Rekord Luxtorpedy – na trasie do Zakopanego cały czas najszybsza

Historia trasy kolejowej do Zakopanego sięga końca XIXwieku, ale dopiero od 40 lat szlak kolejowy pod Tatry jest zelektryfikowany.Rekord czasu przejazdu na trasie Kraków-Zakopane ustanowiony przez Luxtorpedę w1936 r. nie został do tej pory pobity.

Linię kolejową pod Tatry zbudowano w 1899 r. staraniem hr.Władysława Zamoyskiego. Wówczas Zakopane stawało się modnym i szybkorozwijającym się kurortem. Parowóz pod Tatry zaczął przywozić rzesze turystów.Wcześniej do Zakopanego górale wozili turystów konnymi furkami. Już sama budowatrasy kolejowej budziła niepokój górali.

To była radykalna zamiana i kompletna rewolucja dlaPodhala. Radykalnie w Zakopanem wzrosła liczba przybyszów i z jednej strony góralesię cieszyli bo mieli więcej gości, ale skończył się transport konny na trasiedo Zakopanego i możliwość zarobkowania” – opowiadał PAP Maciej Krupa autorksiążki „Kroniki zakopiańskie”, przewodnik i znawca historiiZakopanego.

W „Kronikach” opisywany jest zabawny incydent,kiedy przy pierwszym wjeździe parowozu do Zakopanego kilku fiakrów zdjęłoportki i gołymi zadkami wypięło się w stronę maszynisty Otto Wolfa, na co onzareagował polewając ich wodą.

Z budową linii kolejowej pod Tatry wiąże się wieleopowieści. Jedna z nich mówi, że górale wieszczyli koniec świata po przyjeździe”ognistego diabła”. Mówiło się, że inżynier budujący linię doZakopanego nazywał się Zeper i stąd rzekomo wzięła się pejoratywna nazwaturysty – ceper. To jednak nie znajduje potwierdzenia w źródłach.

„Zakopane pod wpływem kolei zaczęło się zmieniać. Jużpo I wojnie światowej górale w Zakopanem przestali dominować, narastała liczbamieszkańców przyjezdnych” – mówił Krupa.

W latach 30. XX wieku na polskich torach pojawił się pociągSAx 90080 znany jako Luxtorpeda. Ten aerodynamiczny spalinowy pociąg kursowałna trasie do Zakopanego i w roku 1936 ustanowił rekord szybkości przejazdu natrasie Kraków – Zakopane na 2 godziny 18 minut. Do dzisiaj ten rekord niezostał pobity. Obecnie pociąg tą trasę pokonuje w 3 godz. 49 minut.

„To był pociąg marzenie, o niezwykłym kształcieniemającym odniesienia nawet we współczesnych pociągach. To było ogromneosiągnięcie, na miarę innych ważnych w II Rzeczpospolitej osiągnięć, jak budowai rozwój portu w Gdyni, powstanie Centralnego Ośrodka Przemysłowego i szereginnych, a w tym świetle Luxtorpeda była na czasie” – zauważył Krupa.

Ostatni odcinek trasy z Chabówki do Zakopanego poprowadzonyjest po stromych stokach, co powoduje znaczne ograniczenie prędkości pociągów.Przed elektryfikacją trasy wagony musiał ciągnąć specjalny parowózprzystosowany do trudnego terenu. Ostatni raz taki specjalny parowóz OKz32kursujący regularnie wjechał ze składem na zakopiańską stację 40 lat temu.

3 grudnia 1975 r. linia kolejowa pod Tatry zostałazelektryfikowana. Krupa jako świadek tamtego wydarzenia wspominał: „Nawjazd pierwszego pociągu elektrycznego do Zakopanego zorganizowano wielkąuroczystość. Zwołano uczniów ze wszystkich szkół, pamiętam transparenty gloryfikującekomunizm. Pod naporem gapiów zawalił się daszek nad peronem, a milicjancizaczęli biegać wokół dworca w obawie o jakąś prowokację”.

Współcześnie tylko okazjonalnie na zakopiańską stacjęprzyjeżdża parowóz stacjonujący w skansenie w Chabówce i uruchamianyokazjonalnie jako specjalna atrakcja turystyczna. W latach 90. XX wiekuzakopiański teatr Witkacego grał spektakl w wagonach retro ciągniętych przezoryginalny parowóz z lat 20. ubiegłego wieku.

„