Poznański projekt ITS

5. miejsce na liście rankingowej konkursu 8.3 Rozwój Inteligentnych Systemów Transportowych POIiŚ zajmuje projekt „System ITS dla Poznania”, który otrzymał 43 pkt. na 47 możliwych. Poznań wyprzedziły miasta: Bydgoszcz, Gliwice, Kraków i Wrocław. O tym rankingu pisaliśmy w TransInfo tutaj . Przypominamy, że umieszczenie projektu na liście rankingowej nie jest równoznaczne z przyznaniem dofinansowania. Warunkiem otrzymania dofinansowania jest pozytywny wynik II etapu oceny, która dokonywana jest w oparciu o pełną dokumentację projektu. Podczas II etapu oceny (po 28 stycznia) projekty będą oceniane m.in. w zakresie takich kryteriów jak gotowość techniczna projektu do realizacji, wykonalność finansowa czy trwałość projektu.
Wartość poznańskiego projektu wynosi 102 514 500 złotych, z czego planowana wartość dotacji unijnej to 81 011 848, 77 złotych. Dotacja dla projektu realizowanego przez Zarząd Dróg Miejskich w Poznaniu stanowić będzie 85 procent wartości kosztów kwalifikowanych. Harmonogram przewiduje ogłoszenie przetargu („Zaprojektuj &Wybuduj”) w październiku 2010 roku. Realizacja projektu, o ile procedura przetargowa odbędzie się bez zakłóceń, nastąpi między listopadem 2011 roku a grudniem 2014 roku.
Generalnie projekt ‘System ITS Poznań”to system wspomagania zarządzania ruchem, którego najważniejszym zadaniem będzie integracja wszystkich istniejących w mieście rozwiązań związanych z zarządzaniem ruchem. Cele ogólne dla systemu zarządzania ruchem w Poznaniu:
– bardziej efektywne wykorzystanie istniejącej infrastruktury drogowej i transportowej,
– redukcja liczby wypadków drogowych,
– zmniejszenie zatłoczenia w podstawowym układzie dróg i ulic,
– poprawa warunków podróżowania, zwiększenie popytu na podróżowanie transportem zbiorowym,
– monitorowanie i ochrona środowiska naturalnego,
– bardziej efektywny nadzór nad funkcjonowaniem poszczególnych elementów systemu transportu, poprawa efektywności zarządzania taborem drogowym,
– sprawniejsze zarządzanie ratownictwem drogowym,
– usprawnienie przekazywania informacji kierowcom i podróżnym o funkcjonowaniu systemu transportu.
Zakres prac przewiduje następujące działania:
– rozbudowę infrastruktury teleinformatycznej oraz stworzenie szeregu aplikacji tworzących jedną integrującą platformę informatyczną,
– wdrożenie hierarchicznego sposobu zarządzania ruchem (skrzyżowanie –arteria –obszar) z możliwością predykcji stanów ruchu (15 min.) z rozbudową Centrum Sterowania Ruchem ZDM,
– rozbudowę systemu priorytetów dla komunikacji publicznej, szczególnie tramwajów przy pomocy bezprzewodowych mediów krótkiego zasięgu,
– wdrożenie systemu automatycznej detekcji zdarzeń w newralgicznych punktach sieci,
– budowę przyjaznego systemu informowania podróżnych, zarówno przed podróżą jak i w trakcie podróży (strona internetowa, urządzenia mobilne, tablice zmiennej treści, informacja przystankowa)
Projekt zostanie zrealizowany na obszarze między ulicami Dąbrowskiego –Roosevelta –Głogowską a zachodnią granicą miasta. Warto podkreślić, że rdzeń projektu –część aplikacyjno –informatyczna będzie stanowić podstawę do rozszerzenia w przyszłości na pozostałą część Poznania. Obecnie w Poznaniu funkcjonuje system sterowania ruchem drogowym, nad którym sprawuje pieczę Centrum Sterowania Ruchem (CSR). Opiera się on na rozbudowanym systemie detekcji (pętle indukcyjne i wideodetekcja), detekcji dla pieszych i rowerzystów oraz priorytecie dla komunikacji zbiorowej. Za element ITS można również uznać Strefę Płatnego Parkowania (SPP) z jej systemem poboru opłat. Płatna strefa jest jednym z wielu elementów inżynierii ruchu. CSR i SPP podlegają Zarządowi Dróg Miejskich w Poznaniu.

I trochę historii. Poznań jako pierwszy w Polsce zaczął wdrażać system komputerowego sterowania ruchem. Tradycje centralnego sterowania ruchem w Poznaniu sięgają roku 1983, kiedy to pod egidą Instytutu Informatyki Politechniki Poznańskiej wdrożono na 22 skrzyżowaniach okalających śródmieście centralne sterownie ruchem z możliwością zmiany programów sterujących, na podstawie informacji o natężeniach ruchu z pętli detekcyjnych. W 1996 roku Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej opracował „Studium projektowe systemu sterowania ruchem w Poznaniu”, który był podstawą do rozpoczęcia procedury przetargowej na dostawę systemu. W 1996 roku wyłoniono dostawcę systemu, holenderską firmę Nederland Haarlem. W grudniu 1996 roku zainstalowano sprzęt i oprogramowanie w siedzibie nowego centrum sterowania, mieszczącego się w budynku ZDM przy ulicy Góreckiej 15. Pierwszy sterownik systemowy zainstalowano w marcu 1997 roku na skrzyżowaniu ulic Hetmańskiej –Reymonta. W 2002 roku w Centrum Sterowania zainstalowano system firmy MSR-Traffic, obejmujący 27 sterowników ruchu.
Dzisiaj w Poznaniu funkcjonują 262 sygnalizacje świetlne, w tym do systemu sterowania ruchem podłączone są 203.
Łączność ze sterownikami ruchu realizowana jest kilkoma metodami: połączenia modemowe stałe, GSM, DSL: przez internet i liniami teletechnicznymi. Obecnie prowadzone są testy połączenia GPRS. System wykrywania pojazdów oparty jest głównie na detekcji indukcyjnej, na 20 skrzyżowaniach zainstalowano 48 kamer wideodetekcji, do Centrum Sterowania transmitowany jest obraz z 36 kamer z 12 skrzyżowań. Na skrzyżowaniu Garbary –Estkowskiego zainstalowano 4 kamery monitoringu z transmisją obrazu. Na 55 skrzyżowaniach zastosowano priorytety dla komunikacji zbiorowej, w tym na 3 skrzyżowaniach dla autobusów.
Planowane kierunki rozwoju CSR:
1. Dynamiczne i taktyczne zarządzanie ruchem na poziomie arterii, podobszaru, obszaru i aglomeracji.
2. Predykcja stanów sieci (przewidywanie natężeń ruchu).
3. Realizacja zadań kryzysowych (obsługa: wypadków drogowych, katastrof, imprez
masowych).
4. Identyfikacja i realizacja priorytetów dla pojazdów komunikacji zbiorowej i służb interwencyjnych.
5. Automatyczne pobieranie opłat w płatnych strefach parkowania.
6. System informacji parkingowej.
7. System informacji pogodowej.
8. Informacja dla użytkowników sieci o:
– nasyceniu ruchu z informacją o alternatywnych trasach przejazdu,
– wolnych miejscach parkingowych,
– utrudnieniach w ruchu,
9. Integracja z istniejącymi i planowanymi systemami zarządzania.