Rozwój technologii utrzymania torowisk (1/3)
Rozwój technologii utrzymania torowisk (1/3)
Podstawę kolei od jej początków w XIX wieku stanowią torowiska podsypkowe, w których szyny przytwierdzone są do drewnianych podkładów, umieszczonych w podsypce z tłucznia. Ta koncepcja nawierzchni jest od 150 lat w większości przypadków najbardziej efektywnym i wytrzymałym rozwiązaniem. Pierwszy raz konstrukcję toru wykorzystano w XVI wieku, kiedy to drewniane szyny zastosowano w kopalniach. Od połowy XVII wieku drewniane szyny zostały wzmocnione przez ułożenie pasków blachy. Przed 1800 r. wprowadzono pierwsze odkuwane szyny stalowe, podparte na kamiennych podkładach. W XIX w. eksperymentowano z różnymi konstrukcjami nawierzchni aż do uzyskania stosowanej do dziś szyny Vignolesa mocowanej do drewnianych podkładów.
Tak jak każda droga, torowisko podsypkowe wymaga regularnej konserwacji. Najważniejsze czynności związane z utrzymaniem torowiska to:
- Regulacja geometrii toru
- Oczyszczanie podsypki
- Ponowne ułożenie torowiska
- Regulacja i naprawa podtorza
Podczas gdy konstrukcja torowiska podsypkowego sięga początków kolei żelaznej, to mechanizacja prac związanych z utrzymaniem torowisk podsypkowych rozpoczęła się dopiero w latach 50. XX wieku. Wprowadzono wówczas wielofunkcyjne maszyny. Wcześniej prace te wykonywano ręcznie, przy czym stosowano specjalne ręczne narzędzia do oczyszczania i podbijania tłucznia.
Pierwsze pojazdy związane z utrzymaniem torowiska były napędzane ręcznie, aż do wprowadzenia silników spalinowych w latach 20. XX wieku. Około 1935-1936 r. zbudowano w Szwajcarii pierwszą mechaniczną podbijarkę, zagęszczającą tłuczeń. W tym samym okresie w USA zdobyły popularność przenośne, elektryczne ręczne narzędzia. Największym krokiem rozwojowym była jednak prawdopodobnie pierwsza hydrauliczna podbijarka Plasser &Theurer z 1953 r. Jeszcze w 1961 r. podbijarka miała 9,3 m długości i ważyła 20 ton, a dziś maszyny te urosły do 45 m długości i 170 ton masy. Niezmieniona pozostała zaś częstotliwość drgań stosowana przy podbijaniu wynosząca 35 Hz.
W 1960 r. wprowadzono do produkcji pierwszą maszynę wielofunkcyjną VKR 04, która umożliwiała wykonywanie jednocześnie unoszenia, regulacji i podbijania torowiska. Pojazd był dwuosiowy, a narzędzia umieszczono przed osiami. Początkowo prędkość robocza wynosiła 300 metrów na godzinę, zwiększono ją jednak do 500 metrów na godzinę.
