przełomów w dziedzinach, stanowiących wąskie gardło w rozwoju technologii, co umożliwi przemysłowi podjęcie decyzji o wprowadzeniu jej na dużą skalę do wytwarzanych produktów, koniecznej do osiągnięcia masowego wzrostu rynku w okresie 2015-2020.
Dla stacjonarnych ogniw paliwowych (na potrzeby domowe i przemysłowe) oraz zastosowań przenośnych, JTI zapewni technologię umożliwiającą wprowadzenie na rynek w latach 2010-2015.
TransInfo.pl: W jaki sposób rola wodoru wpisuje się w stosowanie innych nośników energii, jak elektryczność czy biopaliwa?
Wodór powinien być traktowany jako uzupełniający nośnik energii wobec elektryczności i biopaliw. Już dziś jest częścią technologii stosowanej w przemyśle. Jednak tylko przy nowoczesnych technologiach, takich jak ogniwa paliwowe, zalety tego paliwa mogą być w pełni wykorzystane. Ponieważ wodór może być wytwarzany z szerokiej gamy energii podstawowych, może być z korzyścią używany w wielu różnych zastosowaniach (transport, przenośne i stacjonarne źródła energii). Podobnie jak energia elektryczna, będzie on tworzył rodzaj centrum energetycznego. Wodór ma tę przewagę nad energią elektryczną, że znacznie łatwiej jest go przechowywać, dzięki czemu stanowi idealne uzupełnienie dla odnawialnych źródeł energii w pokrywaniu zapotrzebowania na energię. Przy zastosowaniu odpowiednich technologii, wodór może być produkowany praktycznie bez emisji dwutlenku węgla i może być wykorzystany jako paliwo do pojazdów nie powodujące produkcji dwutlenku węgla.
TransInfo.pl: Kto wchodzi w skład JTI?
Członkami-założycielami Wspólnego Przedsięwzięcia są: Wspólnota Europejska (reprezentowana przez Komisję Europejską) oraz Zrzeszenie Przemysłu (NEW IG), założona jako międzynarodowa, niedochodowa organizacja reprezentująca interesy europejskiego przemysłu. W skład NEW IG wchodzi obecnie 66 firm, w tym m.in. Fiat, PSA i Volvo z sektora motoryzacyjnego oraz Total i Shell z sektora energetycznego. Członkami NEW IG są zarówno wielkie międzynarodowe koncerny, jak i małe i średnie przedsiębiorstwa. Większość z nich ma swoje siedziby w krajach członkowskich, jednak część pochodzi z krajów stowarzyszonych. Podobna organizacja –Grupa Badawcza N.ERGHY, reprezentująca interesy europejskiej społeczności badawczej, stała się członkiem JTI w lipcu 2008 r. N.ERGHY obecnie skupia 49 uczelni i instytutów badawczych, głównie z krajów członkowskich, ale także kilka reprezentujących kraje stowarzyszone. Wśród nich są m.in. CNRS (francuska narodowa agencja badawcza), VTT (Fińskie Centrum Badań Technicznych) oraz Tübitak (Turecka Rada Nauki i Techniki)
TransInfo.pl: Jaka jest podstawa prawna i struktura JTI?
JTI zostało powołane jako Wspólne Przedsięwzięcie, zgodnie z art. 171 Traktatu Wspólnot Europejskich. Instytucja ta będzie działać przez 6 lat z 3-letnim okresem dodatkowym na dokończenie już rozpoczętych inicjatyw. Siedzibą Wspólnego Przedsięwzięcia będzie Bruksela. Wspólne Przedsięwzięcie zostało formalnie założone 30 maja 2008 r. poprzez przyjęcie Rozporządzenia Rady (WE) nr 521/2008. Podczas okresu rozruchowego (publikacja pierwszego wezwania, stworzenie odpowiedniej infrastruktury), za działalność JTI odpowiadać będzie Komisja Europejska. Rozwój w okresie rozruchowym będzie ułatwiony przez działanie na rzecz koordynacji i wsparcia (7 Program Ramowy), które będą wspólnie finansować Komisja Europejska i Zrzeszenie Przemysłu (IG).
TransInfo.pl: Jak wygląda finansowanie JTI?
Komisja Europejska wniesie w ciągu 6 lat (do 2013 r.) kwotę 470 milionów euro. Co najmniej drugie tyle muszą wnieść w tym okresie aportem przedstawiciele przemysłu w JTI. Bieżącymi kosztami działalności Wspólnego Przedsięwzięcia będą po połowie obciążane: Komisja Europejska i Zrzeszenie Przemysłu (IG).
TransInfo.pl: Jaki jest najbliższy program działania JTI?
JTI będzie realizować program działania poprzez ogłaszanie konkursów. Pierwszy konkurs w październiku 2008 r. Jego budżet wynosi 28,1 miliona euro i został ogłoszony w październiku 2008 r. Zakres działalności w ramach pierwszego konkursu obejmuje: 1. Infrastrukturę transportową i infrastrukturę tankowania, 2. Produkcja, przechowywanie i dystrybucja wodoru, 3. Stacjonarna produkcja energii, 4. Tworzenie rynku, 5. Zagadnienia przekrojowe.
TransInfo.pl: Jaka jest struktura władz JTI?
Organami zarządzającymi Wspólnym Przedsięwzięciem są Rada Zarządzająca oraz Dyrektor naczelny, wspomagany przez pracowników Biura Programowego. W skład Rady Zarządzającej wchodzą przedstawiciele Zrzeszenia Przemysłu (IG), Komisji Europejskiej oraz Grupy Badawczej. W gestii Rady Zarządzającej pozostaje ogólna odpowiedzialność za działania Wspólnego Przedsięwzięcia: realizację działań, przyjmowanie corocznych planów realizacji, budżetów, sprawozdań finansowych i bilansów, zatwierdzanie list zwycięzców konkursów, itp. Biuro Programowe będzie, w ramach odpowiedzialności Dyrektora naczelnego, odpowiadać za codzienne zarządzanie Wspólnym Przedsięwzięciem, jak również za uruchamianie procedur konkursowych, ocenę i wybór projektów, itp.
TransInfo.pl: Połączone Inicjatywy Techniczne (Joint Technology Initiatives – JTI) na rzecz ogniw paliwowych i wodoru to publiczno-prywatne to nie jedyna tego typu inicjatywa. Jakie są pozostałe typy JTI?
W ciągu ostatniego roku powołano jeszcze 4 inne Inicjatywy Techniczne w dziedzinach o kluczowym znaczeniu dla badań na rzecz przemysłu, gdzie istnieją wyraźnie zdefiniowane wspólne cele techniczne i gospodarcze. To:
Inicjatywa na rzecz Innowacyjnej Medycyny (IMI): program wspierający działania na rzecz nowej wiedzy, narzędzi i metod szybszego wprowadzania na rynek lepszych i bezpieczniejszych leków.
Czyste Niebo: program wspierający prace nad technologiami znacznie przyczyniającymi się do ograniczenia szkodliwości transportu lotniczego dla środowiska naturalnego.
Artemis: zadaniem tego programu jest utrzymanie europejskiego przewodnictwa w dziedzinie systemów wbudowanych –specjalizowanych komponentów komputerowych opracowanych z myślą o konkretnym zadaniu, stanowiących część większych systemów
ENIAC: to publiczno-prywatne przedsięwzięcie ma na celu wdrażanie dużych, europejskich projektów naukowo-technicznych w dziedzinie nanoelektroniki
TransInfo.pl: Bardzo dziękujemy za odpowiedź.
