Pasy autobusowo-tramwajowe w Krakowie

Ze względu na znaczny wzrost ruchu samochodowego na ulicach Krakowa w latach 90. i spadek prędkości komunikacyjnej w transporcie zbiorowym, począwszy od 1999 r. uruchomiono szereg pasów autobusowo-tramwajowych. Celem tego działania jest poprawa efektywności transportu zbiorowego.

Już w 1993 r. przyjęto w Krakowie politykę transportową, opartą na zasadzie zrównoważonego rozwoju miejskiego systemu transportowego. Priorytet dla transportu zbiorowego oraz ograniczenie dostępności śródmieścia dla motoryzacji indywidualnej należały do podstawowych zasad polityki. Planowano nie tylko oddzielenie ruchu tramwajowego od samochodowego, z dopuszczeniem wspólnego poruszania się z autobusami miejskimi, ale i zastosowanie wzbudzanej sygnalizacji świetlnej.

Pierwszy ważny priorytet dla transportu zbiorowego wprowadzono w Krakowie w 1997 r. w związku z remontem mostu Dębnickiego, zastąpionego przez most tymczasowy Lajkonik. Aby zapobiec zakłóceniom ruchu na ważnym ciągu komunikacyjnym, postanowiono wydzielić na alei Trzech Wieszczów pas dla pojazdów transportu zbiorowego i taksówek. Po remoncie wprowadzono jako element stałej organizacji ruchu wydzielony pas o długości 1,1 km. Już dwa lata później wysunięto projekt zapewniający systemowe uprzywilejowanie transportu zbiorowego w śródmieściu Krakowa.

Kolejnym nowym rozwiązaniem z zakresu inżynierii ruchu było zastosowanie separatora chroniącego torowisko w jezdni przed nieuprawionym wykorzystaniem przez samochody osobowe. Funkcję separatora pełnił niski krawężnik, zastosowany po raz pierwszy na ul. Westerplatte w 1999 r. Aby zapewnić widoczność separatora, oznaczono go miniaturowym niebieskim znakiem z białą strzałką oznaczającą nakaz jazdy z prawej strony (C-9). Zadbano również o przepusty w separatorach, umożliwiające odwodnienie. Rozwiązanie było pionierskie i dopiero po kilku latach zostało uwzględnione w rozporządzeniu ministra transportu dotyczącego znaków drogowych.

W późniejszym okresie w miejsce separatorów betonowych zastosowano również tworzywowe i gumowe, a także uchylne. Separatory uchylne stosuje się tam, gdzie konieczne jest umożliwienie ruchu pojazdów specjalnych, na przykład karetek pogotowia. Ich wadą jest jednak podatność na uszkodzenia.

W wyniku prowadzonych od kilkunastu lat działań, mających na celu uprzywilejowanie transportu tramwajowego, wprowadzono szereg pasów autobusowo-tramwajowych na odcinkach niżej wymienionych ulic i obiektów:

Powstały również liczne wspólne przystanki autobusowo-tramwajowe w wybranych lokalizacjach na wymienionych niżej ulicach i skrzyżowaniach:

W rezultacie, system krakowskiego transportu zbiorowego może pochwalić się wieloma przykładami praktycznego wdrożenia priorytetów dla transportu tramwajowego. Pozostaje sobie życzyć, aby tą drogą poszły również inne polskie miasta.