Ruszyły tramwaje w Reims

W ostatnim czasie liczba nowych otwieranych systemów tramwajowych przerosła 'możliwości przerobowe’ redakcji i doprowadziła do momentu w którym przeoczyliśmy otwarcie jednego z takich systemów. W niniejszym artykule nadrabiamy te drobne opóźnienie i przedstawiamy system tramwajowy we francuskim mieście Reims.

  

Francuskie miasto Reims położone w regionie Szampania-Ardeny jest znane na świecie z produkcji chyba najbardziej znanego wina musującego, czyli prawdziwego szampana. Miasto liczy nieco ponad 180 tysięcy obywateli, czyli na pograniczu wydajności systemu autobusowego i zasadności budowy systemu tramwajowego. Oczywiście zgodnie z 'tradycją’ miasto posiadało w przeszłości system tramwajowy, który z napędem konnym funkcjonował od 1881 do 1901 roku, natomiast elektryfikacja systemu została przeprowadzona w 1900 roku. Układ pięciu linii w formie elektrycznej funkcjonował do 1939 roku. Powodem zamknięcia stała się postępująca w szybkim tempie deficytowość przewozów, natomiast świeżo odkryte autobusy jawiły się jako rozsądna alternatywa. Pierwsza linia autobusowa została uruchomiona w 1932 roku natomiast od 1936 roku sytuacja spółki tramwajowej ulegała takiemu pogorszeniu, że już w 1938 roku rozpoczęto zamykanie systemu, co ostatecznie dokonano w 1939 roku. Oczywiście choć 1 września 1939 roku Francja oficjalnie wypowiedziała Niemcom wojnę, to jednak dopiero w 1940 roku nastąpiła inwazja na Francję, więc likwidacja tramwaju nie miała z działaniami wojennymi nic wspólnego.

Warto również zauważyć, że Reims nie przeżyło jakiegoś diametralnego rozwoju, podczas gdy w latach 30. XX wieku miasto liczyło około 120 tysięcy mieszkańców, to obecnie ma nieco ponad 180 tysięcy. W związku z tym budowa nowych tramwajów mogła się wydawać zbędna. Jednak jeżeli uwzględnimy fakt, że aglomeracja liczy około 250 tysięcy obywateli a kongestia ruchu drogowego odgrywa obecnie duże znaczenie, to możemy dostrzec argumenty, których podczas zamykania tramwajów najzwyczajniej nie było. Paradoksalnie miasto bardzo szybko rozpoczęło planowania budowy nowego systemu tramwajowego, które pojawiły się już w 1985 roku, czyli jeszcze przed momentem gdzie tramwaje stały się popularne, jednak ten pierwotny projekt ostatecznie zakończył się fiaskiem w wyniku braku politycznego porozumienia. Dopiero w innych warunkach, gdzie tramwaje stały się pożądanym elementem i praktycznie każde liczące się francuskie miasto 'musiało’ takowy system posiadać w 2005 roku udało się zgłosić kolejny projekt, który tym razem doczekał się realizacji. W lipcu 2006 roku wyłoniono konsorcjum MARS jako firmę, która w ramach partnerstwa publiczno prywatnego ma wybudować wart 305 milionów €system. W skład konsorcjum weszły firmy Alstom Transport, Transdev, CDC Infrastructure, Colas i Bouygues, które wyłożyły 282 miliony €na realizację projektu, pozostała kwota pochodziła ze środków Budżetu Państwa oraz miejskich.

Prace budowlane przebiegały sprawnie, dzięki czemu już w dniu 18 kwietnia 2011 roku miało miejsce oficjalne zainaugurowanie systemu. Składa się on z tras o łącznej długości 11,2 km toru podwójnego na którym znajdują się 23 przystani. System składa się z głównej linii wraz z krótkim odcinkiem bocznym mającym zaledwie 2 przystanki, lecz dzięki obsłudze szpitala jest to bardzo ważna część systemu. Tramwaje w Reims są obsługiwane za pomocą dwóch linii, gdzie trasa A o długości 9,1 km łączy szpital przez centrum miasta i główny dworzec kolejowy z dzielnicą Neufchâtel, natomiast trasa B o długości 7 km łączy dworzec Champagne TGV przez centrum miasta do dworca głównego. Dzięki temu przy stosunkowo małej rozbudowie system obsługuje znaczną część generatorów ruchu. Sama trasa została wybudowana według współczesnych standardów, czyli rozstaw szyn 1435 mm, zasilanie z sieci napowietrznej 750 V DC oraz zastosowanie pojazdów dwukierunkowych, dwustronnych co umożliwiło dowolniejsze kształtowanie przystanków oraz uprościło pętle końcowe. Jedynym wyjątkiem od tej reguły jest zastosowanie na 2 km systemu zasilania z trzeciej bezpiecznej szyny APS (Alimentation par Sol) w centrum miasta z powodu poprowadzenia tramwajów w pobliżu katedry, gdzie zastosowanie sieci trakcyjnej mogłoby zaburzyć widok na tą atrakcję turystyczną.

  

Jednak najbardziej rozpoznawalnym elementem systemu są obsługujące go tramwaje. Choć z pozoru mamy do czynienia z typowymi pięcioczłonowymi tramwajami Citadis 302, których zostało zamówionych 18, to jednak przyłożono wiele uwagi aby tramwaje w Rims były wyjątkowe. Mają długość 32,4 metra i szerokość 2,4 metra, jednak najbardziej widoczną ich cechą jest charakterystyczny kształt części czołowej, która ma przywodzić na myśl kształt kieliszka szampana. Jak by nie oceniać tego pomysłu jego efekt końcowy wydaje się być trafiony i raczej dobrze wpisuje się w styl nowoczesnego tramwaju. Oczywiście dzięki wyjątkowemu rozwiązaniu Optionic Design, które Alstom zastosował w tramwajach Citadis istnieje duża możliwość kształtowania wyglądu przodu przy zachowaniu standardowych komponentów w głównej części tramwaju. Dzięki temu łączy się niskie koszty budowy i eksploatacji z indywidualnym wizerunkiem, choć akurat stosowanie odmiennego kształtu przodu może wobec częstych kolizji być bardzo kłopotliwe i kosztowne przez co mimo wszystko indywidualizm będzie droższy od pełnej standaryzacji. Inną bardzo wyraźną cechą tramwajów w Reims jest kwestia ich malowania, gdzie każdy z nich otrzymał jeden z ośmiu kolorów, które są aplikowane na zewnątrz oraz na wybranych elementach w środku. Są to kolory: żółty, pomarańczowy, czerwony, purpurowy, różowy, niebieski, turkusowy oraz zielony. Choć w innych krajach taki krok uchodziłby za zbytnią kakofonię i utrudniał budowę wizerunku przedsiębiorstwa, to jednak we Francji eksperymentowanie z kolorami, nawet na środkach transportu ma długą tradycję.