Dzięki bydgoskiemu systemowi ITS podróże po Bydgoszczy jużtrwają krócej. Wprowadzane będą jednak też nowe rozwiązania, m.in. na tablicachzmiennej treści. Czekamy też na sygnały bydgoszczan, co jeszcze warto poprawić.
Z końcem kwietnia zakończy się etap testów Inteligentnych SystemówTransportowych. Na przełomie maja i kwietnia zacznie też działać CentrumZarządzania Ruchem i Transportem. To jeden z jego najważniejszych elementów.Pracownicy centrum, którzy obecnie przechodzą szkolenia będą odpowiedzialnimiędzy innymi za przygotowywanie komunikatów dla kierowców, na przykładostrzeżeń o wypadkach, blokadach oraz innych wydarzeniach istotnie wpływającychna płynność ruchu. W ramach rozbudowy ITS w sterowniki radiowe wyposażonychzostanie także 12 nowych tramwajów z Pesy, które obsługiwać będą linię doFordonu. Dzięki tym urządzeniom składy szybciej przejeżdżają przez skrzyżowaniaz sygnalizacją świetlną.Przystępując do realizacji projektu ?InteligentneSystemy transportowe w Bydgoszczy? przyjęto jako cel poprawę czasu przejazdutransportem indywidualnym na poziomie 6%. Obecnie po wprowadzeniu systemuosiągnięto średni wynik na poziomie ok. 32%. Wiele podróży zajmuje zdecydowaniemniej czasu. To samo można powiedzieć o komunikacji publicznej ?w tramwajach, dla których zakładano poprawę o 8% – obecnie średni wynik wynosiok. 13%.
– Warto podkreślić, że ITS to system wyjątkowo elastyczny.Dysponujemy wieloma cennymi danymi które chcemy udostępniać kierowcom. Mamydane szacunkowego czasu przejazdu pomiędzy każdym większym skrzyżowaniem naobszarze działania systemu. W okresie testów prezentowaliśmy schematy tras wrazz czasem przejazdu. Docierają do nas sygnały, że kierowcy mają za mało czasu nasczytanie tylu danych. Dlatego zamierzamy ograniczyć liczbę informacji,poprawiając ich czytelność. Poza tym wraz z uruchomieniem Centrum ZarządzaniaRuchem i Transportem będą się na tablicach zmiennej treści pojawiać ważnekomunikaty. Cały system już oceniamy bardzo pozytywnie. Kluczowe jestoczywiście zredukowanie czasu podróży na ważnych korytarzach transportowych.Nadal zamierzamy jednak pracować nad tym, by był on jak najbardziej przyjaznydla kierowców oraz pasażerów komunikacji miejskiej ? podkreśladyrektor ZDMIKP, Tomasz Szymański.
Masz uwagi w sprawie funkcjonowania ITS? Napisz do ZDMIKP maila:[email protected] lub prześlijwiadomość tradycyjną pocztą: ZDMIKP w Bydgoszczy, ul. Toruńska 174a, 85-844Bydgoszcz. Na przełomie kwietnia i maja wraz z uruchomieniem CentrumZarządzania Ruchem i Transportem uruchomiony zostanie też specjalny numer,gdzie będzie można zgłaszać wszystkie uwagi dotyczące działania nowychurządzeń.
I.Jakie elementy ITS już funkcjonują?
1.Zielona fala
Zmiany w funkcjonowaniu sygnalizacji świetlnych rozpoczęto z końcem 2014roku. W tym okresie pojawiły się też pierwsze pozytywne oznaki poprawy warunkówruchu np. znaczne zmniejszenie kolejek na wlotach ronda Fordońskiego orazronda Toruńskiego, poprawa warunków ruchu na ul. Wojska Polskiego, Solskiego,Dworcowej, Kamiennej. Osiągnięciem z zakresu koordynacji sygnalizacjiświetlnych tzw. potocznie ?zielonej fali? jest ciąg:
?Koordynacje stałe, ustawione ?na sztywno? funkcjonujące w okresie od szczytuporannego po godziny późno wieczorne, nie podlegające przerwom przejazdówtramwajowych lub zmianami natężeń ruchu:
?ciąg ulicy Wyszyńskiego
?ciąg ulicy Wojska Polskiego – Solskiego
?Koordynacje stałe + priorytet tramwajowy, koordynacje które mogą byćzakłócane okresowo przez tramwaj przejeżdżający z priorytetem
?ciąg ulic Fordońska – Jagiellońska
?ciąg ulicy Focha
?ciąg ul. Kamiennej od ul. Wyszyńskiego w kierunku ul. Pileckiego (tutajprzerywana koordynacja jest przez tramwaj na Gdańskiej jadący z priorytetem)
?Koordynacje zależne od ruchu ? kiedy wzrastają natężenia ruchu na danym ciąguulic system nadzorujący w celu zwiększenia przepustowości na danym kierunkułączy sąsiadujące ze sobą sygnalizacje i ?przerzuca? w krótkim czasie większąliczbę pojazdów bez dodatkowych strat powodowanych zatrzymywaniem się pojazdówna pojedynczych skrzyżowaniachciąg ulicy Królowej Jadwigi
?ciąg ulic Ogińskiego ? Sułkowskiego (od C.H. Focus do Chodkiewiczajednokierunkowo)
?ciąg ulicy Szubińska ? pl. Poznański – Grudziądzka
?ciąg ulicy Toruńskiej (od ronda Toruńskiego do ul. Babia Wieś)
?ciąg ulicy Krasickiego (przerywana przez priorytet tramwajowy na ul. Gdańskiej, w praktyce koordynuje się co drugi lub trzeci cykl )
Na przykład przejazd pomiędzy skrzyżowaniem ulic Wojska Polskiego iUjejskiego do skrzyżowania ulic Wyszyńskiego i Kamiennej o długości ok. 3,5 kmw godzinie szczytu porannego oraz popołudniowego przed wprowadzeniem systemuITS wynosił ok. 14 minut. Obecnie po uruchomieniu wszystkich funkcji systemuITS wraz z koordynacją poszczególnych skrzyżowań tzw. zieloną falą orazuruchomieniem obszarowego systemu sterowania ruchem czas ten wynosi ok. 7minut. Na szczególną uwagę zasługuje również korytarz pomiędzy pętląWyścigowa, a rondem Grunwaldzkim, gdzie oprócz priorytetu dla pojazdówkomunikacji publicznej (tramwajów) zaprojektowano zieloną falę dlatransportu indywidualnego. Przejazd tramwajem na wskazanym odcinku przedwprowadzeniem systemu ITS wynosił ok. 19 minut. Obecnie po uruchomieniupriorytetu dla tramwajów czas ten wynosi ok. 17 minut. Dzięki temu każdy ztramwajów dojeżdża na przystanek na czas bez zbędnych opóźnień. Poza pozytywnymskutkiem dla transportu publicznego zarejestrowano poprawę czasu przejazdutransportem indywidualnym ? z 26 minut w szczycie popołudniowym przedwprowadzeniem systemu ITS do ok. 16 minut po jego uruchomieniu.
2.Kamery na skrzyżowaniach
W ramach systemu ITS zamontowano ponad 40 szybkoobrotowych kamer CCTV naskrzyżowaniach ulic, które wraz z ponad 50 kamerami typu ANPR rejestrującymicechy pojazdów pozwalają na podejmowanie decyzji dotyczących zarządzaniaruchem oraz pomagają ustalić inne szczegóły w działaniach operacyjnychsłużb mundurowych. Dodatkowo na obszarze okalającym obszar wdrożenia systemuITS zainstalowano 10 stacji meteorologii drogowej, które na bieżąco podająinformacje o zmieniających się warunkach atmosferycznych ważnych dla ruchudrogowego, a co za tym idzie umożliwiają w porę podjęcie czynnościprzeciwdziałających np. w okresie zimowym. Kamery na ważnych skrzyżowaniachpoprawiają też bezpieczeństwo wszystkich użytkowników ruchu.
3.Nowe sygnalizacje świetlne ? dzięki 7 nowym sygnalizacjomzdecydowanie poprawiło się bezpieczeństwo kierowców i pieszych. Łatwiej wjechaćna ul. Solskiego z ulic Leszczyńskiego i Skorupki. Zredukowano do minimum teżniebezpieczne manewry na rondzie Kujawskim. Piesi przekraczając jezdnie na ul.Wyszyńskiego lub Jagiellońskiej również czują się bezpieczniejsi.
4.Elektroniczne tablice na przystankach – w ramach obecniewdrożonego podsystemu transportu publicznego zainstalowano 180 szt. dodatkowychtablic informacji przystankowej w 90 lokalizacjach. Nowe tablice są bliźniaczopodobne do wcześniejszych zainstalowanych urządzeń w ramach budowy liniitramwajowej do Dworca PKP w roku 2013 i również objęte tym samym systememnadzorczym. Bydgoskie tablice informacji pasażerskiej dzięki zastosowaniutechnologii wykonania ekranów w oparciu o LCD poza swoimi podstawowymifunkcjami dotyczącymi informacji o rozkładach jazdy posiadają możliwość wyświetlaniakażdego dowolnie konfigurowalnego komunikatu stałego lub w wersji filmunp. o zmianach w funkcjonowaniu komunikacji publicznej, informacji oplanowanych pracach remontowych na torowiskach, innych utrudnieniach.Komunikaty mogą być wyświetlane jako przebitki na całym ekranie, jako połowaekranu przy równoczesnym wyświetlaniu rozkładów jazdy lub jako informacjaumiejscowiona w pasku stałym lub przewijającym się. Mając dzisiaj ponad 220tablic informacji przystankowej jesteśmy w stanie dotrzeć do dużej liczbypasażerów na znacznym obszarze Śródmieścia Bydgoszczy.
5.Kioski informacyjne z funkcją biletomatu – w głównych punktachprzesiadkowych miasta Bydgoszczy zainstalowano 20 infokiosków z funkcjąbiletomatu. Urządzenia te umożliwiają obecnie pasażerom komunikacjipublicznej:
?zapoznanie się układem komunikacji publicznej Bydgoszczy
?zapoznanie się z rozkładem jazdy pojazdów komunikacji publicznej
?wyszukanie połączenia pomiędzy wybranymi punktami miasta wraz z uzyskaniempodpowiedzi o liczbie biletów którą należy zakupić aby dotrzeć we wskazanemiejsce (automatyczny zakup biletów na wybrane połączenie)
?zakup dowolnego biletów jednorazowego na przejazdy komunikacją publiczną wBydgoszczy przez całą dobę
?dodatkowo w niedalekiej perspektywie czasowej planuje się uruchomieniemożliwości doładowań Bydgoskiej Karty Miejskiej
6.Automatyzacja rozjazdów torowych – aby zoptymalizowaćprzejazd pojazdów szynowych i w pełni go zautomatyzować w ramach podsystemutransportu publicznego zainstalowano 3 nowoczesne zestawy automatyki zwrotnictramwajowych w miejscach, w których dotychczas konieczne było ręczneprzełączanie zwrotnic przez motorniczego co również wpływało negatywnie na czasprzejazdu tramwaju. Miejsca w których zainstalowano nową automatykę rozjazdówto:
?rondo Jagiellonów , wlot południowy
?skrzyżowanie Jagiellońska – Gdańska ? Focha, wlot wschodni
?pętla przy ul. Bałtyckiej, zjazd na pętlę z ul. Fordońskiej
7.Nowe parkomaty ? w ramach systemu zamontowano noweparkomaty z funkcją informacyjną umożliwiającą przekazywanie dynamicznejogólnej informacji o dostępności miejsc parkingowych w danym obszarzemiasta i kierowaniu pojazdów do innych parkingów gdzie występują jeszczerezerwy miejsc parkingowych.
8.Sterowniki radiowe w tramwajach – w celu realizacjipriorytetowego przejazdu pojazdów tramwajowych na sieci drogowej miastaBydgoszczy każdy z dostępnych obecnie (będących w użytkowaniu) tramwajów zostałwyposażony w specjalne radio krótkiego zasięgu zwane dalej RKZ, którewspółpracując z komputerami pokładowymi pojazdów generuje sygnały wywołującepriorytet przejazdu dla tramwaju przed jego dojazdem do wyznaczonych punktówmeldunkowych na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną.
9.Tablice informujące o ilości wolnych miejsc w strefie płatnego parkowania -wpierwszym okresie po uruchomieniu testowym 26 tablic informacji parkingowejwyświetlały słowo ?zajętość”. Po uwagach bydgoszczan zostało onozastąpione słowem ?zapełnienie?. Obecnie na wszystkich tablicach informacjiparkingowej zależnie od danych z algorytmu obliczeniowego wyświetlane sąkomunikaty: zapełnienie małe, zapełnienie średnie lub zapełnienie duże. W celuuzyskania jak najdokładniejszych danych Śródmieście Bydgoszczy (dokładniepodstrefa A strefy płatnego parkowania)zostało podzielone na tzw. obszaryparkingowe, którym przypisano poszczególne parkomaty. Obszarom parkingowymnadano charakterystyczne i łatwo kojarzące się w Bydgoszczy nazwy. Każda ztablic informacji parkingowej zawiera trzy panele z informacją o trzech różnychobszarach parkingowych (na każdym panelu jedna nazwa obszaruparkingowego).
10.Tablice zmiennej treści VMS – zostały ustawione w 32lokalizacjach na głównych wlotach do obszaru objętego funkcjonowaniem systemuITS. W sytuacjach pogarszających się warunków ruchu oraz wystąpienianieoczekiwanych zdarzeń informują kierowców o utrudnieniachwyświetlając kolor pomarańczowy lub czerwony. W normalnych warunkach ruchu,kiedy średnia prędkość komunikacyjna poruszającego się pojazdu jest wyższa od35 km/h w obszarze zabudowanym, a tablica pokazuje na większości ulic kolorzielony kierowca nie musi wcale analizować treści na niej wyświetlanych.Tablica jest wskazówką dla kierowców w sytuacjach pogorszenia warunków ruchu, wsytuacjach kiedy prędkość ruchu spada np. godziny szczytu porannego lubpopołudniowego, zdarzenia drogowe, blokady dróg, akcje ratownicze itp. W takiejsytuacji tablica zmiennej VMS staje się niezastąpionym źródłem bezpośredniejinformacji dla kierowcy poprzez dotarcie do niego z treściami do których obecnienie miał dostępu.
II.Jakie elementy jeszcze są przygotowywane?
1.Portal internetowy – w ramach systemu zostanie wkrótce uruchomionyportal internetowy zawierający podstawowe dane generowane przez aplikacjęnadzorującą. Portal ten powstanie w wersji na urządzenia stacjonarne i mobilne.Z portalu mieszkańcy będą mogli dowiedzieć się wielu ciekawych informacji owarunkach ruchu, informacji parkingowej, utrudnieniach, trasach alternatywnychw trybie on-line oraz porównać te dane z archiwum portalu. Planowanyportal jest obok tablic zmiennej treści oraz tablic informacji przystankowejkolejnym bezpośrednim źródłem dotarcia do mieszkańców Bydgoszczy.
2.Nowe komunikaty na tablicach zmiennej treści – po odbiorze końcowym systemuITS oraz uruchomieniu Centrum Zarządzania Ruchem i Transportem natablicach zmiennej treści pojawią się tez dodatkowe komunikaty :
?informacja pogodowa
?alerty pogodowe np. o silnych podmuchach wiatru lub oblodzeniunawierzchni
?ostrzeżenia dotyczące utrudnień lub zdarzeń w ruchu drogowym
?komunikaty w formie znaków drogowych o wystąpieniu zatorów
?w związku z sygnałami bydgoszczan uproszczone zostaną też schematy informująceo alternatywnych trasach i czasach przejazdu
3.Sterowniki radiowe w nowych tramwajach obsługujących linię do Fordonu ? Wramach rozbudowy ITS w sterowniki radiowe wyposażonych zostanie także 12nowych tramwajów z Pesy, które obsługiwać będą linię do Fordonu. Dzięki tymurządzeniom składy szybciej przejadą przez skrzyżowania z sygnalizacją świetlną
III.Ile czasu zyskuje komunikacja miejska?
Średni czas przejazdu transportem publicznym na trasie Wyścigowa -Garbary
|
Korytarz T0
|
Średni czas przejazdu (kwiecień 2014) [min]
|
Średni czas przejazdu (marzec 2015) [min]
|
Zysk
|
|
Wyścigowa ? Garbary
|
18:22
|
16:45
|
01:37
|
|
Garbary ? Wyścigowa
|
19:50
|
18:00
|
01:50
|
Średni czas przejazdu transportem publicznym na trasie rondo Jagiellonów ?Gdańska/Artyleryjska
|
Korytarz T1
|
Średni czas przejazdu (kwiecień 2014) [min]
|
Średni czas przejazdu (marzec 2015) [min]
|
Zysk
|
|
Rondo Jagiellonów ? Gdańska/Artyleryjska
|
08:53
|
07:35
|
01:18
|
|
Gdańska/Artyleryjska – Rondo Jagiellonów
|
09:03
|
07:21
|
01:42
|
Dzięki wdrożeniu ITS znaczącej poprawie uległa również punktualność komunikacjimiejskiej na górnym tarasie na korytarzu pomiarowym S2, szczególnie na trasieprzejazdu linii numer 79.
|
Linia nr 79
|
2014
|
2015
|
|
odsetek kursów punktualnych
|
80,00%
|
89,56%
|
|
odsetek kursów niepunktualnych
|
20,00%
|
10,44%
|
|
odsetek przyspieszeń
|
0,57%
|
1,12%
|
|
odsetek opóźnień
|
19,43%
|
9,32%
|
Bydgoszcz zaczyna także dzielićsię swoimi doświadczeniami w zakresie ITS. 9 i 10 kwietnia w Bydgoszczy odbyło się seminarium ?Budowa zintegrowanego systemu zarządzania ruchem?.Wzięło w nim udział kilkadziesiąt firm oraz przedstawicieli zarządców dróg zcałej Polski. Bydgoski System ITS jest jednym z pierwszych w kraju, w którymzastosowano równolegle elementyusprawniające transport publiczny, jak i poprawiający warunki ruchu kołowego naskrzyżowaniach, poprawiający wykorzystanie miejsc parkingowych na terenieŚródmieścia, elementy naprowadzające kierowców na trasy alternatywne, elementyinformujące użytkowników o warunkach ruchu czy też informujący o warunkachpogodowych oraz funkcjonowaniu komunikacji zbiorowej w obszarze Śródmieścia.Stąd budzi duże zainteresowanie innych miast. Projekt kosztował 53,9 mln zł wtym 85 proc. stanowi dofinansowanie Unii Europejskiej (45,8 mln zł), a 15procent to udział Miasta Bydgoszczy (8,1mln zł).
„
