Czy warto wyleasingować tabor dla komunikacji miejskiej? cz. 1

Realizowane ostatnio przez miasta w Polsce projekty wymiany taboru komunikacji miejskiej finansowane są ze środków własnych bardzo często wspomaganych dotacjami unijnymi. Tabor jest nabywany przez gminy lub ich podmioty wewnętrzne z wysokim dofinansowaniem z funduszy z Programów Operacyjnych Regionalnych, Rozwoju Polski Wschodniej lub innych programów pomocowych. Zakupy realizowane są w drodze przetargów zgodnych z prawem zamówień publicznych. Dofinansowanie do zakupów taboru będzie jednak najprawdopodobniej stopniowo ograniczane, a zużywający się tabor będzie ciągle wymagał zastąpienia nowszym.

Kiedy spotykamy obecnie leasing taboru?

Wymiana taboru jeżdżącego po ulicach miast odbywa się nie tylko poprzez jego zakup realizowany przez gminę. Najczęściej jest to zadaniem przedsiębiorstwa przewozowego. Zakres wymiany taboru przez przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej, których właścicielem jest gmina, zależy od sytuacji finansowej i wymagań jakościowych zarządzającego komunikacją.

Taryfikator biletowy jest w Polsce uchwalany przez Rady Gmin. Nie zawsze na poziom cen i ulg mają wpływ przewoźnicy. Powstała luka powinna być uzupełniana z budżetu miasta. Nie zawsze tak się dzieje, więc przedsiębiorstwa komunikacyjne muszą wprowadzać stale oszczędności, które najczęściej ograniczają wymianę taboru. Przy ograniczonych środkach finansowych zakup może być finansowany przez rozłożenie zapłaty na raty. Zasadniczo są na to dwa sposoby: kredyt lub leasing. Firmy przewozowe, które mają dobrą sytuację finansową, wybiorą z reguły kredyt, te o gorszej, lub nie posiadające zdolności kredytowej, niekiedy wykorzystują leasing.

Drugą dość powszechnie występującą sytuacją, gdzie wykorzystywane jest leasingowanie taboru, jest realizacja przewozów przez przewoźników komercyjnych na podstawie wygranych przetargów. Umowa taka jest z góry określona, zawierana na wiadomy przy ogłoszeniu przetargu czas, a gmina jest płatnikiem pewnym (za doprowadzenie do zwłoki w spłacie zobowiązań i zapłatę karnych odsetek grozi skarbnikowi tzw. „dyscyplina budżetowa’). Firmy leasingowe chętnie więc zawierają umowy w takich przypadkach.

Występują tu jednak dwa ograniczenia: wiek kupowanego taboru i okres trwania umowy. Firmy leasingowe bardzo niechętnie, z powodu trudności z określeniem wartości, oraz trudności w sprzedaży z drugiej ręki po zakończeni okresu, niechętnie leasingują taboru ograniczając np. jego wiek do 3 lat. To powoduje, że z leasingu przewoźnicy korzystają najczęściej wtedy, gdy konieczny jest tabor nowy.

Leasing a kredyt

Trudno porównywać opłacalność leasingu pojazdu lub zakupu z wykorzystaniem kredytu z zakupem za gotówkę. Zakup za gotówkę zawsze będzie tańszy ze względu na koszty finansowe. Wyboru pomiędzy leasingiem, a kredytem dokonuje się więc wówczas, kiedy zakup za gotówkę nie jest możliwy z powodu braku środków finansowych.

W przypadku zakupów realizowanych przez gminy, muszą być one realizowane z zastosowaniem ustawy o zamówieniach publicznych. Stwarza to dużą trudność przy tworzeniu specyfikacji przedmiotu zamówienia jeśli gmina zdecydowałaby się na leasing, kiedy wszystkie cechy zamówienia należy opisać szczegółowo. Kredyty zaciągane są najczęściej przez gminy na zrównoważenie budżetu, bez określania szczegółowego przeznaczenia, co bardzo ułatwia prowadzenie gospodarki finansowej. Z tego powodu gminy i jednostki budżetowe rzadko decydują się na leasing jako źródło finansowania.